پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران در زمینه تسلیحاتی ازجمله در عرصه پهپادی مورد تصدیق جهانی است. ایران اکنون جزو چند کشور معدود دنیا است که روندی رو به پیشرفت در زمینه طراحی ، توسعه و ساخت انواع مختلف پهپادها دارد. پهپاد مهاجر 6 به عنوان آخرین نسل معرفی شده از سری پهپادهای مهاجر که از رمان جنگ تحمیلی عملیاتی شدند را می توان یکی از دستاورد های دفاعی مهم کشورمان در سالهای اخیر برشمرد، پرنده ای بدون سرنشین و مسلح که در عرصه عملیاتی بسیار موفق ظاهر شده است. خط تولید انبوه پهپاد تاکتیکی مهاجر6 مجهز به بمب هوشمند نقطه‌زن قائم در 16 بهمن 1396 با حضور امیر حاتمی وزیر وقت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح افتتاح شد. پهپاد تاکتیکی مهاجر6 مبتنی بر اصل انعطاف و توسعه‌پذیری، توسط متخصصان سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح طراحی شده تا در عملیاتهای مختلف و محیط‌ها و شرایط متغیر، کارآمد باشد. این پهپاد در صنایع قدس سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع ساخته می شود. مهاجر6 به‌طور رسمی پس از انجام آزمایش‌های مختلف همانند «پرواز روزانه و شبانه»، «ثبت تهاجمی» و «برخورداری از مداومت پرواز در مناطق مرزی عملیاتی»، به «گروه پهپاد حضرت ولی عصر(عج)» نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحویل داده شد. این پهپاد در ۲۱ تیر ۱۳۹۸ در انجام اقدام تلافی‌جویانه نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه مواضع دشمنان ایران در مناطقی در غرب و شمال غرب کشور بکار گرفته شد.
نگاهی کلی
مهاجر ۶ جدیدترین عضو خانواده پهپاد مهاجر می‌باشد که در رده پهپادهای تاکتیکی-رزمی قرار دارد و دارای قابلیت به‌کارگیری در انواع مأموریت‌های نظامی و غیرنظامی است. این پهپاد توانمندی انجام مأموریت‌های شناسایی، مراقبت و رزمی با شعاع عملیاتی گسترده و مداومت پروازی بالا را برای نیروهای مسلح با قابلیت اطمینان فوق‌العاده، فراهم می‌سازد تا بتوانند عملیات مراقبت، شناسایی و انهدام اهداف مورد نظر را انجام دهند و قادر است انواع متنوعی از محموله‌های مراقبت، شناسایی و رزمی را حمل کند. استفاده از پهپاد مهاجر6 امکان دیده‌بانی هوایی طولانی‌مدت و انهدام اهداف در زمان‌ها و مکان‌های مختلف را با دقت بالا فراهم می‌کند. از دیگر توانمندی‌های این پهپاد می توان به ارسال اطلاعات به‌هنگام، در روز و شب به مراکز فرماندهی و کنترل و فراهم کردن اشراف گسترده اطلاعاتی بر محیط عملیات اشاره کرد، ضمن اینکه مهاجر6 توانایی فرود و برخاست در باند پروازی کوتاه را دارد. قابلیت فرود و برخاست خودکار و استفاده از زیرسامانه‌های الکترواویونیکی هوشمند بومی در طراحی و ساخت پهپاد مهاجر6 آن را در رده پهپادهای کارآمد و پیشرفته قرار داده است. این پهپاد به صورت ترکیبی در نقش شناسایی و تهاجمی کاربرد دارد و می‌تواند بمب های هوشمند نقطه‌زن اپتیکی-حرارتی قائم با برد تقریبی ۸ کیلومتر را با خود حمل و شلیک نماید. بمب هوشمند نقطه‌زن قائم با قابلیت درگیری با انواع هدف‌های ثابت و متحرک درهر ساعت از شبانه‌روز، قابلیت نفوذ در انواع استحکامات و اهداف مهم را دارد. دررزمایش پیامبر اعظم (ص) 17 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از 30 آذر تا 4 دی 1400در جنوب کشور و خلیج فارس برگزارشد پهپادهای مهاجر 6 با پرتاب بمب های هوشمند و نقطه‌زن قائم و همچنین شلیک موشک های هوشمند ضد زره و حمله از بالای «الماس» موفق به انهدام اهداف مورد نظر شدند.
