براساس نتایج نهایی شورای عالی انتخابات ترکیه، رجب طیب اردوغان، نامزد ائتلاف جمهور در دوره نخست انتخابات با ۴۹.۵۲ درصد و کمال قلیچداراوغلو، نامزد ائتلاف ملت ۴۴.۸۸ درصد آرا را به دست آوردند. در دور دوم، هر نامزدی که اکثریت آرای معتبر را کسب کند، به عنوان سیزدهمین رئیس جمهوری ترکیه انتخاب خواهد شد.
بنابر اعلام شورای عالی انتخابات ترکیه، صندوق‌های رای گیری در ۱۶۷ حوزه در ۱۵۱ نمایندگی در ۷۳ کشور جهان برپا شده است. رای دهندگان ترک در خارج از ترکیه تا روز ۲۴ ماه جاری میلادی (می) ۲۰۲۳ میلادی می‌توانند آرای خود را در صندوق بیندازند. دور دوم انتخابات در داخل ترکیه هم در روز ۲۸ ماه می سال ۲۰۲۳ میلادی برگزار خواهد شد.
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در شرایطی آغاز شده است که بحران اقتصادی و معیشتی همچنان دامان مردم ترکیه را گرفته است و هر روز عرصه را بر مردم تنگ تر می کند. براساس آمارهای رسمی منتشر شده، خط فقر تغذیه یک خانواده چهار نفره شامل مواردی چون پوشاک، اجاره بها، انرژی، آب، حمل و نقل، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی است. آستانه گرسنگی یا پول مورد نیاز برای جلوگیری از گرسنگی یک خانواده چهار نفره در ماه جاری میلادی (می) از ده هزار لیر فراتر رفته است.
در واقع، خط فقر و گرسنگی بار دیگر از حداقل دستمزدهای کارگران عبور کرده است. این در حالی است که هزینه ماهانه زندگی یک کارمند مجرد در ماه آوریل، ۱۳۱۶۷ لیر برآورد شده بود.
در همین زمینه، «طاها آک یول» از تحلیلگران برجسته ترکیه، در توصیف وضعیت نابسامان اقتصادی جدید در کشور با اشاره به یک ضرب المثل ترکی ، گفته است: «دیدن یک مصیبت، از شنیدن هزار نصیحت اثرگذارتر است.»
وجود چندین زلزله پیاپی در شهرهای مختلف ترکیه نیز بر بحران اقتصادی این کشور افزوده است. به طوری که ده ها میلیارد دلار به نیازهای دولت آنکارا به منظور بازسازی اقتصاد و شهرنشینی در ترکیه افزوده است. به همین دلیل، فردی که رئیس جمهوری ترکیه بشود، باید توان دریافت چند صد میلیارد دلار وام از خارج از ترکیه را داشته باشد.
بسیاری از محافل مستقل سیاسی معتقدند، کسب کرسی ریاست جمهوری ترکیه در شرایط فعلی اقتصاد بحرانی، شاید چندان مهم و تاثیرگذار نباشد. فقط کسی می تواند بر این کرسی تکیه بزند که در مدت زمان کوتاهی برخی زیرساخت های ترکیه را به صورت اساسی تغییر دهد و سپس کرسی ریاست جمهوری را به فرد دیگری واگذار کند.
در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در مجموع، دو احتمال نزدیک و قابل دسترسی وجود دارد. بدون شک، تغییر برخی اتحادهای احزاب و تشکل ها و یا افشای حمایت‌های خارجی می‌تواند نقش تعیین‌کننده ای در نتایج آرای دور دوم انتخابات ایفا کند.
در این زمینه، «سینان اوغان» نامزد ائتلاف آتا که در دور نخست بر خلاف انتظارها توانست ۵.۱۷ درصد معادل بیش از ۲.۸ میلیون رای را به دست آورد، با طرح شروطی به اردوغان و قلیچدار اوغلو، تلاش کرده است بدون قرار گرفتن در صفوف مقام های بلندپایه، منافع ملی درازمدت ترکیه را محقق سازد. سینان اوغان حذف حزب دموکراتیک خلق ها از ائتلاف ملت و یا اخراج تمامی پناهجویان از خاک ترکیه را خواستار شده است.
سناریوی محتمل بعدی، ارای باطله است. تعداد آرای باطله پس از نتیجه شمارش اولیه در داخل و خارج از ترکیه به یک میلیون و ۳۶ هزار و ۵۶۵ رای رسیده است. این نسبت می‌تواند روند انتخابات را به کلی تغییر دهد.
در این سناریو، احتمال کاهش نسبت آرای باطل و تقسیم آرای هر دو نامزد، نتیجه به نفع رئیس‌جمهور اردوغان خواهد بود که در صورت ثابت ماندن نرخ مشارکت تاریخی ، به حدود ۵۶ میلیون حامی به حدود ۲۷۴۰۰۰ رأی نیاز دارد.
در مجموع، باید گفت دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در شرایطی آغاز شده است که رهبران دو ائتلاف راه یافته به دور دوم، هر کدام خود را پیروز رقابت های انتخاباتی می دانند. این در حالی است که با هر گونه تغییر اتحادها و ائتلاف تشکل های سیاسی، یکی از نامزدها بر دیگری برتری خواهند یافت.
نویسنده: طالبی
116
