بنابه اعلام وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، این رزمایش ها در باکو پایتخت این کشور ، نخجوان ، مناطق مرزی میان ارمنستان و ایران و نیز در "اراضی آزاد شده" برگزار می شود.
در این بیانیه به محل دقیق آن چه "اراضی آزاد شده" اطلاق شد اشاره ای نشده ، ولی احتمالا منظور قره باغ یا مناطق اطراف آن است. در این رزمایش مشترک ،سه هزار سرباز از دو کشور، ده ها خودروی زرهی، ادوات توپخانه و حدود ۲۰ فروند هواپیما شرکت دارند و هدف از برگزاری آن، انسجام در نبرد، بهبود فرماندهی و نیز بالا رفتن کارایی نیروها اعلام شده است.
با بیانیه منتشر شده وزارت دفاع جمهوری آذربایجان مشخص می شود که "الهام علی اف" همچنان به دنبال اقدامات تحریک آمیز مانند برگزاری رزمایش ها است که این اقدامات تحریک آمیز ممکن است بر اوضاع متشنج و آشفته در منطقه قفقاز جنوبی تاثیرات منفی زیادی بگذارد.
رزمایش مشترک موسوم به "مصطفی کمال آتاتورک - ۲۰۲۳" در حالی آغاز شد که ترکیه و جمهوری آذربایجان به همراه ارمنستان و روسیه در نشست قفقاز ۳+۳ در تهران حضور داشتند. در واقع ، رزمایش مشترک باکو و آنکارا با برگزاری نشست تهران همزمان شده است. به همین دلیل برگزاری رزمایش مشترک در نزدیکی مرزهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان، تحریک آمیز و با هدف ایجاد بی ثباتی در قفقاز جنوبی قلمداد می شود.
"آرمان سرکیسیان" معاون وزیر دفاع ارمنستان روز یکشنبه گذشته ، در نشست خبری با خبرنگاران در مجلس ملی این کشور اعلام کرد:«در حال حاضر وضعیت در مرزهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان نسبتاً با ثبات است».
بدیهی است که این گونه تحرکات، ممکن است بار دیگر تنش های مرزی و درگیری های نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان را به شکلی دیگر آغاز کند. پیش از این ، بسیاری از کارشناسان مستقل اواخر سال 2023 و یا اواسط سال ۲۰۲۴ میلادی را زمان مورد نظر دولت های غربی برای ایجاد جنگ سوم قره باغ پیش بینی کرده بودند. در این شرایط، چنین به نظر می رسد که دولت های غربی در انتظار گسترش درگیری از منطقه قفقاز هستند تا بتوانند به این طریق به دولت های مستقل در منطقه خسارت وارد کنند. ضمن اینکه به نظر می رسد، هدف ازجنگ سوم قره باغ صرفا" ارمنستان نیست و ممکن است هدف واقعی درگیر کردن روسیه و دیگر کشورهای منطقه در مناقشه قفقاز جنوبی باشد.
جمهوری آذربایجان در جریان توافقات اخیر با ارمنستان، به اهدف موردنظر خود در قفقاز جنوبی رسیده است و جنگ سوم قره باغ ، برای این کشور منفعت چندانی ندارد تا بار دیگر منطقه قفقاز جنوبی به آشوب کشیده شود.
رزمایش مشترک ترکیه و جمهوری آذربایجان راهبردی برای فشار بر ارمنستان
جدا از تهدیدهای مشترکی که تحرکات نظامی مشکوک در قفقاز جنوبی برای دولت ها و ملت های منطقه در پی خواهد داشت، این حقیقت را نباید نادیده گرفت که شیطنت های برخی دولت های منطقه می تواند به مسابقه تسلیحاتی دامن بزند. به عنوان مثال، پیش از این و در پی اعلام برگزاری رزمایش مشترک باکو و آنکارا در محدوده مرزهای ارمنستان، در نخستین گام موضوع توافق نظامی ایروان- پاریس در دستور کار قرار گرفته است. در همین ارتباط ، وبگاه "رادیو بین المللی فرانسه" در تحلیلی نوشت:«رزمایش مشترک ترکیه و جمهوری آذربایجان به عنوان راهبردی برای فشار بر ارمنستان تفسیر می‌شود و نشان می‌دهد که ممکن است درگیری در راه باشد».
به همین دلیل، دولت فرانسه اعلام کرده است، قصد دارد همکاری های نظامی خود را با ارمنستان گسترش دهد. دولت فرانسه اعلام کرده است: «مصمم است با امضای توافقنامه ای ضمن گسترش همکاری نظامی با ارمنستان، این کشور را به سامانه های راداری و پدافند موشکی پیشرفته مجهز کند».
مقام های دولت الهام علی اف اخیرا" اعلام کرده اند نه تنها چشمداشتی با اراضی ارمنستان ندارند، بلکه حاضرند تمامیت ارضی این کشور را نیز به رسمیت بشناسند. این موضع دولت باکو از سوی یک مقام نه چندان بلندپایه در دولت الهام علی اف اعلام شده است، در حالی که رئیس جمهوری آذربایجان پیش از این، اظهارات رسمی خود را در حضور مقام های اتحادیه اروپا نیز نقض کرده است. به همین دلیل ، تا زمان امضای توافقنامه ای در این ارتباط ، نمی توان به وعده وعیدهای باکو اطمینان حاصل کرد.
در یک جمعبندی کلی از برگزاری رزمایش مشترک جمهوری آذربایجان و ارمنستان در حاشیه مرز با ارمنستان باید گفت: این رزمایش تحریک آمیز است و به مسابقه تسلیحاتی میان دولت های قفقاز جنوبی دامن خواهد زد. در حالی که دولت جمهوری آذربایجان بیشتر از خواسته های از باکو را از ایروان بدست آورده است و نیازی به این تحرکات ندارد.
نویسنده: محمدعلی طالبی
112