مشخصات و ویژگی ها
مهاجر۶ یک دگردیسی در کلیات طراحی خانواده پهپادهای مهاجر به شمار می آید. در واقع به نظر می رسد متخصصان دفاعی ایران این بار نگاهی به یکی از بهترین پهپادهای تاکتیکی اروپایی به نام «فالکو» ساخت ایتالیا داشته اند. مهاجر 6 یک پهپاد بال بالا است یعنی بال آن به قسمت بالایی بدنه نصب شده اما شکل دم دوگانه یا Twin-boom آن مشابه مهاجر۴ است. شکل بدنه مشابهت هایی را با پهپاد ایتالیایی فالکو نشان می دهد هرچند که مهاجر۶ بدنه کشیده تری دارد. ارابه‌های فرود این پهپاد طراحی ساده ای داشته و جمع شونده نیستند. به نظر می رسد قیمت تولید پائین از اهداف پروژه مهاجر ۶ بوده است. موتور ملخی ۳ پرّه در انتهای بدنه مهاجر ۶ قرار دارد. شکل ظاهری این پرّه ها متفاوت از گونه های قبلی است و احتمالاً صدای کمتر یا نیروی بیشتری تولید می کنند که جایگزین طرح های قبلی شده اند.بال های مهاجر ۶ از نوع مستطیلی ساده با یک شهپر غیرمتقارن هستند که دم های دوگانه پهپاد همانند سایر گونه های خانواده مهاجر به آنها متصل شده اند. بدنه کامپوزیتی این پرنده سبب کاهش بازتاب راداری آن می شود . پهپاد مهاجر۶ که از جمله تولیدات برجسته نظامی ایران در زمینه پهپادی محسوب می شود دارای بیشترین وزن برخاست ۶۰۰ کیلوگرم ، طول ۵/۵ متر ، پهنای بال 10 متر ، سقف پرواز ۱۸ هزار پا و سرعت 200 کیلومتر بر ساعت است. برد عملیاتی این پرنده هدایت‌پذیر از دور تقریباً ۲۰۰۰ کیلومتر است که به انجام دیده‌بانی در روز و شب، و ردگیری و تعقیب اهداف مد نظر می‌پردازد. مهاجر۶ قادر است در عملیاتهای گوناگون علیه هدف‌های ثابت و متحرک با توجه به در اختیار داشتن تسلیحات هدایت شونده عمل نماید.این پهپاد می تواند ۴۰ کیلوگرم تسلیحات را در آویزگاه های بال خود حمل نموده و از فواصل دور قادر به شلیک «موشک‌های هوشمند الماس»و «بمب‌های هدایت‌شونده قائم» است.مهاجر6 درزمینه شناسایی با بهره‌مندی ازسامانه‌های شناسایی الکترواپتیکی، لیزری، مادون قرمز، سیستم‌های شنود الکترونیکی دشمن، مقابله با جنگ الکترونیک، سامانه اخلالگر، سیستم شناسایی خودکار، برخورداری از سیستم پرواز و نشست و برخاست اتوماتیک از جمله پهپادهای هدایت‌پذیرِ پیشرفته و کارآمد محسوب می‌گردد. یک سامانه الکترواپتیکی پایدار شده در زیر بدنه مهاجر ۶ و پشت ارابه فرود جلو نصب شده که به نظر گونه ای از سامانه عقاب 10 است. این سامانه قابلیت دیده بانی در روز و شب با ردگیری و تعقیب اهداف مورد نظر را دارد. یک دوربین جلونگر هم داخل دماغه این پهپاد نصب شده است. مهاجر ۶ از همان سامانه اپتیکی مورد استفاده توسط شاهد ۱۲۹ بهره می برد . این سامانه اپتیکی در حالت وضعیت دوربین دید در روز توان آغاز جستجو برای پیدا کردن هدف از فاصله ۱۲ کیلومتری و قفل بر روی آن از فاصله ۱۰ کیلومتری را دارد. البته این دوربین دارای نشان‌گذار لیزری و سامانه دید فروسرخ نیز است که برای هدایت مهمات لیزری یا فروسرخ کاربرد دارد.
تعریف ماموریت جدید
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در یک اقدام مهم، ماموریت کشف و اخلال روی سامانه های راداری را برای پهپادهای مهاجر ۶ خود تعریف کرده تا این پرنده‌های بدون سرنشین بتوانند برای سرکوب پدافند هوایی دشمن نیز وارد عمل شوند. با توجه به تصاویر پخش شده در مراسم مربوط به جهاد خودکفایی نزاجا در اردیبهشت 1400 به نظر می رسد قابلیت بسیار مهم اخلال و سرکوب پدافند هوایی دشمن نیز به توانمندی های مهاجر 6 اضافه شده است. در این مراسم ، دو سامانه «تیام ۱۴۰۰ »و «طاها ۱۴۰۰» که تصویر آنها عمدتا در کنار پهپاد مهاجر ۶ رویت شد و به نظر می رسد برای این پرنده بدون سرنشین در نظر گرفته شده باشند. سیستم اول یعنی تیام ۱۴۰۰ یک سامانه کاشف و هشدار دهنده مربوط به امواج راداری است که کمتر از ۵ کیلو وزن داشته و با جریان برق ۱۲ ولت مستقیم و یا ۲۲۰ ولت شهری توان فعالیت دارد و پس از انجام عملیات کشف و شناسایی، اطلاعات مربوط به رادار دشمن را به سامانه جنگ الکترونیک طاها ۱۴۰۰ منتقل می کند.سامانه طاها ۱۴۰۰ در حدود ۶ کیلو وزن داشته و همانند سامانه قبلی از جریان های ۱۲ یا ۲۲۰ ولت انرژی می گیرد و توان ایجاد اخلال روی رادارهای دشمن را دارد. هر دوی این سیستم ها به خاطر وزن و اندازه پایین توان نصب بر روی بالگردها و جنگنده های سرنشین دار را نیز دارند.در تصاویر مربوط به پهپاد مهاجر 6 مشاهده شده که می تواند تا ۴ تیر بمب قائم را نیز با خود حمل کند. با فرض نصب دو سامانه طاها ۱۴۰۰ و تیام ۱۴۰۰ روی این پهپاد حدود ۱۰ الی ۱۱ کیلو وزن از مجموعه ۴۰ کیلو بار همراه این پهپاد تکمیل می شود ولی همچنان می توان گفت که این پهپاد توان حمل حداقل دو تیر بمب هدایت شونده را با خود دارد.ترکیب این دو سیستم کاشف و اخلالگر راداری به همراه بمب های دورایستای قائم می تواند این پرنده بدون سرنشین را به یک دشمن سر سخت برای سیستم های دفاع هوایی کوتاه برد بدل کند.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
//114
