«ولودیمیر زلنسکی» تاکید کرد: ما به جایگزین‌هایی برای نامزدی اوکراین جهت عضویت در اتحادیه اروپا و این دست مصالحه‌ها نیاز نداریم.
پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، زلنسکی بارها درخواست عضویت در اتحادیه اروپا را مطرح کرده است؛ اما مقامات اتحادیه اروپا و غالب سران اروپایی بارها بر طولانی بودن این فرایند تاکید کرده اند.
ضمن اینکه اکنون راه حل های جایگزین در این زمینه مطرح شده است. از جمله «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه، اخیرا پروژه «سازمان سیاسی اروپا» را در پارلمان اروپا مطرح و تصریح کرد: سازوکار الحاق اوکراین به اتحادیه اروپا، ممکن است «دهه ها» طول بکشد.
وی همزمان پیشنهاد ایجاد یک «سازمان جدید اروپایی» را که اوکراین به آن ملحق شده و می‌تواند شامل بریتانیا نیز باشد، ارائه کرد. این پروژه که قرار است در یک نشست اروپایی در پایان ژوئن بررسی شود، مورد انتقاد برخی از سران اروپایی از جمله رئیس جمهور لیتوانی، قرار گرفته که معتقد است این نشان دهنده عدم تمایل به ورود سریع اوکراین به اتحادیه اروپا است.
همچنین مقامات سیاست خارجی فرانسه نیز دیدگاهی مشابه مکرون درباره عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا مطرح کرده اند.
در آخرین موضع گیری در این زمینه «کلمان بون» نماینده وزیر امور خارجه فرانسه در امور اروپا روز یکشنبه گفت: "تلاش اوکراین برای پیوستن به اتحادیه اروپا ممکن است 15 تا 20 سال طول بکشد تا به نتیجه برسد."
کلمان بون با نادیده گرفتن امیدهای زلنسکی برای ورود سریع اوکراین به اتحادیه اروپا به ویژه پس از شروع عملیات نظامی روسیه، تاکید کرد: "باید رو راست باشیم، اینکه گاهی گفته می شود اوکراین شش ماه، یک یا 2 سال دیگر به اتحادیه اروپا می‌پیوندد، دروغ است."
قبل از این مخالفت صریح آلمان به عنوان مهمترین کشور اتحادیه اروپا و بزرگترین اقتصاد اروپا و همچنین اتریش با این مساله امید رئیس جمهور اوکراین برای عضویت فوری در این نهاد اروپایی را نقش برآب کرده و چشم انداز مثبتی در این زمینه باقی نگذاشته بود.
در مرحله بعد با انتشار بیانیه 12 کشور اروپایی در اوایل مه 2022 در مخالفت با عضویت فوری اوکراین در اتحادیه اروپا می توان گفت که عضویت این کشور در این اتحادیه با ابهام کامل مواجه شده است.
با توجه به معیارها واستانداردهای اتحادیه اروپا و فاصله بسیار کی‌یف از این استانداردها به ویژه در زمینه مبارزه با فساد مالی و اداری، اساسا تحقق خواست زلنسکی برای عضویت فوری اوکراین در این اتحادیه ناممکن است.
اکنون اوکراین از لحاظ فساد رتبه 117 را در جهان بوده و از فاسدترین کشورها دراروپا در زمینه فساد مالی و اداری محسوب می شود. وضعیت اقتصادی اوکراین نیز در سال های اخیر با وخامت روزافزون مواجه بوده است. همه اینها احتمال عضویت این کشور در اتحادیه اروپا را بسیار ضعیف نموده است. ضمن اینکه یکی از مهمترین شرایطی که اتحادیه اروپا برای کشورهای خواهان عضویت، تعیین کرده، حل و فصل تمام اختلافات ارضی و مرزی با همسایگانش است.
بدین ترتیب حتی اگر روند عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا آغاز شود که البته نیاز به اجماع نظر همه اعضای آن دارد، اما تحقق آن مستلزم روندی طولانی و پیچیده خواهد بود.
این در حالی است که دولت غرب گرای کی یف اساسا با این تصور که غرب تمایل واقعی برای همگرایی اوکراین در نهادهای اروپایی مانند اتحادیه اروپا و نهادهای نظامی مانند ناتو دارد، وارد عرصه رویارویی با روسیه شده بود.
در حالی که اکنون در زمینه عضویت اوکراین در ناتو چشم انداز روشنی وجود نداشته و درباره پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا نیز اما و اگرهای زیادی وجود دارد. در واقع همین تردیدها موجب شده تا رئیس جمهور فرانسه پیشنهاد تشکیل یک نهاد اروپایی جدید را ارائه کند که بتوان در آن کشورهایی مانند اوکراین و بریتانیا را نیز گنجاند، اما مخالفت شدید زلنسکی رئیس جمهور اوکراین با این ایده نشان می دهد که کی یف هیچ گزینه ای جز عضویت هر چه سریع تر در اتحادیه اروپا را نمی پذیرد. آرزویی که تحقق آن در میان مدت ناممکن به نظر می رسد.
ضمن اینکه روسیه نیز در موضع گیری جدید خود بر مخالفت با عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا تاکید ورزیده است.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
