رود ریگو دوترته رئیس جمهوری فیلیپین طی دستوری برای تشکیل یک کمیته 25 نفره به این منظور، خاطرنشان ساخت که این کمیته، باید با مطالعه درپی ایجاد یک نظام فدرالی برای مجمع الجزایر فیلیپین باشد.
گفتنی است قانون اساسی1987 فیلیپین درزمان حاکمیت فردیناند مارکوس دیکتاتوراین کشور تصویب شد که نظام ریاستی را جایگزین نظام پارلمانی کرد.
به نظرمی رسد اظهارات دوترته مبنی برایجاد نظام فدرالی با هدف پایان دادن به منازعات داخلی و فتنه های سیاسی مورد قبول بسیاری ازمردم، گروهها، احزاب و نخبگان سیاسی این کشور باشد.
منتهی باید دید سازوکارواهرم اجرایی برای ایجاد یک نظام فدرالی چیست؟ ورئیس جمهوری فیلیپین برای نیل به این هدف خود از چه راهکاری استفاده خواهد کرد.
روزنامه ایندیدپندنت در21 نوامبر سال 1787 با درج مقاله ای در باب فدرالیسم نوشت، " فدرالیسم سدی دربرابر فرقه های سیاسی و شورش های داخلی است".
متعاقب آن آلکساندرهمیلتون یکی ازفدرالیست های مشهور وموثردرفدرالی کردن نظام حاکمیتی و سیاسی آمریکا گفت، تازمانیکه اتحادی استوار و محکم بین ایالت های یک کشور بوجود نیاید نمی توان از وجود یک نظام فدرالی سخن گفت زیرا، اتحاد عاملی مهم در گسترش صلح، آزادی، و سدی در برابر فرقه های سیاسی و شورش های داخلی است.
مسلما تشکیل کمیته 25 نفره به دستور دوترته رئیس جمهوری فیلیپین که برای اصلاح قانون اساسی سال 1987 تشکیل می شود، بیانگر این است که دوترته نیز درپی سنجش امور و در پی فراهم کردن سازو کارها جهت نظام فدرالی است.
برخی کارشناسان می گویند، زمانی یک کشورمی تواند پذیرای نظام فدرالی باشد که نخبگان والیت های سیاسی به درجه بالایی ازشناخت سیاسی و وطن پرستی رسیده باشند ودرچارچوب تقسیم قدرت درایالت ها در پی وسوسه کسب قدرت بیشتری نباشند.
زیرا قدرت خارج ازمعیارهای یک نظام فدرالیسم، بمعنی باز گرداندن فتنه ها و آشوب های سیاسی و هرج و مرج های اجتماعی به کل کشوراست.
درفیلیپین، احزاب و گروههای سیاسی، وجود دارند که دراین میان می توان به بیش از هفت میلیون مسلمان اشاره کرد.
به نظر می رسد رود ریگو دوترته رئیس جمهوری فیلیپین، عقلانیت را چاشنی سیاست خود برای شکل گیری وفاق ملی و نهایتا نظام فدرالی کرده است و البته موفقیت دوترته بیش ازهر چیزدرگروی تعامل بیشتر با احزاب و گرو هها است.
اقدام دوترته دربدو امر این مساله را درذهن تداعی می کند که برای محدود کردن قدرت حاکمان ونظام های توتالیتر، طبعا فدرالیسم گزینه خوبی است، اما بهتر از آن رسیدن به درکی برای پذیرش آن است.
