در این نشست ماهیت و وضعیت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، روابط ناتو با روسیه و چین و موضوع بودجه این سازمان از محورهای اساسی و مهمی بود که از سوی شرکت کنندگان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
حضور «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در این نشست نیز حاشیه ساز بود، به طوری که وی ترجیح داد، لندن را بدون شرکت در کنفرانس خبری پایانی نشست ناتو ترک کند.
وی که بارها ناتو را مورد انتقاد قرار داده بود و از نحوه مشارکت اعضای اروپایی این ائتلاف نظامی چه در تامین هزینه های آن و چه درباره اختصاص بودجه کافی برای امور نظامی شکایت کرده بود در این نشست نیز تلاش کرد تا با مطرح کردن موضوع بودجه، تامین آن را به گردن کشورهای اروپایی بیندازد.
در این نشست، سران کشورهای عضو ناتو با افزایش بودجه نظامی این کشورها و نیز افزایش سهم خود در هزینه های ناتو موافقت کردند.
ترامپ در توییتر نوشت: "رسانه های اخبار جعلی تلاش می کنند تا جایی که امکان داشته باشد، سفر موفقیت آمیز من به لندن برای نشست ناتو را بی اهمیت و کوچک جلوه بدهند و این در حالی است که من در کنار سران بزرگ کشورهای عضو ناتو، آنها را به پرداخت صد و سی میلیارد دلار بیشتر در سال واداشتم که این میزان برای سه سال آینده چهارصد میلیارد دلار خواهد شد."
در حالی که ترامپ تلاش کرد چنین تصمیمی را حاصل قدرت خود در ناتو نشان دهد و از آن در راستای تبلیغات داخل آمریکا و فضای انتخاباتی برای انتخابات 2020 استفاده کند، انتشار ویدئویی از داخل کاخ باکینگهام محل ضیافت شام سران ناتو به میزبانی ملکه بریتانیا که سران کانادا، بریتانیا، فرانسه و هلند را در حال تمسخر ترامپ برای طولانی کردن مصاحبه خبری اش نشان می دهد، بار دیگر برای وی حاشیه ساز شد.
«جو بایدن» معاون رئیس جمهور سابق آمریکا دراین زمینه در توییتر خود نوشت: "دنیا در حال خندیدن به ترامپ است. آنها او را به همان شکلی که واقعا هست می‌بینند، به شکل خطرناکی بی‌کفایت و ناتوان برای هدایت جهانی. ما نمی‌توانیم چهار سال دیگر به او به عنوان فرمانده کل اعطا کنیم."
در این نشست موضوع روسیه و چین نیز از جمله محورهای اصلی مورد بحث میان اعضا بود. اگرچه در بیانیه پایانی نشست، روسیه دشمن و تهدید جدی خوانده شد ولی برخی از اعضای ناتو از جمله مکرون آن را دشمن ندانسته بلکه از آن به عنوان تهدید نام بردند.
«ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو در این زمینه نوشت: "ناتو اعتقاد به گفت و گو با روسیه دارد و معتقدم باید به سمت روابط نزدیکتر با روسیه گام برداریم."
هویت و ماهیت ناتو و وظایف این ائتلاف نظامی از دیگر محورهای مهم مورد بحث بود. سخنان چندی پیش «امانوئل مکرون» که ناتو را دچار مرگ مغزی خوانده بود همچنان چالش جدی میان اعضای ناتو بود.
به طوری که ترامپ انتقاد مکرون از ناتو را "بسیار زننده" دانست و دبیر کل ناتو نیز این سازمان را سازمانی فعال دانست که وظایف اش را با سرعت عمل انجام می دهد. به رغم همه این انتقادات، مکرون بار دیگر بر رویکرد خود تاکید کرد و گفت: "همچنان سر حرفم هستم. این وظیفه مشترک ما است، نمی توانیم پول بپردازیم و جان سربازانمان را هزینه کنیم بدون آنکه ماهیت ناتو را مشخص کرده باشیم."
نشست لندن در حالی به کار خود پایان داد که اعضای آن به رغم همه اختلافات، بر تامین امنیت خاک و شهروندان کشورهای عضو و مبارزه با تروریسم تاکید کرده همچنین روسیه را تهدید و چین را چالش دانستند.
به نظر می رسد روزهای دشواری در انتظار ناتو است؛ این سازمان که در بحبوحه جنگ سرد و برای مقابله با تهدیدهای شوروی تاسیس شده بود، اکنون با گذشت سال ها و وقوع اتفاقات و تغییرات بنیادین سیاسی و استراتژیک در محیط اروپا و بین المللی با ابهامات، معضلات و دشواری های متعددی مواجه است.
خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت)، واگرایی روزافزون در روابط آمریکا و اروپا و شرایط جدید سیاسی و امنیتی حاکم بر اروپا و جهان، بقا و کارکرد این سازمان را با چالش روبه رو کرده است. مناقشه میان مکرون و ترامپ یکی از شواهد دو دستگی در این ائتلاف نظامی غربی است.
برگزاری نشست سران در لندن به رغم بیانیه پایانی آن که ظاهرا بر وحدت نظر اعضا دلالت دارد اما نشان می دهد که کماکان اختلاف بر این سازمان نظامی حاکم است.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
138/116
بیشتربخوانید:
باج خواهی ترامپ از ناتو/ تحلیل
