در اجلاس وزرای امور خارجه اکو، وزیران و نمایندگان کشورهای عضو از جمله ایران ، ترکیه، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، قرقیزستان، قزاقستان و ازبکستان حضور دارند. افغانستان دیگر عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو در این اجلاس شرکت نمی کند. اجلاس وزرای امور خارجه اکو هر یک سال یکبار با حضور وزیران امور خارجه کشورهای عضو به میزبانی یکی از اعضا برگزار می شود.
سازمان همکاری اقتصادی اکو یک سازمان منطقه‌ای است. در حقیقت، از جمله اهداف مهم سازمان اکو گسترش تجارت درون منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای و همچنین تلاش در جهت ادغام تجارت کشورهای عضو این سازمان در تجارت جهانی اعلام شده است. گسترش تجارت منطقه ای، حمل و نقل و ترانزیت و همکاری در امور انرژی از دیگر اولویت های سازمان همکاری اقتصادی (اکو) محسوب می شود.
گسترش روابط اقتصادی مهمترین نقش اکو برای کشورهای عضو
این سازمان هم اکنون با ۴۴۰ میلیون نفر جمعیت و ۸،۶۲۰،۶۹۷ کیلومتر مربع وسعت، امکانات وسیع نفتی، گازی و صنعتی در اختیا‌ر دارند. مهمترین نقش اکو برای کشورهای عضو، گسترش روابط اقتصادی است. در این زمینه، "سهراب دل‌انگیزان" کارشناس اقتصادی گفته است:
«اجلاس منطقه‌ای و محلی میان چند کشور می‌تواند دستاوردهای بسیار بزرگی برای کشورها عضو اکو داشته باشد. به همین علت کشورهای عضو فرصت‌ها و تهدیدهای اقتصادی مشترکی دارند و اگر با یکدیگر همکاری‌های اقتصادی داشته باشند، می‌توانند از این همکاری‌ها منافع محلی بالایی نیز نصیب خود کنند که این منافع هم ایجاد منافع مثبت را در بر می‌گیرد و هم مانع شکل گیری زیان‌های احتمالی چون مشکلات زیست محیطی، مسائل مرزی و ریزگردها می‌شود».
این در حالی است که همکاری های درون منطقه ای اکو با موانع اقتصادی- سیاسی فراوانی مواجه است. به دلیل وجود همین موانع، اعضای سازمان اکو توانسته اند به همکاری های متقابل مورد نظر دست یابند. حذف موانع گمرکی و هماهنگ سازی قوانین داخلی اکو از جمله مواردی است که حتی در اساسنامه اکو نیز از سوی اعضای مورد تاکید قرار گرفته است. بدیهی است که موانع اصلی اکو در قوانین داخلی این کشورها ریشه دارد و مقام های کشورهای این سازمان اقتصادی می بایست در این زمینه تلاش و همت بیشتری از خود نشان دهند.
در این میان، اعضای موسس سازمان اکو شامل ایران، ترکیه و پاکستان تا حدود زیادی همکاری های سازنده ای با یکدیگر در زمینه های اقتصادی، تجاری، امور انرژی و حمل و نقل و ترانزیت و دیگر موارد را به اجرا گذاشته اند. در عین حال، در میان اعضای اکو ایران به عنوان یکی از باورمندترین کشورهای عضو اکو، تلاش مضاعفی به منظور تقویت همکاری های منطقه ای تدارک دیده است.
بیش از شصت میلیارد دلار میانگین مبادلات تجاری اکو
به عنوان مثال، در حال حاضر میانگین مبادلات تجاری اکو ، بیش از شصت میلیارد دلار است که سالانه میان ده عضو سازمان همکاری اقتصادی - اکو انجام می شود. در نیمه اول سال گذشته میلادی، میزان تجارت ایران با کشورهای عضو سازمان اکو به بیش از نه میلیارد بالغ گشت که این حجم همکاری موجب شده است که ایران رتبه دوم تجارت خارجی اکو به نام خود ثبت کند. پتروشیمی، محصولات پلیمری، ماشین سازی، تجهیزات، فرش و صنایع دستی، عمده اقلام صادراتی ایران به کشورهای عضو اکو هستند.
این واقعیت را نباید نادیده گرفت که کشورهای عضو سازمان اقتصادی اکو در یکی از حساس ترین مناطق جهان با میراث تاریخی و فرهنگی مشترک واقع شده اند. به همین دلیل اعضای اکو این توانایی را دارند که به یکی از قطب های اقتصادی جهان تبدیل شوند. نگاهی وسیع به جغرافیای جهان نشان می دهد، تجارت درون منطقه ای در اتحادیه های بزرگ جهانی رشد چشمگیری داشته است. با وجود این، در میان کشورهای اکو حجم مبادلات چندان قابل توجه گزارش نمی شود. این در حالی است که توان اعضای اکو بیش از میزانی است که در تجارت درون منطقه ای مورد بهره برداری اعضا قرار می گیرد.
در یک جمعبندی کلی از شرایط موجود باید گفت: کشورهای عضو اکو از بسترهای مناسبی برای توسعه اقتصادی برخوردارند. انتظار می رود در نشست شورای وزیران امور خارجه اکو در تاشکند، اعضای این شورا به عنوان بلندپایه ترین نهاد تصمیم گیری در این سازمان اقتصادی، بتوانند تصمیمات تاثیرگذاری در زمینه توسعه و پیشرفت همکاری های اقتصادی اکو اتخاذ کنند.
نویسنده: محمد علی طالبی
113
بیشتر بخوانید:
تحلیلی در باره نشست وزرای خارجه کشورهای عضو اکو در تاشکند
آغاز اجلاس وزیران خارجه اکو در تاشکند
