نیروی هوافضای سپاه پاسداران روز شنبه 27 دی در روز دوم رزمایش پیامبر اعظم ۱۵ پس از کشف موقعیت ناوهای متخاصم فرضی دشمن توسط سامانه های اطلاعاتی نیروی هوافضای سپاه، با استفاده از موشک های بالستیک میان برد اهدافی واقع در شمال اقیانوس هند را در فاصله ۱۸۰۰ کیلومتری منهدم کرد. شبکه آمریکایی فاکس نیوز در این زمینه گزارش کردکه موشک های ایرانی، حدود 100مایلی ناوگروه هواپیمابر آمریکایی"نیمیتز" درشمال اقیانوس هند فرود آمدند.
این رخداد یک تحول استراتژیک در بحث موشک های بالستیک ضدکشتی در دنیا است زیرا هیچ کشوری تا امروز این گونه موشکها را در این نقش و در این برد مورد استفاده قرار نداده است.
دراین رزمایش از موشک های بالستیک سوخت مایع قدر و عماد و موشک بالستیک سوخت جامد دو مرحله ای سوخت جامد سجیل در نقش ضد ناو و ضد کشتی استفاده شد که توانستند با دقت بالایی اهداف دریایی رادر فاصله 1800 کیلومتری مورد اصابت قرار دهند. اتفاقی که برد موشک های دریایی ایران را به بیش از دوبرابر رسانده است.
ظهور دوباره
موشک بالستیک سجیل یکی از سریع ترین موشکهای بالستیک ایران محسوب می شود. ساخت و ورود موشک سجیل به توان عملیاتی نیرو‌های مسلح، نشان از توجه وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح به ارتقاء توانمندی‌های دفاعی کشورمان دارد.
پایگاه خبری نشنال اینترست آمریکا در سال ۲۰۱۷ در گزارشی با عنوان «چرا جهان باید از موشکهای ایرانی بترسد؟» موشک سجیل را نقطه جهش صنعت موشکی ایران توصیف کرد.
تا پیش از رونمایی از موشک خرمشهر، سجیل پیشرفته‌ترین موشک ساخت ایران به حساب می‌آمد چراکه با بهره گیری از سوخت جامد، توانایی حمل سرجنگی به وزن ۶۵۰ کیلوگرم را داشت.
نگاهی کلی
سجیل اولین موشک دوربرد از نسل موشکهای بالستیک با سوخت جامد است به گفته کارشناسان نظامی ، دستیابی ایران به تکنولوژی ساخت چنین موشکی یعنی که ایران در حوزه ساخت موشکهای بالستیک در لبه فناوری قرار دارد.
موشک سجیل۲، بهینه شده موشک سجیل 1 است که در مقایسه با آن، زمان پرتاب کمتر و بنابراین از سرعت عملیاتی بیشتری برخوردار بوده و در عین حال دارای کلاهک بهینه شده است.
کارشناسان نظامی، موشک بالستیک سجیل را جزو اولین گزینه‌های ایران برای پاسخ‌گویی به هرگونه تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران می‌دانند، موضوعی که این موشک را بیش از پیش در مرکز توجه قرار داده است، چرا که مسافت میان ایران و فلسطین اشغالی تنها ۱۳۰۰ کیلومتر است و این موشک تنها در 7 تا 10دقیقه می تواند به تل آویو برسد.
"طال عنبر"کارشناس نظامی رژیم صهیونیستی معتقد است که اگر ایران موشکهای سجیل را به سوی فلسطین اشغالی پرتاب کند، ردگیری آنها به با توجه به استفاده از سوخت جامد و سرعت بسیار بالای آنها برای سامانه‌های ضد موشکی رژیم صهیونیستی بسیار دشوار خواهد بود.
اسرائیل در حال حاضر سامانه‌هایی برای مقابله با موشکهای بالستیک در اختیار دارد که ازجدیدترین آنها می‌توان به " آرو 3" اشاره کرد.
در بیان ویژگی‌های موشک سجیل به این موضوع اشاره شده که این موشک قادر است از سد این سامانه‌ها نیز عبور و اهداف مورد نظر را منهدم کند.
ویژگی های فنی
موشک بالستیک سطح به سطح سجیل از سه بخش بلوک ۱، بلوک ۲ و کلاهک جنگی تشکیل شده است. این موشک با وزنی بیش از ۲۳ تن و موتور دو مرحله‌ای سوخت جامد که سرعت حرکت آن را تا 4300 متر بر ثانیه می‌رساند، توانایی نابودی اهداف مشخص شده را با دقت زیاد دارد.
سرعت شیرجه (ورود به جو) این موشک حدود 13 ماخ (1 ماخ = 1224 کیلومتر بر ساعت) و برد نهایی آن 2000 کیلومتر بوده و از سهمناک ترین موشکهای بالستیک ایران به شمار می رود.هر چند احتمالا با حمل کلاهک سبک تر این برد قابل افزایش است.
سجیل موشکی دومرحله‌ای با قابلیت کلاهک جدا شونده است که وزن آن ۶۵۰ کیلوگرم اعلام شده است. طول موشک سجیل حدود 18 متر و قطرش ۱۲۵ سانتی متر است و قابلیت پرتاب از زوایای مختلف را دارد. به طور کلی موشکهای بالستیک از لانچر‌های ثابت و متحرک به صورت عمودی و یا زاویه دار (بسته به برد و کار کرد) پرتاب شده و از جو زمین خارج می‌شوند.
تحلیلگران نظامی معتقدند که موشک سجیل مدل پیشرفته‌تر موشک"شهاب ۳"است.
