لیر ترکیه تحت تاثیر نگرانیهای ناشی از تورم بالا و کسری بودجه سنگین دولت، در یک ماه اخیر بیش از 9 درصد ارزش خود را از دست داده است. بر اساس این گزارش، هر دلار آمریکا در معاملات روز چهارشنبه با افزایش1/1 درصدی نسبت به پایان معاملات روز سه شنبه در ازای 4/49 لیره ترکیه داد و ستد شد.
همچنین در معاملات دیروز هر یورو برابر 5.3 لیر ترکیه داد و ستد شد. «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه روز دوشنبه در سفر به لندن در گفتگو با شبکه تلویزیونی بلومبرگ با تاکید بر این که در صورت ابقا در سمت خود در انتخابات زودهنگام 24 ژوئن، نظارت بر امور بانک مرکزی این کشور را افزایش می دهد تا نرخ سود بانکی پایین باشد.
اردوغان پیش از آن نیز با انتقاد از افزایش نرخ سود بانکی آن را عامل همه مشکلات اقتصادی و مالی ترکیه دانسته و با این اقدام موجب کاهش ارزش لیر شده بود. اردوغان معمولا با هر گونه افزایش نرخ سود بانکی مخالف است، این در حالی است که کارشناسان اقتصادی ترکیه این کار را در کاهش میزان تورم موثر می دانند.
شرایط ترکیه بیانگر تضاد ریشه دار میان باور به نظارت دولتها بر اقتصاد یا اجرای سیاست های اقتصاد آزاد است. دو مسیری که همواره بحث های سیاستمداران و اقتصاددانان را به خود جلب کرده است. طرف داران اقتصاد آزاد معتقد هستند هر چقدر که دولتها دخالت کمتری در اقتصاد داشته باشند اقتصاد می تواند مسیر پویا تری را بر اساس واکنش بازیگران بازار طی کند.
از دیدگاه آنها اظهارات اردوغان بیاناتی احساسی است که صرفا به دنبال جمع آوری آرای بیشتر است. امری که به دلیل تاثیر گذاری مولفه های سیاسی در اقتصاد موجب مختل شدن روند عادی بازار می شود.
کاهش ارزش پول ترکیه
«مت اوبرین» کارشناس اعتقادی معتقد است: «اظهارات اردوغان در خصوص کاهش نرخ سود بانکی موجب واکنش منفی در اقتصاد ترکیه شده است. این امر در زمانی رخ می دهد که هنگام کاهش ارزش پول ملی، بایستی ارزش سود بانکی افزایش بیابد تا با جذب منابع پولی به درون کشور ارزش پولی ملی افزایش بیابد. اقدامی که اردوغان به دلیل نزدیکی به انتخابات و باورهای خود نسبت به اقتصاد خواهان آن نیست.»
از سوی دیگر طرفداران دخالت دولت در اقتصادی نیز معتقد هستند اقتصاد به گونه ای است که عدم دخالت دولت در آن موجب می شود تا بخشهایی از جامعه آسیب ببینند. از دیدگاه آنها دولت بازیگر تعادل بخشی است که به توازن سود اقتصادی در جامعه کمک می کند.
شرایط فعلی ترکیه ممکن است چندان به سود اردوغان نباشد و در روزهای نزدیک شدن به انتخابات موجب تاثیر منفی بر آرای وی شود. اکنون کاهش ارزش لیره ترکیه بدهی خارجی این کشور را افزایش داده است. امری که ممکن است مردم عادی آن را به سرعت احساس نکنند اما قطعا بر اقتصاد ترکیه تاثیری منفی به جای خواهد گذاشت.114/112
نویسنده: منوچهر شفیعی
بیشتر بخوانید:
تاثیرکودتای نافرجام بر اقتصاد ترکیه / تفسیر خبر
ترکیه خواهان توسعه تجارت با پول ملی ایران و ترکیه شد
