اندیشکده «روابط نژادی»(1) مستقر در لندن در گزارشی تحت عنوان «شهروندی، از حق تا امتیاز» تصریح نمود که قانون اختیارات سلب شهروندی که از سال ۲۰۰۲ در بریتانیا مطرح شد، اعطای «شهروندی درجه دو» را به طور عمده برای مسلمانان مقیم این کشور در نظر گرفته است. در این گزارش تاکید شده اختیاراتی که اجازه میدهد عنوان شهروندی بریتانیا بدون اطلاع قبلی حذف شود، اینک منجر به ایجاد شکل دیگری از اقلیت در این کشور شده است.
دولت محافظه کار بریتانیا ادعا می کند تنها کسانی که اقداماتشان تهدیدی جدی برای امنیت ملی باشد یا مرتکب جنایات فجیع شوند، تابعیت خود را از دست میدهند، در حالی که در عمل وجود معیارهای مبهم، احتمال تصمیمات خودسرانه و تبعیض آمیزعلیه مسلمانان را افزایش داده است. «ترزا می» وزیر کشور وقت بریتانیا در دسامبر ۲۰۱۳، برخلاف آنچه که پیشتر اظهار داشته بود تابعیت ۲۰ مسلمان مقیم این کشور را لغو کرد.
این گونه اقدامات تبعیض آمیز که توسط وزرای کشور بعدی نیز تکرار شد، تنها متوجه مسلمانان و نه کل جمعیت بریتانیا است.نکته قابل توجه اینکه برای بریتانیایی های «بومی»، شهروندی این کشور یک حق مسلم، فسخناپذیر و بدون قید و شرط تلقی می شود اما برای دیگران اعم از افراد خارجی متولد بریتانیا ، یا کسانی که تابعیت این کشور را اخذ کرده اند، تنها یک امتیاز قابل پس گرفتن است.
«فرانسس وبر»(2) معاون اندیشکده«روابط نژادی» می گوید: «پیام این قانون سلب تابعیت و اجرای آن عمدتاً علیه مسلمانان مقیم بریتانیا اهل جنوب آسیا است.»
مساله اسلام هراسی و تبعیض علیه مسلمانان در کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا در چند سال اخیر شدت گرفته است. این مساله حتی در سطوح حکومتی بریتانیا نیز اکنون مصداق پیدا کرده که یکی از نمادهای مهم آن قانون سلب تابعیت است که می توان گفت عملا مسلمانان را هدف گرفته است.
به رغم ادعاهای دولت محافظه کار بریتانیا که مدعی مخالفت با اسلام هراسی است ، اما در حزب حاکم محافظه کار که کابینه از نمایندگان آن تشکیل شده ،اسلام هراسی تبدیل به یک پدیده رایج شده است.طبیعتا این رویکرد از حزب محافظه کار به دولت بریتانیا منتقل شده و باعث اتخاذ مواضع منفی و اقدامات علیه مسلمانان می شود.
«سلمان سید»(3)استاد دانشگاه لیدز می گوید: اسلام هراسی در بریتانیا رو به افزایش است و علت اصلی این پدیده، تلاش مسلمانان برای ابراز وجود و نشان دادن هویت اسلامی شان است.
تحقیقات «کمیسیون حقوق بشر اسلامی» نشان می دهد هشتاد درصد از مسلمانان در بریتانیا می گویند قربانی اسلام هراسی شده اند.
آمار رسمی مرکز ملی نیروی کار بریتانیا نیز حاکی از آن است که مسلمانان بریتانیا اقلیتی هستند که بیشترین تبعیض شغلی در این کشور متوجه این گروه است و تبعیض نژادی در این کشور که مدعی هواداری از حقوق بشر و برابری حقوق اجتماعی برای شهروندان خود اعم از بومیان و مهاجران است همچنان دیده میشود.
از هر ۱۰ مسلمانی که در بریتانیا مشغول به کار است، 7 نفر گفتهاند که نوعی برخورد اسلام ستیزانه را تجربه کردهاند.طبق آمارها، شانس شغل یابی برای مردان مسلمان بریتانیا 76 درصد از بقیه مردان بریتانیا کمتر است، همچنین زنان مسلمان بریتانیایی 65 درصد درمقایسه با دیگر زنان بریتانیایی شانس کمتری برای اشتغال دارند.
بر اساس نظرسنجی که موسسه «ساوانتا کامرس» انجام داد رفتارهای اسلام ستیزانه در اروپا و بریتانیا طی دوره اخیر افزایش داشته است. نتایج این نظرسنجی نشان داد که مسلمانان سیاه پوست بریتانیایی شاهد رفتارهای بدتری در مقایسه با دیگر مسلمان ها بودهاند. در حالی که رفتار تبعیض آمیز با تمام مسلمانان دربریتانیا ۳۷ درصد گزارش شد، این آمار میان مسلمانان سیاهپوست تا ۵۸ درصد افزایش داشته است.
به طور کلی اسلام ستیزی در بریتانیا همانند دیگر کشورهای اروپایی با پرونده سازی علیه مسلمانان، اهانت به مقدسات اسلامی، تبلیغات منفی گسترده علیه اسلام و مسلمانان وهم چنین اعمال انواع تبعیضها نسبت به آنها از جمله در زمینه سلب شهروندی صورت می گیرد./
1- Institute of Race Relations (IRR)
2- Frances Webber
3- Salman Sayyid
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
112