بهانه اصلی آمریکا برای خروج از این پیمان راهبردی و بسیار مهم، نقض مفاد آن توسط روسیه است. واشنگتن مدعی است مسکو در سالهای اخیر سامانههای موشکی را توسعه و مستقر کرده که برخلاف ضوابط مندرج در پیمان نیروهای هستهای میانبرد است.
روسیه شدیدا این اتهام واشنگتن را رد کرده است و بر نقض این پیمان توسط آمریکا تاکید میکند. با این حال، واشنگتن همچنان بر موضع خود تاکید میکند.
«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا روز سهشنبه اعلام کرد، واشنگتن به مدت 60 روز پایبندی به پیمان نیروهای هستهای میانبرد را تعلیق خواهد کرد، تا مسکو ظرف این مدت تعهد عملی خود را به آن نشان دهد و در غیر این صورت از این پیمان خارج خواهد شد.
مقامات واشنگتن، روسیه را به فریبکاری در اجرای تعهدات مربوط به این پیمان کنترل تسلیحاتی متهم و ادعا میکنند که هیچ نشانهای مبنی بر پایبندی مسکو به پیمان «آی ان اف» وجود ندارد.
در واکنش به این تهدید واشنگتن، «سرگئی شایگو» وزیر دفاع روسیه اعلام کرد: در نخستین واکنش به خروج احتمالی آمریکا از پیمان "آی ان اف" توان نظامی خود را افزایش میدهیم.
به دلیل پیامدهای فوقالعاده منفی خروج آمریکا از پیمان «ای ان اف» بر ثبات راهبردی و امنیت بینالمللی، مسکو به عنوان طرف دیگر این پیمان راهبردی درباره آن هشدارهای جدی داده است.
دستگاه سیاست خارجی روسیه و برخی مقامات ارشد آن در روزهای نخست پس از اعلام تصمیم ترامپ دراین باره موضعگیری کرده و آن را گامی در راستای یکجانبهگرایی و تلاش آمریکا برای تثبیت موقعیت خود به عنوان ابر قدرت جهانی تلقی کردند.
در عین حال، واشنگن درحالی مسکو را به نقض این پیمان متهم کرده که هیچگونه مدرکی برای اثبات ادعای خود ارائه نکرده است.
روسیه بارها اعلام کرده، تا زمانی که آمریکا به این پیمان پایبند باشد، مسکو نیز مفاد آن را به طور دقیق رعایت خواهد کرد.
اعلام اولتیماتوم 60 روزه از جانب پمپئو به روسها، در واقع برای تشدید فشارها علیه مسکو از جمله از جانب اروپاییها با هدف واداشتن آن به اجابت خواستههای آمریکا در زمینه کنار گذاشتن تسلیحاتی است که به ادعای آمریکا باعث نقض پیمان آی ان اف شده است.
با این حال، روسها نیز معتقدند که مواردی مانند استقرار پرتابگرهای "ام کا 41" در سایت ضد موشکی آمریکا در رومانی و نیز استقرار انواع جدید بمبهای هستهای "بی 61 " از نوع هدایتپذیر و نیز استقرار پهپادهای آمریکایی در کشورهای اروپایی از موارد نقض آشکار پیمان نیروهای هستهای میانبرد محسوب میشوند و آمریکا باید اقدامات عملی برای رفع این موارد انجام دهد.
به نظر میرسد آمریکا به دنبال بهانهای برای خروج از پیمان آی ان اف است تا بدین ترتیب بتواند آزادانه و بدون هیچ محدودیتی به توسعه تسلیحات هستهای جدید بپردازد.
«ترامپ» در این زمینه اعلام کرد: آمریکا تسلیحات هسته ای اش را توسعه خواهد داد، مگر اینکه روسیه و چین توسعه تسلیحات هسته ای شان را متوقف کنند.
مساله دیگری که در این زمینه اهمیت دارد این است که هر چند اروپاییها نیز مانند آمریکاییها معتقدند که روسیه پیمان آی ان اف را نقض کرده، اما راه حل این مساله را نه خروج از این پیمان، بلکه مذاکره برای وادار کردن مسکو به رعایت مفاد آن میدانند.
واقعیت این است که ادامه این پیمان به صورت کنونی نه مد نظرغرب و نه مسکو است.
از دیدگاه واشنگتن باید چین نیز که بهشدت مشغول توسعه سامانههای موشکی کوتاهبرد و میانبرد است به این پیمان بپیوندد. اما از نگاه روسها نیز باید کشورهای هستهای اروپا یعنی فرانسه و بریتانیا نیز به این پیمان بپیوندند.138/120
نویسنده: سید رضا میرطاهر
بیشتربخوانید:
پیمان هستهای میانبرد؛ اتمامحُجت پوتین با آمریکا
رئیس سنای روسیه: خروج آمریکا از پیمان هستهای فاجعهبار خواهد بود
خشم پمپئو از اقدام روسیه در تجهیز ارتش سوریه به سامانه «اس - 300»
مسکو: برتری سامانههای پدافند هوایی روسیه بر نمونههای آمریکایی و اسرائیلی