رئیس جمهوری روسیه گفت: "به اشتباه فکر می‌کردم بین روسیه و غرب هیچ اختلاف نظر و درگیری وجود نخواهد داشت و جهان تغییر کرده است."
پوتین اذعان کرد: در اوایل دهه ۲۰۰۰، وی تصور ساده لوحانه ای داشت که جهان تغییر کرده است و هیچ تقابل ایدئولوژیکی وجود ندارد و هیچ زمینه ای برای درگیری بین غرب و روسیه وجود نخواهد داشت.
اذعان رئیس جمهور روسیه به خوش بینی به غرب و اشتباه بودن این نگرش با توجه به تحولات دوره پسا جنگ سرد و اقدامات غرب علیه روسیه در چند دهه اخیر معنا پیدا می کند.
روسیه به عنوان کشور جانشین شوروی در دهه 1990 در دوره زماداری «بوریس یلتسین» رویکرد خوش بینانه و مبتنی بر حسن نیت را در قبال غرب اتخاذ کرده و حتی مقامات ارشد روسیه بر این باور بودند که می توانند به نهادهای غربی و اروپایی بپیوندند.
با این حال این نگاه خوش بینانه با توجه به اقدامات و رویکرد خصمانه غرب به ویژه تلاش ناتو برای گسترش به سوی شرق و به عضویت درآوردن کشورهای شرق و مرکز اروپا که قبلا عضو پیمان ورشو بودند به تدریج تغییر کرد.
تلاش ناتو برای پیشروی به سوی شرق به بهانه مهار مسکو
در مرحله بعد ناتو به سرکردگی آمریکا تلاش آشکاری برای عضویت کشورهای حوزه نزدیک روسیه به خصوص اوکراین و گرجستان در این سازمان نظامی غربی صورت داد که به معنای تلاش برای مهار روسیه بود و همین امر واکنش شدید مسکو را بر انگیخت.
در واقع ریشه دو جنگ یعنی جنگ روسیه و گرجستان در سال 2008 و جنگ روسیه و واکراین از فوریه 2022 تاکنون در همین مساله است. رویکرد خصمانه ناتو و ادامه تلاش آن برای پیشروی به سوی شرق باعث شده تا روسیه در استراتژی امنیت ملی خود، ناتو را به عنوان تهدیدی برای امنیت ملی روسیه تلقی کند.
از دیدگاه سران کرملین دشمنی و خصومت غربی ها علیه روسیه نه پدیده ای زود گذر بلکه بمثابه رویکردی مستمر وپایداراست که از جانب ناتو و آمریکا علیه روسیه دنبال می شود. از جمله مصادیق بارز این مساله درخواست مکرر روسیه از ناتو برای انصراف از سیاست «گسترش به شرق» است که در مقابل ناتو با بی پاسخ گذاشتن خواسته روسیه در چند سال اخیر بطور مداوم اقدامات خصمانه خود علیه روسیه را افزایش داده است.
در این راستا، غربی ها نه فقط به تهدید امنیت ملی روسیه پرداخته اند بلکه همواره با دخالت در امور داخلی این کشور از مخالفان دولت روسیه و نیز جدایی طلبان حمایت کرده اند.
پوتین در این زمینه می گوید: "در سیاست کشورهای غربی در قبال روسیه اقدامات منفی به ویژه حمایت از جدایی طلبی و تروریسم در خاک روسیه مشاهده کرده اما معتقد بوده که این موضوع به سادگی سکوت فکری و عملی از سوی آنان است، اما واقعیت این است که بعداً من صد در صد در این مورد متقاعد شدم که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آنها در غرب فکر می کردند که باید صبور باشند و روسیه را نیز فرو خواهند پاشید.
این بر اساس نظر «زبیگنیف برژینسکی» سیاستمدار آمریکایی است که اظهار داشت: "غرب می خواست روسیه را نابود کرده، آن را به قطعات تقسیم کند و آن را تحت سلطه خود درآورد و از منابعش استفاده کند."
از سوی دیگر روسیه به عنوان تنها کشور هم پایه آمریکا در زمینه نیروهای استراتژیک هسته ای، همواره از دیدگاه مقامات واشنگتن تهدیدی جدی محسوب می شود و تمام تلاش آمریکا معطوف به تضعیف روسیه و در نهایت تجزیه آن و از میان رفتن به اصطلاح تهدید هسته ای آن است.
از دیدگاه واشنگتن، جنگ اوکراین فرصتی طلایی برای تضعیف روسیه و پوتین و کاهش مشروعیت و در نهایت کنار رفتن وی از قدرت به وجود آورده است. آمریکا در اسناد بالا دستی خود همواره از روسیه به عنوان یک رقیب و قدرت تجدید نظر یاد کرده است.
منظور واشنگتن از این اصطلاح، خواسته مسکو برای تغییر نظم جهانی با توجه به تحولات ماهوی در سیاست و اقتصاد بین المللی و نیز دادن اختیارات و نقش بیشتر به سازمان ملل برای حل و فصل مناقشات منطقه ای و بین المللی است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
بیشتر بخوانید:
پوتین: آمریکا و متحدانش، ذینفعان اصلی بی‌ثباتی در جهان هستند
