مردم عراق در سال 2003 شاهد تهاجم آمریکا و در سال 2014 نیز شاهد تهاجم و اشغال بخش هایی از سرزمین شان توسط تروریستهای داعش بودند. در عین حال، طی یک دهه اخیر عراق شاهد بمبگذاری ها و عملیات های انتحاری بی شماری بود. تهاجم آمریکا و داعش به عراق و همچنین عملیات انتحاری و بمب گذاری ها مصداق های اصلی «جنگ سخت» هستند. نتیجه جنگ سخت در عراق کشته و زخمی شدن دهها هزار و آوارگی میلیون ها عراقی طی 14 سال اخیر بود.
در حالی که هنوز جنگ سخت در عراق پایان نیافته و این کشور همچنان شاهد جنگ با تروریستها است، اکنون موضوع «جنگ نرم» با شدت بیشتری توسط مخالفان دولت عراق پیگیری می شود. جنگ نرم، جنگ علیه ذهن ها و افکار عمومی است.
جنگ نرم در عراق پس از شکست داعش در موصل
در جنگ نرم، سلاح از جنگ تفنگ و گلوله نیست بلکه سلاح در جنگ نرم، رسانه های مختلف و تبلیغات هستند. اگرچه در جنگ سخت بهانه هایی نظیر سلاح کشتار جمعی یا مبارزه با تروریسم مطرح می شود اما بهانه جنگ نرم، موضوعات غیرنظامی است.
هدف در جنگ سخت می تواند تغییر نظام از راه خشونت و از بین بردن زیرساختهای اقتصادی و شهری باشد، اما هدف در جنگ نرم تغییر ذهنیت ها ، نگرش ها و افکار عمومی علیه نظام حاکم و حتی تغییر نظام حاکم است ؛ با این تفاوت که در جنگ نرم تغییر نظام حاکم در طول زمان و در دراز مدت پیگیری می شود.
سوال این است که عراق چه بسترهایی دارد که مخالفان دولت این کشور می توانند از آن برای اعمال جنگ نرم بهره گیرند؟
نخستین محوری که مخالفان دولت عراق می توانند از طریق آن جنگ نرم علیه دولت ایجاد کنند، محور قومیت است. به طور کلی در عراق به لحاظ قومی، اعراب در اکثریت و اقوام زیادی به خصوص اکراد و ترکمن ها نیز در اقلیت هستند.
مخالفان دولت عراق طی سال های اخیر تلاش زیادی برای بهره گیری از پتانسیل قومی در جهت اعمال فشار بر دولت این کشور انجام دادند. بر این اساس، حیدر العبادی، نخست وزیر، سلیم الجبوری، رئیس پارلمان و سیدعمار حکیم، رئیس ائتلاف ملی عراق بر ضرورت حفظ حقوق همه اقلیت ها در عراق از جمله ترکمن ها تاکید کردند.
محور مهم دیگری که می تواند زمینه جنگ نرم علیه دولت عراق در فضای پس از آزادی موصل شود، محور مذهب است. اکثریت جمعیت عراق را مسلمانان تشکیل می دهند که در میان مسلمانان نیز شیعیان در اکثریت و اهل سنت در اقلیت هستند.
در حالی که تا پیش از سال 2003 اقلیت اهل سنت در عراق قدرت را در اختیار داشت از سال 2003 به بعد اکثریت شیعه نقش اصلی را در ساختار قدرت عراق ایفا می کند. همین موضوع نیز بستری برای تبلیغات و جنگ نرم مخالفان دولت عراق از جمله عربستان سعودی، ترکیه و عربستان شده است که بدون شک در فضای پس ازآزادی موصل شدت نیز می گیرد.
بدون شک، جنگ نرم علیه دولت عراق در فضای پس از آزادی موصل می تواند دوره جدیدی از تقابل ها را در این کشور ایجاد کند که البته هوشیاری گروههای قومی و مذهبی می تواند مانع این تقابل ها شود. 113/111
بیشتربخوانید:
شهردار موصل: داعش از سلاح شیمیایی در موصل استفاده کردتلاش داعش برای جلوگیری از ورود نیروهای عراقی به غرب موصل/ داعش پل چهارم موصل را منفجر کرد
آخرین تحولات موصل/ خطوط امدادی داعش در غرب موصل قطع شد
