گوترش در هفتاد و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل با اشاره به ضرورت تغییر در سازمان ملل متحد با اشاره به آغاز تشکیل یک نظام بین المللی چند قطبی، تأکید کرد: توازن دنیا تغییر کرده است.
هشدار دبیر کل سازمان ملل متحد در حالی است که این سازمان به ویژه طی سال های اخیر با تنش ها و عدم کارایی بسیاری مواجه شده و انتقادات بسیاری را متوجه این نهاد بین المللی کرده است.
ظهور قدرت های جدید سیاسی و اقتصادی، تغییرات در نظام بین المللی، درگیری و جنگ های منطقه ای، همه گیری کووید -19 و تاثیرات آن در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جهان، ضرورت تغییر در ساختار سازمان ملل را تشدید کرده است.
طی دهه های اخیر، قدرت های بزرگ و تاثیرگذار که اعضای اصلی شورای امنیت به شمار می آیند، با در پیش گرفتن سیاست های متفاوت و متضاد، قدرت سازمان ملل متحد را تضعیف کرده اند. این موضوع سبب شده است که بسیاری از اعضا، توصیه های این سازمان را نیز به اجرا نگذارند.
برخی از اعضای تاثیر گذار مانند آمریکا نه فقط در مقاطعی، حق عضویت خود را کامل و در موعد مقرر پرداخت نمی کنند؛ بلکه اغلب این سازمان را در راستای منافع خود تهدید کرده یا به گرو می گیرند. چنان که دونالد ترامپ رییس جمهوری وقت آمریکا به دلیل آن چه «مواضع ضد اسرائیلی» یونسکو می خواند، این سازمان خارج و مانع پرداخت حق عضویت معوقه آمریکا به یونسکو شد.
از سوی دیگر نهادها و ساختار سازمان ملل طی سال های اخیر به روز نشده است. گرچه نظام بین الملل طی سال های اخیر با تغییرات چشمگیری همراه بوده است، اما برخی از اعضا مانع تغییرات در ساختار سازمان ملل متناسب با شرایط جدید بین المللی می شوند.
اکنون با تشدید اختلافات میان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل که با جنگ اوکراین و رقابت های سیاسی - تجاری غرب با روسیه و چین اوج گرفته است، امید به کارآمدی سازمان ملل روز به روز کمتر می شود تا جایی که دبیر کل این سازمان می گوید نه قدرت و نه پول برای پیشبرد اهداف تعیین شده در منشور ملل متحد دارد.
«ریچارد گووان» مدیر گروه بین المللی بحران سازمان ملل نیز در این زمینه می گوید: اوضاع در سازمان ملل اکنون وخیم است. ما به لبه پرتگاه دیپلماسی نزدیک تر شده ایم و تنش های قدرت های بزرگ تاثیر جدی تر بر این سازمان دارد.
با تضعیف بیش از پیش سازمان ملل، ملت های کوچک تر و ضعیف تر بیش از قدرتمندان، آسیب می بینند، آسیب هایی که عمدتا در پی بروز جنگ، مداخله جویی های خارجی یا حتی تغییرات آب و هوایی و همه گیری بیماری های واگیر دار و جرائم سازمان یافته رخ می دهند.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
116
