تحلیل؛

ایران پرس: ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو با تاکید بر ضدیت این ائتلاف نظامی غربی با روسیه وچین خبر داد که تحرکات اعضای ناتو برای آماده‌باش هسته ای آغاز شده است. در این راستا ناتو در حال مذاکره با کشورهای عضو است تا کلاهک‌های هسته‌ای خود را برای مقابله احتمالی با روسیه و چین در حالت آماده باش قرار دهند.

استولتنبرگ به تهدید روسیه و چین اشاره کرد که به ادعای او «رو به افزایش» است. به گفته وی، این سازمان نظامی باید زرادخانه هسته‌ای خود را به جهان نشان دهد تا "یک سیگنال" برای این دو قدرت باشد.

این اقدام ناتو هم راستا با رویکرد آمریکا در زمینه افزایش آمادگی هسته ای خود در قبال افزایش تهدیدات هسته ای ادعایی از جانب روسیه و چین صورت گرفته است.«فرانک رز» معاون سازمان امنیت ملی هسته‌ای آمریکا در اواسط مارس۲۰۲۴ گفت این نهاد،  تهدید هسته‌ای روسیه و چین را با «دقت بسیار زیاد» تحت‌نظر دارد تا در صورت نیاز، تغییراتی در زرادخانه‌های هسته‌ای ایالات متحده اعمال کند. او با اشاره به گزارش کمیسیون وضعیت راهبُردی ایالات متحده مبنی بر احتمال نیاز این کشور به سلاح‌های هسته‌ای بیشتر و متنوع‌تر، گفت: «دولت تصمیمی در مورد اینکه آیا ما به (سلاح‌های هسته‌ای) بیشتری نیاز داریم یا نه، نگرفته است؛ اما ما این امر را بسیار بسیار دقیق بررسی می‌کنیم.»

این اظهارات پس از آن مطرح شد که «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه گفته بود: «روسیه در وضعیت آمادگی رزمی کامل قرار داشته و برای یک جنگ هسته‌ای، کاملاً آماده است.» پوتین در پاسخ به این پرسش که آیا روسیه برای جنگ هسته‌ای آماده است، تصریح کرده بود: «از نظر نظامی و فنی، بله؛ آماده هستیم.»

به نظر می رسد تهدید دبیر کل ناتو برای آماده باش هسته ای کشورهای عضو این سازمان نظامی غربی اقدامی در راستای افزایش تنش ها و نیز تهدیدی مستقیم علیه رقیای غرب یعنی روسیه و چین است. این در حالی است که روسیه بارها با انتقاد از نگرش تهاجمی آمریکا و ناتو خواهان تغییر این رویکرد شده است. در این راستا ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه  در نشست عمومی مجمع بین المللی اقتصاد سن پترزبورگ در اوایل ژوئن تاکید کرد که مسکو هرگز لفاظی درباره تشدید تنش هسته‌ای را آغاز نکرده است. پوتین یک بار دیگر خواست تا بیهوده به احتمال حمله هسته‌ای از جانب روسیه اشاره نشود، در حالی که آمریکا تنها قدرت هسته‌ای در جهان است که تاکنون از این نوع سلاح استفاده کرده است.

درعین حال روسیه در واکنش به تهدیدات هسته ای ناتو موضعی فعال اتخاذ کرده و حتی از امکان تغییر استراتژی هسته ای خود در پاسخ به تغییرات در ماهیت تهدیدات اتمی غرب سخن رانده است. در این زمینه سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه هفته قبل اشاره کرد که اقدامات مخرب ایالات متحده و ناتو مسئله تغییر احتمالی در دکترین هسته‌ای روسیه را بوجود آورده است تا توان بالقوه این کشور در عرصه بازدارندگی هسته‌ای با نیازهای فعلی مطابقت پیدا کند.

مساله مهم در زمینه آماده باش هسته ای ناتو در اروپا  نقش مهم و تعیین کننده آمریکا در این زمینه است. به رغم اقدامات بین المللی برای کاهش زرادخانه های هسته ای بویژه پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای  (ان پی تی) که در راستای کاهش و در نهایت انهدام تسلیحات هسته ای تصویب و باجرا در آمده است، آمریکا کماکان مصمم به حفظ زرادخانه‌ هسته‌ای خود از جمله در قاره اروپا با ادعای لزوم واکنش سریع به تهدید هسته ای از جانب روسیه است. دراین راستا آمریکا بخشی از سلاح های هسته ای تاکتیکی خود شامل حدود ۲۰۰ بمب  هسته "بی -۶۱" را در پنج کشور اروپایی عضو ناتو یعنی بلژیک، هلند، آلمان، ایتالیا و ترکیه مستقر کرده است.

بمب های هسته ای تاکتیکی بی- ۶۱ بخش مهمی از زرادخانه های هسته ای آمریکا هستند که به اصطلاح بمب‌های گرانشی تاکتیکی نامیده می شوند. همچنین واشنگتن در راستای بروز کردن زرادخانه هسته ای تاکتیکی خود در اروپا قصد نوسازی بمب  های هسته ای" بی -۶۱" را با هزینه یازده میلیارد دلار و تبدیل آنها به بمب های هسته ای هوشمند هدایت شونده بی ۶۱-۱۳ را دارد.

وزارت دفاع آمریکا( پنتاگون) در اواخر اکتبر ۲۰۲۳ در بیانیه‌ای مطبوعاتی از پیشنهاد ساخت یک بمب هسته‌ای جدید از سوی دولت بایدن با هدف به اصطلاح افزایش توان بازدارندگی در برابر دشمنان آمریکا خبر داد. طبق این بیانیه پنتاگون به دنبال توسعه نوع جدیدی از بمب گرانشی بی -۶۱ یعنی بی ۶۱-۱۳  را دارد که برای نخستین بار در دهه ۱۹۶۰ و در اوج جنگ سرد تولید شد.اقدامات دولت بایدن برای توسعه زرادخانه هسته ای آمریکا جدید در حالی است که وی در سال ۲۰۲۰ و طی کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود برای جلوگیری از فجایع هیروشیما و ناکازاکی و دستیابی به جهان بدون سلاح هسته ای تلاش می کند.

بدین ترتیب به نظر می رسد ناتو در راستای خدمت به اهداف استراتژیک و امنیتی  آمریکا و با هدف مقابله فعال با روسیه و چین قصد آماده باش هسته ای را دارد که این امر البته به مثابه اعلام خصومت با مسکو و پکن و صف آرایی هسته ای در برابر این دو قدرت هسته ای رقیب غرب است.

نویسنده: سید رضا میرطاهر