سرزمین سپید خاورمیانه یا عروس خاورمیانه نام پر معنایی است که از گذشته برای لبنان به ارث رسیده است؛ نامی که نشان می دهد شادی و زیبایی روزگاری بخشی از هویت مردم لبنان بود.
این سرزمین سپید حتی پیش از چهارم اوت 2020 مدت‌ها و دهه‌ها بود که رنگ شادی را به خود ندید، اما چهارم اوت 2020 یک لحظه و یک رخ داد تاریخی فراموش نشدنی برای لبنانی ها بود.
انفجار نیترات از قبل ذخیره شده در بندر بیروت در روز 4 اوت 2020 دست کم 200 کشته و حدود شش هزار زخمی داشته است. خون مردم بی گناه بدون اینکه «حسان دیاب» در آن نقشی داشته باشد به عاملی برای شدت گرفتن اعتراض های هدفمند و برنامه ریزی شده تبدیل شد و دیاب نهایتا چند روز پس از این انفجار از سمت نخست وزیری لبنان استعفا داد در حالی که تنها 7 ماه این سمت را بر عهده گرفته بود.
استعفای دیاب نشان داد از یک سو شخصیت ها و گروه‌های سیاسی لبنان و از سوی دیگر بازیگران خارجی مخالف مقاومت لبنان حتی از خون مردم به عنوان پلی برای کسب مطامع سیاسی خود بهره می گیرند، موضوعی که در یک سال گذشته آشکارا و عیان تر از هر زمان دیگری دیده شد.
بعد از استعفای دیاب، مقرر شد وی تا زمان تشکیل کابینه جدید به عنوان نخست وزیر پیشبرد امور به فعالیت خود ادامه دهد. «مصطفی ادیب» پس از یک ماه موفق نشد کابینه جدید تشکیل دهد و منازعه سیاسی را عامل این ناکامی اعلام کرد و انصراف داد.
«سعد الحریری» که خود را یگانه منجی لبنان می داند، اکتبر 2020 برای چهارمین بار مامور به تشکیل کابینه شد، اما 9 ماه بعد مدعی شد به دلیل اختلاف با رئیس جمهور و مداخله «میشل عون» در فرآیند تشکیل کابینه، در تحقق این امر ناتوان است و استعفا داد.
اواسط ژوئیه، «نجیب میقاتی» برای سومین بار در 16 سال اخیر مامور به تشکیل کابینه جدید شد و با وجود فرا رسیدن اولین سالگرد انفجار 4 اوت هنوز نشانه تشکیل کابینه دیده نمی شود.
خیابان‌های بیروت صحنه تظاهرات مردمی
مردم که 4 اوت و قبل آن، دغدغه نان و معیشت داشتند روز گذشته پس از یک سال بار دیگر در خیابان های شهرهای مختلف به خصوص بیروت، تظاهرات اقتصادی برگزار کردند، تظاهراتی که در اثر درگیری با پلیس دهها زخمی داشته است.
رسانه ها گزارش دادند در پی شدت گرفتن تنش، نیروهای امنیتی از گاز اشک آور و خودروهای آب پاش برای متفرق کردن معترضان استفاده کردند.
منازعه سیاسی داخلی همراه با مداخله خارجی یک سال گذشته در لبنان سبب شد از یک سو مطابق گزارش بانک جهانی، لبنان با بحران اقتصادی مواجه شود که از قرن نوزدهم تاکنون بی سابقه بوده است. براساس آمارها، بیش از نیمی از جمعیت لبنان زیر خط فقر به سر می‌برند و پول ملی این کشور 90 درصد ارزش خود را در برابر ارز خارجی از دست داده است.
از سوی دیگر، تظاهرات روز گذشته در شرایطی برگزار شد که خانواده‌های قربانیان حادثه که در یک سال گذشته خواستار اجرای عدالت بودند از جمله گروه‌هایی بودند که در بندر بیروت و در برابر ساختمان پارلمان و نیز وزارت دادگستری لبنان تجمع کردند. تجمع کنندگان خواستار شفافیت در تحقیقات درباره این حادثه و اعلام همه ابعاد ماجرا و رفع مصونیت از همه مسئولان شدند. یعنی حتی عدالت در یک سال گذشته در لبنان قربانی منازعه تکراری سیاسی داخلی و همچنین مداخله تکراری خارجی شده است.
نکته پایانی این یک سال تلخ لبنان این است که با اینکه مقامات لبنان روز 4 اوت را روز عزای عمومی اعلام کرده بودند، اما هیچ مقام رسمی در مراسم یادبود قربانیان این حادثه شرکت نکرد و روز گذشته در میان مردم حاضر نشد تا شکاف میان حاکمیت و مردم لبنان عیان شود.
یکی از واقعیت های امروزی لبنان این است که سیاستمداران تکراری اجازه حضور تازه نفس ها در صحنه سیاست را نمی دهند و بازیگران خارجی مداخله گر و نایبان داخلی آنها هم «مقاومت» در مقابل «مداخله خارجی» را بر نمی تابند تا لبنان همچنان مسیر نزول و وخیم تر شدن زندگی مردم و شکاف میان آنها و حاکمیت را تجربه کند.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
لبنان و سناریوی آشوب‌سازی در آن با توطئه‌های رژیم صهیونیستی
