"عبدالله عارف اف" نخست وزیر ازبکستان در دیدار با "سورنبای جین‌بیک‌اف" رییس جمهوری قرقیزستان گفت: با تلاش شخصی رؤسای جمهوری دوکشور، روابط دوجانبه به سطح جدیدی رسیده و نتایج خوب در بخش تعاملات تجاری - اقتصادی حاصل شده است.
"محمد قالی عبدالقاضی‌اف" نخست وزیر قرقیزستان نیز در این دیدار، تصریح کرد: تقویت همکاری‌های تجاری - اقتصادی در دستور کار قرقیزستان و ازبکستان قرار دارد و رؤسای جمهوری دو کشور دستور افزایش مبادلات تجاری دوجانبه به ارزش 500 میلیون دلار را صادر کرده اند.
به این ترتیب می توان گفت: برغم تداوم اختلاف های مرزی، تقویت و گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی، در دستور کار رهبران دو کشور همسایه در آسیای مرکزی قرار دارد.
این درحالی است که، به نظر می رسد دولت ازبکستان به رهبری "شوکت میرضیایف" با عقبگرد از سیاست های دولت پیشین تاشکند، بیش از پیش تلاش می کند خود را به کشورهای همسایه نزدیک سازد.
در همین ارتباط، "آندری گروزین" کارشناس سیاسی روسیه، معتقد است: "ازبکستان پس از یک دوره همراهی با سیاست‌های آمریکا و غرب، درصدد است تا استراتژی جدیدی در روابط با کشورهای آسیای مرکزی بویژه قرقیزستان تعریف کند".
واقعیت آن است که، بیشترین اختلاف های سرزمینی موجود میان سه کشور ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان، ریشه در تقسیمات قلمرو آسیای مرکزی در دهه 1920 میلادی توسط حکومت اتحاد جماهیر شوروی دارد.
با وجود سپری شدن نزدیک به سه دهه از استقلال کشورهای این قلمرو یعنی جمهوری های ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان، این رویکرد به علت مشکلات داخلی همچون جنگ داخلی در جمهوری های این منطقه همچنان تداوم یافته و مقام های این سه کشور، همواره یکدیگر را به نقض حریم مرزی متقابل متهم و طرف دیگر را مقصر می پندارند.
در این راستا باید گفت: یکی ازمهمترین علل چالش کنونی در دوران مرزبندی های دهه 1920 میلادی، دوران اتحاد شوروی و تغییرات پس از آن نهفته است.
چرا که در این مرزبندی ها، ترکیب جمعیتی، حضور تاریخی اقوام و موارد مشابه دیگر مدنظر قرار نگرفته و حتی مرزهای این جمهوری ها به گونه ای مشخص نگشته بود.
در این میان، حل اختلاف های مرزی ازبکستان و قرقیزستان روند مثبت تری دارد.
به طوری که، علامت گذاری مرزهای مشترک ازبکستان و قرقیزستان با رضایت مقام های دوکشور همراه است.
این دوکشور آسیای مرکزی، درزمینه نزدیک به 300 کیلومتر از یک هزار کیلومتر مرز مشترک، همچنان اختلاف دارند.
با وجود آن که، پایان دادن به اختلاف های مرزی در منطقه ای که همواره آبستن حوادث و جان گرفتن آتش اختلاف های کهنه و دیرینه است، دشوار به نظر می رسد، اما شکی نیست که، حرکت در مسیر گفتگو و دیپلماسی، بی گمان نتایج مثبتی بیش از حرکت در مدار روندهای آزموده شده و تنش آفرین پیشین درمنطقه آسیای مرکزی خواهد داشت.
ضمن آن که، تصمیم سران بیشکک و تاشکند مبنی برتقویت مناسبات اقتصادی، از جمله راه های رسیدن به صلح میان طرفین متخاصم یعنی ازبکستان و قرقیزستان است.
135/118
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
بیشتر بخوانید:
تاکید مقامات ازبکستان و قرقیزستان بر گسترش روابط دوجانبه
