«روث بیدر گینزبرگ» روز جمعه در 87 سالگی در اثر ابتلا به بیماری سرطان لوزالمعده درگذشت. وی دومین زن منصوب شده در دیوان عالی فدرال و یکی از چهار عضو لیبرال این نهاد مهم حقوقی و قضایی در آمریکا به شمار می رفت.
دیوان عالی فدرال در آمریکا وظایف مهمی از جمله تفسیر قانون اساسی، انطباق قوانین مصوب کنگره با قانون اساسی و صدور نهایی احکام قضایی را در این کشور برعهده دارد. اعضای این نهاد با معرفی رییس جمهوری و تائید سنا تعیین می شوند.
ترکیب سیاسی و ایئولوژیکی دیوان عالی فدرال به دلیل احکام صادره که غیر قابل فرجام خواهی هستند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین دلیل هربار که یک کرسی دیوان عالی فدرال در اثر مرگ طبیعی اعضا یا بازنشستگی آنان، خالی می ماند، جدال میان جریان های سیاسی و فکری در آمریکا برای پر کردن آن آغاز می شود.
از آنجا که امکان عزل و برکناری قضات دیوان عالی فدرال وجود ندارد، انتخاب اعضای این نهاد تاثیر درازمدت بر فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آمریکا برجای می گذارد.
اکنون با مرگ گینزبرگ، «دونالد ترامپ» رییس جمهوری جمهوریخواه آمریکا در یک فرصت منحصر به فرد تاریخی، امکان یافته است پس از انتصاب دو قاضی دیوان عالی فدرال، فرد سومی را نیز معرفی کند. اگر نامزد معرفی شده از سوی ترامپ به تائید سنا برسد، ترکیب ایدئولوژیکی دیوان عالی فدرال شش به سه به نفع محافظه کاران و به ضرر لیبرال ها تغییر خواهد کرد.
در این صورت، پیش بینی می شود دیوان عالی در آینده احکامی را در چارچوب فکری محافظه کاران صادر نماید و حتی چه بسا در احکام مهمی همچون قانونی شدن سقط جنین یا قوانین نژادی و فرهنگی که متاثر از نگرش های لیبرالی تصویب شده اند، تجدید نظر نماید.
همین موضوع سبب شد که دقایقی پس از اعلام خبر درگذشت گینزبرگ، جدال در سنا بر سر جانشینی کرسی خالی شده در دیوان عالی فدرال آغاز شود.
«میچ مک کانل» رهبر اکثریت سنا اعلام کرد که در روزهای آینده رای گیری برای انتخاب عضو جدید دیوان عالی را آغاز خواهد کرد. اما «چاک شومر» رهبر اقلیت دموکرات سنا گفت که این اقدام باید بعد از انتخابات ریاست جمهوری در ماه نوامبر انجام گیرد.
«جو بایدن» نامزد دموکرات ها در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری نیز گفت: "قاضی آینده دیوان عالی فدرال باید توسط برنده انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر انتخاب شود. رای دهندگان قرار است رئیس جمهور را انتخاب کنند و رئیس جمهور هم باید یک قاضی را به سنا معرفی کند."
با این حال، دور از انتظار است که محافظه کاران چنین فرصت تاریخی را از دست بدهند، بویژه این که با نزدیک تر شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، تردیدها برای پیروزی ترامپ در انتخابات افزایش می یابد.
به نظر می رسد، همچون سال 2016 که مرگ یک عضو دیوان عالی فدرال و مانع تراشی جمهوریخواهان سنا برای معرفی نامزد مورد نظر «باراک اوباما» رییس جمهوری وقت بر رقابت های انتخاباتی سایه افکند، هم اکنون نیز این جدال شدیدتر شود. بویژه این که شکاف سیاسی - ایدئولوژیکی در آمریکای کنونی به مراتب شدیدتر و عمیق تر از آمریکای چهار سال پیش است.
نویسنده: امیرعلی ابوالفتح
117
