دیوید آرخامیا (1) رئیس هیات اوکراینی پس از مذاکرات با روسیه اعلام کرد که هیچ کس نمی‌تواند مانع پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا شود. وی با بیان اینکه دو طرف هنوز در برخی موارد به توافق نرسیده و طرف اوکراینی هیچ تاییدی از طرف روسیه دریافت نکرده است، اعلام کرد که در صورت هرگونه توافق با مسکو، کی یف همه پرسی برگزار خواهد کرد.
ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین نیز سه شنبه شب اعلام کرد، پیام های مثبتی در مذاکرات صلح با روسیه وجود دارد. با این حال او تاکید کرد که تا زمان پایان جنگ، تحریم های روسیه نباید لغو شوند. روسیه در پی مذاکرات روز سه شنبه میان هیات های این کشور و اوکراین در استانبول، ترکیه اعلام کرد که قصد دارد فعالیت‌های نظامی نیروهای خود را در شمال اوکراین، به میزان قابل ملاحظه ای کاهش دهد، اما پنتاگون با رد این ادعا گفته که نشانه ای از عقب نشینی ندیده است.
مساله مهمی که در مذاکرات استانبول مورد توجه قرار گرفت، قبول بی طرفی و عدم عضویت اوکراین در ناتو و در عین حال تاکید بر لزوم عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا بود. موضوعی که مورد قبول روسیه نیز قرار گرفته است. پیش از این زلنسکی با عقب نشینی از موضع قبلی خود اعلام کرد که حاضر است در روند صلح با مسکو از خواسته های خود عقب نشینی کرده و به کشوری بی طرف در تقابل میان غرب و روسیه تبدیل شود.
پس از تحولات سال 2014 و روی کار آمدن یک دولت غرب گرا در اوکراین، در راستای ادغام با بلوک غرب مساله عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو در متمم قانون اساسی اوکراین گنجانده شده بود. آمریکا و شرکای اروپایی آن هم گام با واشنگتن نیز به هواداری از عضویت اوکراین در ناتو پرداختند اما درباره عضویت این کشور در اتحادیه اروپا دیدگاه مثبتی در بین کشورهای این اتحادیه وجود نداشته است.
ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین پس ازحمله روسیه به اوکراین خواستار پیوستن فوری اوکراین به اتحادیه اروپا شده و تاکید کرد که ملت اوکراین حق دارد به عضویت در این نهاد اروپایی دست یابد و تأیید عضویت این کشور در این اتحادیه نشان دهنده حمایت آن‌ها از کی‌یف خواهد بود.
پترو پوروشنکو رئیس جمهور سابق اوکراین می گوید: پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا و ناتو هدفی استراتژیک برای ما است. با این حال اتحادیه اروپا واکنش مثبتی به این خواسته زلنسکی نشان نداد. به رغم اشتیاق اوکراین برای عضویت در اتحادیه اروپا، اما واکنش بروکسل به این خواسته کی یف سرد و منفی بوده است. مخالفت صریح آلمان به عنوان مهمترین کشور اتحادیه اروپا و بزرگترین اقتصاد اروپا با عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا، امید رئیس جمهور اوکراین برای عضویت فوری در این نهاد اروپایی را نقش برآب کرده و چشم انداز مثبتی در این زمینه باقی نگذاشته است.
با وجود اینکه پارلمان اروپا در مارس 2022 درخواست عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا را تصویب کرد، با این حال اورزولا فون درلاین رئیس کمیسیون اروپا با توجه به درخواست اوکراین برای عضویت در اتحادیه اروپا، اعلام کرد که این مساله یک فرایند زمان بر است. او گفت که مردم اوکراین متعلق به خانواده اروپا هستند، اما عضویت در اتحادیه مراحل و فرایندی دارد که باید طی شود.
با توجه به معیارها واستانداردهای اتحادیه اروپا و فاصله بسیار کی یف از این استانداردها به ویژه در زمینه مبارزه با فساد مالی و اداری، اساسا تحقق خواست زلنسکی برای عضویت فوری اوکراین در این اتحادیه ناممکن است. اکنون اوکراین از لحاظ فساد رتبه 117 را در جهان بوده و از فاسدترین کشورها دراروپا در زمینه فساد مالی و اداری محسوب می شود. وضعیت اقتصادی اوکراین نیز در سال های اخیر با وخامت روزافزون مواجه بوده است. همه اینها احتمال عضویت این کشور در اتحادیه اروپا را بسیار ضعیف نموده است. ضمن اینکه یکی از مهمترین شرایطی که اتحادیه اروپا برای کشورهای خواهان عضویت، تعیین کرده، حل و فصل تمام اختلافات ارضی و مرزی با همسایگانش است. بدین ترتیب با وجود عدم مخالفت روسیه با عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا ، اما مسکو نیز به خوبی از این مساله آگاه است که فرایند تحقق این امر بسیار طولانی است و لذا حساسیتی در این زمینه از خود نشان نداده است. آنچه برای روسیه اهمیت دارد که به آن نیز دست یافته ، عدم عضویت اوکراین در ناتو است./
1- David Arakhamia
نویسنده : سيدرضا مير طاهر
115
