«شیر احمد عمار مهاجر» با اعلام اینکه ایران خانه دوم مردم افغانستان است، تاکید کرد: همکاری‌های تهران و کابل نباید محدود به مرزهای جغرافیایی باشد. شیر احمد عمار مهاجر در مراسم افتتاحیه نمایشگاه تخصصی جمهوری اسلامی ایران در این ولایت، گره خوردن فرهنگ، دین و مذهب را عامل یک خانه دانستن دو کشور ایران و افغانستان دانست.
تردیدی نیست قرار گرفتن دو کشور در حوزه تمدنی مشترک از دیگر ویژگی های سرزمینی ایران و افغانستان است که زمینه و بستر بسیار مهمی رابرای تقویت و توسعه مناسبات در همه زمینه ها فراهم می کند. جمهوری اسلامی ایران از توانمندی های بسیاری در بخش های مختلف همچون فنی و مهندسی عمرانی برق صنایع غذایی و معدن برخوردار است که می تواند در افغانستان سرمایه کذاری کند.
سروش امیری کارشناس مسایل افغانستان در این باره می گوید: «در زمان اشغال افغانستان در دو دهه گذشته به خاطر جهت گیری های خاًص اشغالگران زمینه و فرصت لازم برای حضور و سرمایه گذاری ایران در افغانستان وجود ندلشت. اما اکنون این فرصت مهیا است و لازمه ان نیز بدون تردید ایجاد امنیت و توسعه و تقویت روابط پایدار برابر و همه گیر است که طالبان نیز در چارچوب روابط همجواری به تعهدات خود در برابر ایران عمل کند.»
از این رو از دیدگاه مقامات طالبان، برگزاری نمایشگاه تخصصی ایران گام مهمی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی دو کشور است و هیات حاکمه افغانستان نیز به دنبال حفظ تعامل نیک با کشورهای همسایه است و می‌خواهد روابط حسنه خود را حفظ کند. با توجه به نیازهای افغانستان به کمک ها و جذب سرمایه های خارجی، طالبان از هر گونه حضور اقتصادی و صنعتی ایران در افغانستان استقبال می کند و برگزاری نمایشگاه تخصصی ایران در ان کشور نیز بیانگر تمایل جدی ایران در این خصوص است.
با این حال حضور جدی و همه جانبه ایران در اقتصاد و تجارت افغانستان نیازمند شناسایی بین المللی حاکمیت طالبان برافغانستان است. در غیر این صورت ممکن است در داخل افغانستان کسانی که به سیاست های اعمالی طالبان معترض هستند از همکاری و همراهی ایران با طالبان گله مند شوند.
امین فرجاد کارشناس مسایل افغانستان در این باره می گوید: «ایران در عمل نشان داده است که در بیش از چهار دهه مشکلات افغانستان در کنار مردم این کشور بوده و اکنون هم میزبان حدود پنج میلیون مهاجر افغان است. با این حال حضور همه جانبه اقتصادی ایران در افغانستان نیازمند عمل به تعهدات طالبان در قبال ایران و قراردادهای منعقد شده است. قطعا روابط دو جانبه که مردمان هر دو کشور از مزایای ان سودمند شوند می تواند به روابط پایداری میان تهران و کابل منجر شود.»
در کنار اشتراکات دینی فرهنگی و تمدنی ایران و افغانستان قراردادهای مختلفی روابط دو کشور را تنظیم می کند و قوام می بخشد. کما اینکه برای هر گونه کار اقتصادی ایران در افغانستان باید قراردادهای مختلف امضا شود. از این رو در کنار تلاش های در جریان دو کشور، اجرای تعهدات طالبان نیز می تواند بیش از پیش به روابط رو به توسعه تهران و کابل قوام و دوام بخشد.
اظهارات «محمد صدیقی فر» سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در هرات مبنی بر نامساعد بودن شرایط کار برای شرکت های ایرانی در افغانستان و توجه به آن از سوی دولت موقت طالبان موضوع مهم و تاثیر گذاری است. تردیدی نیست هیچ کشوری به اندازه جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور دوست و همسایه افغانستان از ثبات و رفاه در این کشور سود نمی‌برد، بنابراین ایران از هیچ کمکی در عرصه‌های ثبات و رفاه افغانستان دریغ نخواهد کرد. موضوعی که قطعا دو جانبه است و طالبان هم در جهت بهره مندی ایران از قراردادهای دو جانبه باید تلاش و حرف ها را به عمل تبدیل کند.
نویسنده: مجید وقاری
116
