این مسائل در کنار واگرایی فزاینده بین دو سوی اقیانوس اطلس باعث شده تا کشورهای اتحادیه اروپا ، تقویت تدابیر و سازو کارهای مستقل اروپایی در زمینه دفاعی و امنیتی را مد نظر قرار دهند.
تلاش ها برای ایجاد نیروی نظامی مستقل اروپا، تدوین راهبرد جهانی اتحادیه اروپا و نیز ایجاد نهادهای نظامی، امنیتی اروپایی در سه سال اخیر روندی فزاینده به خود گرفته است. آلمان و فرانسه به عنوان مهمترین کشورهای اتحادیه اروپا در این روند نقش پیشرو را ایفا می کنند و خواهان کسب هر چه سریعتر توانمندی‌های دفاعی مستقل اروپایی هستند.
با این حال واشنگتن از این روند ناراضی است. ترامپ چند ماه قبل، موضع "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه را در خصوص ضرورت تشکیل یک ارتش اروپایی به شدت مورد انتقاد قرار داد و آن را توهین آمیز توصیف کرد. ترامپ در توئیتی تاکید کرد: مکرون پیشنهاد می کند اروپا برای محافظت از خود در برابر آمریکا، چین و روسیه می بایست ارتش ویژه خود را داشته باشد. این بسیار اهانت‌آمیز است.
رویکرد متناقض امنیتی و نظامی ترامپ
موضع ترامپ، نشان دهنده تناقض در رویکرد امنیتی و نظامی وی است. ترامپ از یک سو با هرگونه اقدامی برای کسب استقلال دفاعی و کاهش وابستگی به آمریکا در این زمینه در اروپا به مخالفت شدید بر می خیزد و از سوی دیگر خواهان پرداخت هزینه‌های حفظ امنیت شرکای آمریکا در اروپا است.
واقعیت این است که آمریکا همواره خواهان وابستگی اروپا به خود در ابعاد مختلف از جمله در زمینه نظامی و امنیتی است تا بدین ترتیب نه فقط به حضور نظامی گسترده اش در اروپا ادامه دهد، بلکه از این طریق بتواند بر سیاست دفاعی و سیاست خارجی کشورهای اروپایی اعمال نفوذ کند. تحقق ظرفیت مستقل دفاعی اروپایی به ویژه تشکیل ارتش اروپایی، به معنای کاهش ظرفیت واشنگتن برای مداخله و نقش آفرینی در بحران های امنیتی اروپا خواهد شد.
حمایت دبیرکل ناتو از رویکرد واشنگتن
این رویکرد واشنگتن اکنون با حمایت آشکار "ینس استولتنبرگ" دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) مواجه شده است. دبیر کل ناتو در ورشو پایتخت لهستان همکاری دفاعی بیشتر کشورهای اروپایی را در چارچوب ناتو خواستار شد.
استولتنبرگ در نشستی که با موضوع مسائل نظامی و دفاعی در حاشیه اجلاس دفتر حزب مردمی اروپا در ورشو برگزار شده بود، گفت: لازم است همکاری‌های کشورهای اروپایی در زمینه دفاعی تقویت شود، اما این روابط نباید جایگزین همکاری کشورهای منطقه با ناتو شود بلکه اروپایی‌ها باید همکاری‌های دفاعی خود را در چارچوب ناتو افزایش دهند.
دبیرکل ناتو در سخنرانی خود در نشست ورشو از ابتکار‌هایی از قبیل "همکاری‌های ساختارمند دائمی" (Permanent Structured Cooperation (PESCO و صندوق دفاعی اروپا که اتحادیه اروپا با هدف ارتقای همکاری‌های کشورهای منطقه در زمینه دفاعی ارائه کرده است، حمایت کرد. با این حال وی معتقد است که این ابتکارها باید در چارچوب ناتو اجرایی شوند.
با توجه به نفوذ و سیطره آمریکا در ناتو به عنوان مهمترین عضو این سازمان نظامی، طبیعتا درخواست دبیر کل ناتو به این معنا خواهد بود که اقدامات اروپایی‌ها حتی در زمینه کسب استقلال دفاعی نیز باید تحت نظارت و در واقع هدایت آمریکایی ها صورت گیرد.
این مساله با فلسفه ایجاد ساختارهای مستقل دفاعی اروپا در تعارض آشکار است، زیرا هدف این گونه اقدامات به ویژه تشکیل ارتش اروپایی، ایجاد توانمندی نظامی مستقل اروپایی به منظور برخورد با بحران‌ها، درگیری ها و یا جنگ‌های احتمالی در قاره اروپا آن هم بر اساس اهداف و سیاست های اروپایی است. به نظر می رسد اتحادیه اروپا مصمم است تا با وجود مخالفت‌های آمریکا و ناتو هر چه زودتر به ظرفیت‌ها و توانمندی مستقل دفاعی و نظامی دست یابد.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
142/118
بیشتر بخوانید:
اولین گام عملی اتحادیه اروپا به سمت خوداتکایی امنیتی/ تحلیل
ارائه طرح جدید دفاعی اروپا از سوی کمیسیون اروپا / تحلیل
تشکیل ارتش اروپایی؛ مقابله با رویکرد سلطه گرانه ترامپ/ تحلیل
