وزیر خارجه روسیه با تاکید بر لزوم خارج کردن دلار از چرخه نظام مالی مسکو و پکن گفت: "فاصله گرفتن از نظام مالی تحت کنترل غرب سبب کاهش خطر تحریم‌های آمریکا می‌شود."
وی با تاکید بر استفاده از واحدهای پولی به جای دلار گفت: ما باید بتوانیم از نظام‌های پرداخت بین‌المللی که تحت کنترل غرب است، فاصله بگیریم.
تاکید این مقام ارشد روسیه در زمینه لزوم استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و کاهش استفاده از دلار به ویژه در روابط تجاری دو جانبه با توجه به سوء استفاده آمریکا از دلار به عنوان ارز جهانی در راستای اعمال فشار به دیگر کشورها، اجرای تحریم ها به خصوص تحریم های ثانویه و نیز تحمیل اراده و اهداف خود به دیگر دولت ها معنا پیدا می کند.
دلار، اهرم فشار آمریکا بر سایر کشورها
«آلاسدیر مک‌لئود» کارشناس مالی می گوید: "آمریکا از دلار به عنوان یک سلاح استفاده می‌کند. آمریکا می‌داند که نظام مالی بین‌المللی هنوز جایگزینی برای دلار ندارد، بنابراین از این مسئله سوءاستفاده می‌کند."
آمریکا بارها از وابستگی شرکت ها و بانک ها و سیستم مالی بین المللی به دلار به عنوان اهرمی برای واداشتن دیگران برای پیروی از خواسته های این کشور و یا ممانعت از آنها در پیگیری سیاست ها و اقداماتی که مورد دلخواه واشنگتن نیست، سوء استفاده کرده است.
به ویژه چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان و روسیه به عنوان بزرگترین قدرت انرژی در سال های اخیر با این معضل مواجه بوده اند. پس از مذاکرات چند ساله اخیر بین روسیه و چین برای کنار گذاشتن دلار آمریکا، این دو کشور این هدف را محقق کرده اند.
سهم دلار در تجارت میان روسیه و چین در سه ماهه اول سال 2020 برای اولین بار به کمتر از 50 درصد رسید. در حالی که در سال 2016 سهم دلار در تجارت روسیه و چین بیش از 90 درصد بود.
وزارت دارایی روسیه در فوریه 2021 اعلام کرد که سهم دلار آمریکا و یورو در تبادلات ارزی خود را کاهش داده است. البته فشارهای تحریمی آمریکا علیه کشورهایی مانند ایران، ونزوئلا و ترکیه باعث شده تا موضع مشابهی از سوی این کشورها نیز اتخاذ شود.
نگاهی به فرایندهای پولی و مالی بین المللی نشانگر روند کاهش مستمر سهم دلار در تجارت بین المللی و نیز به عنوان یکی از ذخایر ارزی جهان است. داده‌های صندوق بین المللی پول نشان می دهد که سهم دلار از ذخایر ارزی جهان در سال 2020 روندی کاهشی داشته است.
مساله دیگر اجماع نظر جهانی درباره لزوم جلوگیری از ادامه استفاده ابزاری آمریکا از دلار در راستای فشارهای اقتصادی، تجاری و مالی علیه دیگر کشورها به ویژه کشورهای مخالف ویا رقیب واشنگتن است.
به گفته «مارک کارنی» رئیس سابق بانک مرکزی بریتانیا: "سلطه دلار برنظام مالی جهان باعث افزایش آسیب‌پذیری کشورها در مقابل نرخ بهره پایین و رشد ضعیف آمریکا شده است."
سوء استفاده آمریکا از دلار برای ضربه زدن به کشورهای دیگر هر چند ممکن است در کوتاه مدت واشنگتن را به اهداف خود برساند، با این حال، کاربرد بلند مدت این سیاست به زیان ایالات متحده خواهد بود. کما اینکه اکنون علاوه بر روسیه و چین، برخی از دیگر کشورها نیز با در پیش گرفتن الگوی مشابهی، روند کاهش سهم دلار در مبادلات اقتصادی و تجاری خود را در پیش گرفته اند که مسلما این امر در دراز مدت ضربه سختی به جایگاه جهانی دلار وارد خواهد کرد.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
بیشتر بخوانید:
حذف دلار؛ اولویت اول چین
