جایزه نوبل پزشکی یا فیزیولوژی سال ۲۰۲۲ میلادی به «سوانت پابو» زیست شناس سوئدی و متخصص ژنتیک تکاملی برای اکتشافاتش در ارتباط با «ژنوم‌های هومینین‌های (انسان‌تباران) منقرض شده و تکامل انسان» تعلق گرفت.

به گزارش خبرگزاری ایران پرس، در مراسم معرفی برندگان نوبل ۲۰۲۲ که روز گذشته (دوشنبه) آغاز شد، نام سوانت پابو (Svante Paabo) به عنوان برنده جایزه نوبل پزشکی اعلام شد. 

سوانت پابو (Svante Pääbo) در ۲۰ آوریل ۱۹۵۵ در سوئد متولد شد. پابو زیست‌شناس و متخصص ژنتیک تکاملی است. پدرش سونی برگستروم، به همراه بنگت اینگمار ساموئلسون و جان آر. وین در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی شد. مادر پابو ، کارین پابو اهل استونی است.

پابو از سال ۱۹۹۷ مدیر دپارتمان ژنتیک مؤسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک آلمان بوده ‌است.

این زیست‌شناس با تحقیقات پیشگامانه‌اش به اطلاعاتی دست یافت که در ظاهر ناممکن بود؛ توالی‌یابی ژنوم انسان نئاندرتال، یکی از خویشاوندان منقرض‌شده انسان‌های امروزی. پابو کشف هیجان‌انگیز دیگری نیز انجام داد؛ کشف یک هومینین (انسان‌تبار) به نام دنیسُوا (Denisova) که در گذشته ناشناخته بود.

نکته مهم این است که پابو دریافت انتقال ژن از این هومینین‌های منقرض‌شده به هومو ساپینس (انسان خردمند، گونه‌ای از سرده انسان)، در پی مهاجرت به خارج از آفریقا حدود ۷۰ هزار سال پیش رخ داده است. این روند کهن ژن‌ها با انسان‌های امروزی ارتباط فیزیولوژیکی دارد؛ مثلاً بر نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن ما به عفونت‌ها تأثیر می‌گذارد.

سال گذشته نیز «دیوید جولیوس» و «آردم پتپوشن» به دلیل «اکتشاف گیرنده‌های دمایی و لمسی» به صورت مشترک جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را از آن خود کردند.

جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی یکی از جوایز نوبل است که هر سال از سوی مؤسسه کارولینسکا، یکی از دانشگاه‌های بزرگ علوم پزشکی اروپا واقع در شهر استکهلم سوئد، اعطا می‌شود. این مؤسسه دارای امتیاز انحصاری اعطای جایزه نوبل در رشته فیزیولوژی و پزشکی است.

112