سری موشکهای شهاب از سوخت مایع استفاده می کنند که البته امروزه بیشتر برای پرتاب موشکهای حامل ماهواره استفاده می‌شود.
هر چند هنوز هم برخی کشورها در تولید موشکهای بالستیک، همچنان از سوخت‌های مایع استفاده می‌کنند. اما "سوخت‌های جامد"و"سوخت‌های جامد مرکب" که برخلاف سوخت‌های جامد در آنها، ماده سوختی و اکسید کننده مخلوط شده و سوخت به صورت بلورهایی درآمده و فرآیند احتراق را ادامه می‌دهد، امروزه مرسوم‌ترین سوخت ها هستند، یکی از مهمترین مزایای استفاده از سوخت‌های جامد به نسبت سوخت‌های مایع، ماندگاری این سوخت‌هاست.
سوخت‌های مایع ماندگاری بسیار کمی داشته و باید بعد از مدتی حتما سوخت موشک تعویض شود اما سوخت‌های جامد چند سال ماندگاری دارند، لذا نگهداری این موشکها آسانتر است.
ویژگی های عملیاتی
یکی از عواملی که در طراحی موشکها اهمیت بسیاری دارد سرعت آماده سازی موشک پیش از شلیک است. طراحان موشک ، سجیل را با پیروی از این ویژگی ساخته‌اند.
موشک سجیل به عنوان اولین موشک دوربرد سوخت جامد ایران ظرف چند دقیقه آماده پرتاب می‌شود و پس از شلیک نیز خودروی پرتابگر آن به سرعت، محل شلیک را ترک می‌کند که این ویژگی در موشک بالستیک سجیل باعث کم شدن احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب می‌شود. در عین حال بدلیل شتاب بالای این موشک، امکان انهدام آن بسیار پایین است.
موشک سجیل دارای دو مرحله با دو موتور بوده و به دلیل استفاده از سوخت نسل جدید جامد و سرعت بالای آن امکان برخورد به هدف در آن بسیار زیاد است.
مکانیزم عمل سجیل به این صورت است که پس از خروج موشک از جو زمین، موشک حالت افقی به خود گرفته و در خارج از جو شروع به حرکت می‌کند و به محض رسیدن به بالای سر هدف، موشک مجددا وارد جو شده و با استفاده از جاذبه زمین و با سرعت بسیار بالا، روی هدف قفل کرده و شیرجه می رود.
سرعت بازگشت موشک بالستیک"سجیل" به جو زمین و سقوط روی هدف، حدود 13 ماخ است که این خود، انهدام موشک را برای تمام سامانه‌های دفاع هوایی موجود «ناممکن» می‌کند.
سیستم ناوبری جدید و سنسور‌های بسیار پیچیده در این موشک باعث افزایش ضریب دقت آن شده و ردیابی سجیل را برای رادار‌های پیشرفته دنیا بسیار مشکل کرده است.
سجیل به گونه‌ای طراحی شده که سامانه ضد هوایی و ضد موشکی آمریکایی" پاتریوت" و سامانه ضد موشکی اسرائیلی " آرو3" توان مقابله با آن را ندارند. استفاده از پوشش‌های ضد راداری در موشک سجیل با تلاش متخصصان دفاعی و بخش دانشگاهی ایران میسر شده است.
سه عامل شامل رنگ خاص، جنس بدنه موشک و استفاده از برخی سامانه‌های الکترونیکی ویژه، ارکان رادارگریزی این موشک را تشکیل می‌دهند که در هر بخش، متخصصان ایرانی توانسته‌اند به بالاترین فن آوری دست پیدا کنند و از ابتکارات خاصی نیز بهره گرفته‌اند.
در موشک سجیل ۲ کلاهک موشک دستخوش تغییراتی شده است به ویژه اضافه شدن بالک های هدایت کننده موشک با استفاده از این بالک ها دقت موشک سجیل 2 فوق العاده بالا رفته و به زیر ۵۰ متر رسیده است. موشک سجیل 2 در مقایسه با سجیل 1؛ به سیستم ناوبری جدید و سنسور‌های دقیق و پیشرفته مجهز است. نحوه هدایت موشک سجیل ۲ احتمالا ترکیبی از سیستم هدایت اینرسی و جی پی اس است.
مشخصات موشک سجیل
وزن بیش از 23 تن
طول ۱۸ متر
قطر ۱٫۲5متر
موتور سوخت جامد (دو مرحله‌ای)
برد ۲۰۰۰ کیلومتر
ارتفاع پرواز ۴۵۰ تا ۵۰۰ کیلومتر
رانشگر موتور سوخت جامد مرکب در مرحله اول و دوم
سرعت فاز شیرجه: ۱۱ تا ۱3 ماخ یا ۳۶۰۰ تا ۴3۰۰ متر بر ثانیه
دقت در موشک سجیل ۱ کلاهک بدون قابلیت هدایت در فاز نهایی با خطای حداکثر ۵۰ متر
در موشک سجیل ۲ به دلیل استفاده از کلاهک قابل هدایت جدید با خطای زیر ۱۰ متر(نقطه زن)
سکوی پرتاب سکوی پرتاب متحرک- سیلوی زیر زمینی پرتاب
سامانه هدایت : هدایت اینرسی (بدون بالک هدایت روی کلاهک برای موشک سجیل ۱ و هدایت اینرسی + بالک هدایت شونده برای سجیل ۲) بعلاوه جی پی اس (احتمالی)
نویسنده : سید رضا میرطاهر
