با توجه به مقاومت آنکارا در برابر تهدیدات آمریکا و مقابله به مثل ترکیه با افزایش تعرفه‌ها بر کالاهای وارداتی از آمریکا، روابط این دو متحد ناتو به سمت سردی و تنش هر چه بیشتر سوق پیدا کرده است.
در این راستا؛ «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد سطح روابط آمریکا با ترکیه را کاهش داده و کشورش برای آزادی کشیش بازداشتی آمریکایی چیزی به ترکیه نخواهد پرداخت. ترامپ گفت: در حال کاستن از سطح روابط خود با ترکیه هستیم.
آنکارا سال‌های متمادی است که از آمریکا به نفع خود بهره می‌گیرد. البته این اولین بار نیست که ترامپ اتهام بهره بردن یکی از متحدان آمریکا از این کشور را مطرح می‌کند، وی از زمانی که روی کار آمده است، بارها متحدان اروپایی واشنگتن را چه از لحاظ تجاری وچه از لحاظ دفاعی و امنیتی به «سواری مفت» Free Riding و استفاده رایگان از امکانات و مقدورات آمریکا در راستای منافع خود متهم کرده است. اکنون نوبت ترکیه است که این اتهامات به آن وارد شود.
در مقابل مقامات ارشد آنکارا معتقدند که خدمات زیادی چه در دوره جنگ سرد و چه در دوره پساجنگ سرد در قالب ناتو و نیز همکاری‌های دوجانبه برای آمریکا انجام داده‌اند. به نظر می‌رسد اساسا ترامپ در فکر بازتعریف روابط آمریکا و ترکیه بوده و درخواستش از آنکارا برای آزادی کشیش آمریکایی صرفا بهانه‌ای برای فشار، تحریم و در نهایت وادار کردن آنکارا به تبعیت از خواسته‌های واشنگتن درموارد مختلف است.
دراین چارچوب؛ واشنگتن آشکارا اعلام کرد که حتی در صورت آزادی کشیش آمریکایی، حاضر به بازگرداندن تعرفه‌های جدید بر فولاد و آلومینیوم صادراتی ترکیه به این کشور به نرخ‌های قبلی نخواهد بود. ضمن اینکه واشنگتن در آخرین موضع‌گیری خود بر اعمال تحریم‌ها علیه ترکیه در صورت عدم اطاعت آنکارا از خواسته‌های آن تاکید کرده است. با این حال؛ تحریم یک شمشیر دولبه است که اعمال گسترده آن توسط آمریکا می‌تواند تبعات ناگواری برای آن نیز به همراه داشته باشد.
«لارنس جی.کورب» کارشناس سیاسی آمریکایی می‌گوید: استفاده بیش از حد از تحریم‌ها، توان آمریکا برای استفاده موثر از این ابزار فشار را تحت تاثیر قرار داده و تجارت را در آمریکا مختل می‌کند. به نظر می‌رسد که واشنگتن اساساً دیگر نگاه قبلی را به ترکیه نداشته و با توجه به برخی اقدامات آنکارا در سطح منطقه‌ای به ویژه تاکید بر عدم پیروی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران، به آن بی‌اعتماد شده است.
ضمن اینکه مقامات ارشد ترکیه به ویژه «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور بارها بر نقش مستقیم و موثر واشنگتن در کودتای نافرجام ژوئیه 2016 تاکید کرده و اکنون بیش از هر زمان دیگری به آن بی‌اعتماد هستند. می‌توان پیش‌بینی کرد که روند واگرایی در روابط آمریکا و ترکیه در آینده نزدیک تشدید خواهد شد و با توجه به سرسختی و لجاجت ترامپ و موضع قلدرمابانه وی، آنکارا تلاش خواهد کرد تا روابط و منافع خود را در قالب گسترش روابط با دیگر کشورها مانند روسیه، چین و ایران تعریف کند.
ضمن اینکه با توجه به روابط نزدیک ترکیه و قطر، اکنون دوحه با اعلام سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری در ترکیه، عملاً به کمک آنکارا شتافته و درصدد حمایت از اقتصاد این کشور برآمده است. به این ترتیب معادلات منطقه‌ای به سمت پیچیدگی هر چه بیشتر سوق پیدا کرده است و آمریکا نخواهد توانست صرفاً سیاست اعمال فشار به کشورهای منطقه ازجمله ترکیه و ایران به اهداف خود دست پیدا کند. 120/114
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
ترامپ: درحال کاستن از سطح روابط خود با ترکیه هستیم
آمریکا، ترکیه را به اعمال تحریم‌های جدید تهدید کرد
اردوغان: مقابل تهدیدات آمریکا تسلیم نمی‌شویم+ ویدئو
اردوغان خطاب به آمریکایی‌ها: ترکیه با تحریم عقب‌نشینی نمی‌کند
