جلال طالبانی، رئیس جمهوری سابق و سیاستمدار فرهیخته کرد عراقی، مردی که در هیاهوی همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان همه سیاستمداران داخلی و خارجی به‌خاطر حضور نداشتن او در صحنه سیاسی عراق تأسف می‌خوردند، روز گذشته در سن 84 سالگی در بیمارستانی در برلین آلمان درگذشت.

به گزارش ایران پرس،  «جلال طالبانی» که کردهای عراق او را «مام جلال» می‌نامیدند، یکی از فرزانه‌ترین و کاریزماتیک‌ترین سیاستمداران این کشور بود که تقریباً تمام عمر خود در دوره ریاست‌جمهوری صدام را به‌عنوان یک پیشمرگ سپری کرد.

او 25 سال در تبعید در شهر کرج به سر برد و از همین رو روابط گرمی نیز با ایران داشت.

در جنگ ایران و عراق حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق به رهبری طالبانی در کنار ایران قرار گرفت و علیه رژیم بعث عراق سلاح به دست گرفت.

اتحادیه میهنی در تمام سال‌های جنگ یکی از همراهان نیروهای مسلح ایران بود.

طالبانی همچنین، نخستین رئیس جمهوری عراق بود که پس از «عبدالرحمن عارف» در سال ۱۹۶۶ از ایران دیدار کرد.

جلال طالبانی: خیانت به ایران را خیانت به خانواده می دانست

طالبانی که همواره ایران را قدرت غیرقابل انکار منطقه می‌دانست می‌گفت، کردها در هر جای دنیا باشند، دارای رگه‌های‌نژاد ایرانی هستند. طالبانی همواره در صحبت‌های خود چه به طنز و چه به جد، ایرانیان را پسرعموی کردها می‌دانست و خیانت به ایران را خیانت به خانواده می‌نامید.

«مام جلال» (عمو جلال) تا پیش از آنکه به‌دلیل سکته مغزی (سال 2012) مجبور شود صحنه سیاسی عراق را ترک کند، همواره با سیاست مبتنی بر میانه‌روی خود و نه کینه‌توزی، در جهت حفظ اتحاد عراقی‌ها اعم از شیعه، سنی، کرد، ترکمان و... تلاش می‌کرد و تقریباً همیشه با همه جناح‌های عراقی روابط خوب و شایسته‌ای داشت.

این ویژگی باعث شده‌بود وی قادر به مذاکره با تمام طیف‌های عراقی در هر زمانی باشد.

طالبانی مخالف استقلال کردستان عراق بود

جلال طالبانی یکی از مخالفان جدی جدایی کردستان از عراق بود. این چیزی بود که او در کتاب خاطرات خود به‌وضوح بر آن تأکید کرد و در پاسخ کسانی که خواهان دولت مستقل کردی بودند، نوشت:

"من حتی در گذشته نیز معتقد به داشتن حکومتی مستقل نبودم، بلکه برای عراقی آزاد، دموکراتیک، مترقی و با سیستمی خودمختار یا اتحادی فدرال که در آن زندگی کنیم تلاش می‌کردم؛ از ابتدای تأسیس اتحادیه میهنی کردستان نیز این خواست ما بود."

 او همچنین بخوبی وضعیت امروز کردستان عراق در صورت اصرار بر استقلال را پیش‌بینی کرده و درباره کردستان مستقل گفته‌بود:

"فرض کنیم که ما اعلام استقلال کردیم. عراق، ایران، سوریه و ترکیه نیازی ندارند که با ما جنگ کنند. اگر این کشورها مرزهایشان را ببندند و جلوی عبور و مرور ما را بگیرند، ما چگونه به زندگی ادامه دهیم؟"

هرچند جلال طالبانی به دلیل وخامت شرایط جسمانی درباره همه‌پرسی اخیر در اقلیم اظهار نظری نکرد؛ اما حزب او با وجود موافقت ابتدایی با همه‌پرسی در یک هفته اخیر واکنش‌های متفاوتی نشان داده است.

دیروز نیز «هیرو ابراهیم احمد» همسر جلال طالبانی و عضو دفتر سیاسی اتحادیه میهنی کردستان عراق با صدور بیانیه‌ای، مخالفت خود را با تبدیل کردن کمیسیون عالی رفراندوم به شورای استقلال کردستان اعلام کرده و گفت، شورای جدید بدون مشورت رهبری احزاب سیاسی تشکیل شده، بنابراین هیچ حمایتی از این شورا نخواهم کرد.

وی در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد، این طور که پیداست هدف از همه‌پرسی استقلال اقلیم تعیین سرنوشت ملت کرد نبوده و همچنان ملت کرد بهای سرکشی برخی را در اشاره به «مسعود بارزانی» پرداخت می‌کنند.

تلاش طالبانی برای حفظ وحدت شیعیان و کردهای عراق

طالبانی در تمام مدت حضور خود در ریاست‌جمهوری عراق تلاش می‌کرد رابطه کردها و شیعیان عراق را در عالی‌ترین شکل آن نگه دارد.

با این حال با توجه به اختلافات گسترده بین اقوام و گروه‌‌های مختلف عراقی حتی جلال طالبانی با ویژگی‌های منحصر به فرد خود نتوانست برخی از ایده‌های خود برای عراقی متحد را پیاده کند.

یکی از ایده‌های او تشکیل یک کنگره ملی با حضور تمامی احزاب عراقی بود؛ آرزویی که هرگز برآورده نشد.

این سیاستمدار کهنه‌کار عراقی که به زبان‌های کردی، عربی، فارسی و انگلیسی مسلط بود، در عرصه جهانی نیز از جایگاهی ویژه برخوردار بود که همگان او را به‌عنوان فردی دلسوز برای کشورش می‌شناختند و پس از فتنه داعش در عراق، معتقد بودند فقدان او با سیاست‌های وحدت‌آمیز خود بوده ‌است که منجر به سر برآوردن داعش از ویرانه‌های جنگ امریکا در عراق شده ‌است.

پیام تسلیت ظریف

وزیر امور خارجه ایران درگذشت جلال طالبانی، رئیس جمهوری پیشین عراق را تسلیت گفت.

«محمد جواد ظریف» در پیامی ضمن ابراز تأثر و تأسف بابت درگذشت رئیس جمهوری پیشین عراق در پیامی نوشت:

"ایشان یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار، برجسته و خیرخواه عراق بود که عمر خود را در راه آزادی، اعتبار و استقلال ملت و کشورش و همچنین حفظ تمامیت ارضی و وحدت ملی در عراق صرف کرد. فقدان ایشان ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای دو ملت برادر ایران و عراق است.  اینجانب این ضایعه را به دولت و ملت بزرگ عراق از همه اقوام، طوایف و مذاهب تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند متعال برای آن مرحوم آرامش و مغفرت و برای خانواده ایشان صبر و اجر مسألت می‌نمایم."

روزنامه ایران

133/110

بیشتر بخوانید:

پیام تسلیت ظریف در پی درگذشت جلال طالبانی

اینفوگرافی: جلال طالبانی درگذشت

جلال طالبانی درگذشت