تحلیل؛

ایران پرس: پس از تکرار ادعاهای ارضی دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکا درباره کانادا، پاناما وگرینلند و اقدامات او از جمله اعزام پسر ترامپ به گرینلند برای فراهم کردن مقدمات این امر، این کشورها بشدت به این کنش های ترامپ واکنش نشان دادند.

ترامپ، روز سه شنبه در نشستی خبری پیش از آغاز مراسم تحلیف خود برای دور دوم ریاست جمهوری، با تکرار انتقادش از جیمی کارتر رئیس جمهوری پیشین این کشور، استفاده از ارتش برای کنترل کانال پاناما و گرینلند را رد نکرد. ترامپ روز سه‌شنبه بار دیگر از توافقنامه‌ منعقد شده توسط جیمی کارتر، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا، در سال ۱۹۷۷که منجر به انتقال کنترل کانال به پاناما در سال ۱۹۹۹ شد، انتقاد کرد.او همچنین در روز گذشته از برنامه‌های خود را برای تغییر نام خلیج مکزیک به «خلیج آمریکا» سخن گفت و مباحث مهاجرت را دلیل اصلی این تغییر بزرگ ذکر کرد.

کمی قبل از کریسمس، ترامپ همچنین گفته بود که «به خاطر امنیت ملی و آزادی جهان، ایالات متحده آمریکا احساس می‌کند که مالکیت و کنترل گرینلند یک ضرورت مطلق است.»ترامپ در سال ۲۰۱۹، در طول دوره‌ی اول ریاست جمهوری خود، در مورد خرید این منطقه متعلق به دانمارک و واقع در شمالگان صحبت کرده بود و از آن به عنوان «معامله‌ی بزرگ املاک» با «اهمیت استراتژیک» یاد کرده بود. این اظهارات در آن زمان منجر به بروز بحرانی دیپلماتیک با دانمارک، عضو ناتو، شد.

روز دوشنبه نیز اندکی بعد از استعفای جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا دونالد ترامپ بار دیگر درخواست خود برای پیوستن کانادا به ایالات متحده را تکرار کرد. ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که تعرفه ۲۵ درصدی بر محصولات وارداتی از کانادا و مکزیک اعمال خواهد کرد.ترامپ دوشنبه در رسانه اجتماعی خود موسوم به تروث‌سوشال نوشت: بسیاری در کانادا دوست دارند به پنجاه و یکمین ایالت آمریکا تبدیل شوند.ایالات متحده دیگر تحمل ناترازی‌های تجاری و یارانه‌هایی را که کانادا برای رو پا ایستادن، به آنها نیاز دارد، ندارد.

ملانی جولی وزیر خارجه کانادا در پاسخ به اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا درباره کشورش گفت: در برابر تهدیدها عقب‌نشینی نمی‌کنیم.جولی سه‌شنبه شب در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: اظهارات ترامپ نشاندهنده فقدان فهم درباره چیزی است که کانادا را به یک کشور قوی تبدیل می‌کند. وی افزود: اقتصاد ما قوی است. مردم ما قوی هستند. ما هرگز در برابر تهدیدها عقب‌نشینی نمی‌کنیم.

از سوی دیگر دانمارک نیز واکنش سختی به ادعاهای ارضی ترامپ نشان داده است. پس از ابراز علاقه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا مبنی بر الحاق گرینلند به خاک ایالات متحده، دونالد جونیور پسر ارشد وی با هواپیمای شخصی پدرش وارد این جزیره شد. سفر پسر ترامپ با هواپیمای شخصی پدرش بدون اینکه در چارچوب دیدارهای رسمی برنامه ریزی شده باشد صورت گرفت. ترامپ ماه گذشته طی سخنانی گفته بود که کنترل گرینلند توسط ایالات متحده یک ضرورت مطلق است. او روز دوشنبه در شبکه اجتماعی سوشال تروث نوشت که دوباره گرینلند به اوج خود بازخواهد گشت.وی در این پست شبکه اجتماعی نوشت: «گرینلند یک مکان باورنکردنی است و اگر بخشی از کشور ما شود، مردم سود زیادی خواهند برد.»

مت فردریکسن نخست وزیر دانمارک در واکنش به سفر پسر دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا به گرینلند، اعلام کرد که این سرزمین برای فروش نیست.فردریکسن روز سه‌شنبه گفت: "موت اگده"، نخست وزیر گرینلند بسیار بسیار واضح گفته است حمایت زیادی در میان مردم وجود دارد که گرینلند فروشی نیست و در آینده نیز نخواهد بود.اظهارات نخست وزیر دانمارک پس از آن بیان شد که ترامپ ماه گذشته پیشنهاد خرید گرینلند از دانمارک را داد و خرید قلمرو شمالگان توسط ایالات متحده را "ضرورت مطلق" خواند.

«خاویر مارتینز-آشا»، وزیر خارجه پاناما نیز در واکنش به تهدیدهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، مبنی بر بازپس‌گیری حاکمیت بر کانال پاناما توسط ایالات متحده، تأکید کرد که حاکمیت کشورش «غیرقابل مذاکره» است. وی با رد هرگونه مذاکره با ترامپ در مورد کانال پاناما گفت: «چیزی برای صحبت وجود ندارد».وی افزود: «رئیس‌جمهور خوسه راول مولینو پیشتر اعلام کرده بود که حاکمیت بر کانال ما غیرقابل مذاکره است و جزئی از تاریخ مبارزاتی ماست.» وی تأکید کرد که کانال پاناما «به طور غیرقابل بازگشتی به پاناما بازگشته است». رئیس‌جمهور منتخب آمریکا پیشتر در چندین مورد اظهار کرده بود که اگر هزینه‌های عبور کشتی‌های آمریکایی از کانال پاناما کاهش نیابد، خواهان بازپس‌گیری کانال پاناما، که توسط ایالات متحده حفر و در سال ۱۹۱۴ افتتاح شده است، خواهد شد.

مواضع ترامپ در باره تصاحب کانادا، گریلند و پامانا بار دیگر نگرش واقعی ایالات متحده به دیگر کشورها را که نگاهی از بالا به پایین و بر مبنای سلطه گری آشکار است در معرض دید جهان قرار داده است. آمریکا در قرن بیست و یکم نیز به رغم تغییر و تحولات عظیم در سطح جهانی همان نگاه امپریالیستی قرون نوزدهم و بیستم میلادی به دیگر کشورها را داشته و صرفا برمبانی اهداف و منافع خود بدون هیچ گونه توجهی به قوانین بین المللی به خصوص حق حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها خواهان الحاق سه کشور و منطقه مهم یعنی کانادا، گریلند و پاناما به قلمرو خود شده است. 

نویسنده: سید رضا میرطاهر