پاری تودی- پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای برجام اعضای باقیمانده در قالب گروه 1+4 ازجمله روسیه و فرانسه بر حفظ برجام تاکید کرده‌اند. 

در این راستا «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه روز دوشنبه 19 اوت در دیدار «ولادیمیر پوتین» همتای روسی خود گفت به توافق هسته ای برجام احترام می گذاریم و برای کاهش تنش در منطقه اقدام کرده ایم.

رئیس جمهوری فرانسه پیش از این دیدار اعلام کرده بود که در دیدارش با رئیس جمهوری روسیه درباره تلاش‌ها برای کاهش تنش با ایران، مناقشه سوریه و مسائل مربوط به کنترل تسلیحاتی گفت وگوها خواهد کرد.

به نظر می رسد یکی از مهمترین دغدغه‌های مشترک فرانسه و روسیه تلاش برای حفظ برجام و نیز کاهش تنش‌ها در خلیج فارس است که به دلیل اقدامات مخرب واشنگتن علیه تهران در قالب سیاست فشار حداکثری در ماه‌های اخیر دچار تنش های فزاینده شده است.

 فرانسه به عنوان یکی از اعضای تروئیکای اروپایی در چارچوب رویکرد اتحادیه اروپا در زمینه حفظ برجام، رایزنی‌هایی را با ایران و آمریکا در هفته‌های اخیر داشته است. فرانسه به همراه آلمان، بریتانیا و اتحادیه اروپا پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام در مه 2018 وعده دادند تا با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند.

اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی برجام را نمونه ای از توافقی چند جانبه می دانند که کمک زیادی به حفظ صلح و امنیت بین المللی کرده است. اروپایی‌ها معتقدند که نه فقط ایران به همه تعهدات خود در چارچوب توافق هسته ای برجام عمل کرده، بلکه برجام دردستیابی به اهداف خود یعنی منع اشاعه هسته ای و جلوگیری از بروز تنش و مناقشه در سطوح منطقه ای و بین المللی نیز موفق عمل کرده است.

از همین رو از نگاه اروپایی‌ها، برجام دستاورد مهم دیپلماسی اروپا محسوب می شود و شکست آن ناکامی بزرگی برای موقعیت سیاسی و دیپلماتیک اتحادیه اروپا در سطح بین المللی خواهد بود.

با این حال اروپایی‌ها مدعی هستند که به تنهایی قادر به حفظ برجام نیستند. "اگنس فون در مول"،Agnes von der Muhll  سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در این باره می گوید: حفظ منافع اقتصادی ایران در چارچوب برجام، تنها برعهده اروپایی‌ها نیست و جامعه جهانی در اجرایی کردن قطعنامه 2231 شورای امنیت مسئولیت دارد.

روسیه نیز برجام را توافقی بسیار مهم برای حفظ صلح و امنیت بین المللی می داند و به همین دلیل بارها خواستار بقای آن شده است.

مسکو ضمن انتقاد از عملکرد اعضای اروپایی برجام، اقدامات متقابل ایران را مشروع دانسته است. از نگاه مقامات ارشد روسیه، امتناع آمریکا اقدامات ضد برجامی دولت ترامپ و اعمال مجدد تحریم‌های هسته ای علیه ایران به ویژه تحریم‌های نفتی و بی عملی اعضای اروپایی برجام، اوضاع را به وضع بغرنج کنونی رسانده است.

 به گفته ولادیمیر پوتین رئیس‌ جمهور روسیه، خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای ایران (برجام) یکی از اقدامات اشتباه دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا بود و حفظ این توافق پس از خروج واشنگتن اهمیت زیادی دارد. 

مقامات ارشد روسیه معتقدند رویکرد آمریکا در قبال ایران کاملا بر خلاف موازین و قوانین بین المللی و باعث به خطر افتادن صلح و امنیت منطقه ای و جهانی است؛ تا جایی که خطر رویارویی و درگیری را افزایش می دهد بنابراین برای پایان دادن به وضع  بحرانی برجام ضرورت دارد که نه تنها آمریکا بار دیگر به این توافق بازگردد، بلکه طرف‌های اروپایی اعم از تروئیکا و اتحادیه اروپا نیز هرچه زودتر برای اجرایی کردن وعده‌های خود به تهران قدم پیش بگذارند و از تعلل بیشتر در این باره بپرهیزند.

روسیه معتقد است اجرای وعده‌های اروپایی‌ها درباره سازو کار مالی تجارت ایران- اروپا "اینستکس" و اقدام کشورها برای تجارت با ایران به منزله گامی برای ایستادگی در برابر اقدامات زورمدارانه و یکجانبه گرایانه آمریکا در عرصه بین المللی به ویژه ایران است.

اکنون رایزنی‌های مکرون و پوتین درباره برجام می تواند به هماهنگی هرچه بیشتر دو طیف غربی و شرقی گروه 1+4 به منظور یافتن راه‌هایی برای نجات برجام بیانجامد.

نویسنده: سید رضا میر طاهر

141/118

بیشتر بخوانید:

تاکید پوتین و مکرون بر ضرورت کوشش مشترک برای حفظ برجام

مکرون در تماس تلفنی با روحانی: می‌پذیریم اقدامات اروپا کارآمد نبوده است