12 سال از بحران سوریه می‌گذرد. برخی از کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، قطر و امارات از جمله کشورهای عربی هستند که در شدت گرفتن بحران سوریه نقش پررنگی ایفا کردند.
این نقش در قالب حمایت از معارضان و گروه‌های تروریستی، تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب و همچنین فشارهای جهانی بر دولت دمشق پیگیری شد. هدف اصلی این کشورها سرنگون کردن دولت بشار اسد در سوریه بود.
یک دهه پس از بحران سوریه، مشخص شد که سیاست سرنگون کردن دولت «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه با شکست مواجه شده است. از این رو، احیای روابط با دمشق در دستور کار برخی از کشورهای عربی قرار گرفت.
امارات از نخستین کشورهای عربی بود که از دو سال پیش در جهت احیای روابط و بازگشایی سفارتخانه خود در دمشق حرکت کرد. روابط سوریه با امارات روند رو به گسترشی را طی کرد به نحوی که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در یک سال گذشته دو بار به ابوظبی سفر کرد و مقامات اماراتی نیز به دمشق سفر کردند.
در ادامه این روند، «لانا زکی نسیبه» نماینده دائم امارات در سازمان ملل اخیراً در جلسه شورای امنیت گفت: "زمان آن فرا رسیده است که وارد مرحله تازه‌ای از ثبات و توسعه در سوریه شویم." این نماینده اماراتی همچنین حملات رژیم صهیونیستی به فرودگاه حلب را که باعث خساراتی به این فرودگاه شده بود، به شدت محکوم کرد.
اگرچه کشورهای عربستان سعودی و قطر هنوز روابط با سوریه را احیا نکردند، اما این کشورها نیز اخیراً اقدام‌هایی در این زمینه انجام دادند.
خبرگزاری رویترز از توافق عربستان و سوریه برای بازگشایی سفارتخانه‌ها پس از ماه مبارک رمضان خبر داد. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع منطقه‌ای و یک دیپلمات عربی در حاشیه خلیج فارس گزارش داد: "تصمیم بازگشایی سفارتخانه‌ها، نتیجه مذاکرات «حسام لوقا» رئیس بخش اطلاعات سوریه در عربستان است."
تلویزیون عربستان سعودی هم به نقل از منبعی در وزارت خارجه این کشور آغاز گفت‌وگوها با دولت سوریه برای از سرگیری ارائه خدمات کنسولی را تأیید کرد. تغییر رویکرد عربستان سعودی در قبال سوریه و احیای روابط با این کشور می‌تواند زمینه گسترش روابط دیگر کشورهای عربی با دمشق و همچنین بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را نیز فراهم کند.
قطر که تاکنون اقدام جدی برای احیای روابط با سوریه انجام نداده و همچنان یکی از مخالفان نظام کنونی سوریه است، بتدریج در جهت همسو شدن با دیگر کشورهای عربی برای احیای روابط با دمشق گام بر می‌دارد.
در همین راستا، «ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت خارجه قطر گفت: "کشور ما از تمام ابتکارهایی که هدفشان ایجاد صلح فراگیر در سوریه باشد و همچنین تلاش تمام کشورهای عربی و غیرعربی در این چارچوب حمایت می‌کند."
اخیراً دولت اردن برای حل بحران سوریه ابتکاری مطرح کرد که مبتنی بر نقش مستقیم کشورهای عربی در کنار دولت سوریه در قالب یک گفت‌و‌گو سیاسی است؛ گفت‌و‌گویی که هدف آن حل بحران و پیامدهای انسانی، امنیتی و سیاسی آن عنوان شد.
دولت قطر از این ابتکار حمایت کرد. با تغییر سیاست قطر در قبال سوریه، عملاً همه کشورهای عربی در جهت احیای روابط با دمشق گام بر می‌دارند و می‌توان انتظار داشت که سوریه بزودی به اتحادیه عرب نیز باز گردد.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
