از مذاکرات یک هفته ای چنین بر می آید که دوطرف همچنان درباره اصول مذاکرات و موضوعات مورد نظر چانه‌زنی می‌کنند و تاکنون درباره برقراری آتش‌بس به توافق نرسیده اند.
اکنون این پرسش مطرح است که چرا طرف های مذاکره کننده تاکنون درباره آتش بس به توافق نرسیدند؟ و مانع اصلی چیست؟
کارشناسان درباره موانع مذاکرات صلح افغانستان در قطر دیدگاه های متفاوتی را مطرح می کنند. برخی از کارشناسان معتقدند فشارهای آمریکا بر طالبان و پاکستان سبب شده طالبان از مواضع قبلی خود در خصوص مذاکرات با دولت افغانستان تا حدی عقب نشینی کند و در مذاکرات بین الافغانی شرکت نماید، اما از منظر این کارشناسان با جدی شدن مذاکرات بین الافغانی طالبان به دنبال مسئله تشکیل دولت موقت در افغانستان است، این در حالی است که از منظر هیات اعزامی به مذاکرات قطر، حفظ قانون اساسی و جمهوریت خط قرمز دولت افغانستان در مذاکرات محسوب می شود.
در مقابل، برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که طالبان به راحتی با برقراری آتش‌بس موافقت نمی‌کند، زیرا این گروه جنگ را نقطه قوت خویش و پشتوانه‌ای برای پیروزی در مذاکرات بین‌الافغانی و دیپلماسی‌اش می‌داند.
از این منظر این حدس و گمان جدی وجود دارد که این گروه بدنبال باز پس گرفتن قدرت حداکثری در کابل است. بر همین اساس، از منظر این کارشناسان، طالبان باید با اعلام آتش بس اعتماد افغان ها را جلب کند. در غیر این صورت، اعتقاد عمومی بر این خواهد بود که این گروه در پی صلحی است که فقط بتواند امارت اسلامی خود را برگرداند.
صرف نظر از اینکه کدام تحلیل با واقعیات مذاکرات صلح افغانستان نزدیک است، اما آنچه مسلم است اینکه آمریکا پس از گذشت 19 سال جنگ با طالبان درافغانستان در نهایت با چرخش صد وهشتاد درجه ای در مواضع خود در قبال این گروه، اسفندماه سال گذشته در قطر توافقنامه صلح با طالبان امضاء کرد.
افزون براین با رفت و آمدهای مقامات آمریکا در 8 ماه گذشته به منطقه، زمینه مذاکرات بین الافغانی نیز در 22 شهریور فراهم شد و نخستین دور گفت‌وگوهای صلح دولت افغانستان با طالبان با حضور «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا و مقام‌های قطری آغاز شد.
اما این سوال مطرح می شود که چرا مذاکرات صلح افغانستان پس از 19 سال برای دولت آمریکا مهم شده است؟
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان آنچه باعث شده تا آمریکا به دنبال مذاکرات صلح افغانستان باشد، در پیش روی بودن انتخابات ریاست جمهوری در 13 آبان در این کشور است، چراکه نتیجه بخش بودن مذاکرات با طالبان می تواند برای «دونالد ترامپ» یک پیروزی درانتخابات آمریکا محسوب شود. البته امیدواری ترامپ درباره مذاکرات صلح افغانستان در حالی است که بسیاری از مسئولان سابق آمریکایی براین باورند که مذاکرات صلح افغانستان به دلیل مشکلات بنیادی در میان مذاکره کنندگان مدتها طول خواهد کشید.
«لاورل میلر» مسئول سابق میز افغانستان و پاکستان در وزارت خارجه آمریکا در این باره می گوید: "جای تعجب نیست که ایالات متحده دوست دارد به سرعت و قبل از ماه نوامبر توافق حاصل شود. من با قاطعیت مطرح می‌کنم به هیچ وجه نمی‌توان پیشرفت قابل توجهی در روند صلح تا سوم نوامبر به دست آورد."
در مجموع آنچه مسلم است اینکه هم دولت افغانستان و هم طالبان در مذاکرات دوحه خطوط قرمزی دارند، نمایندگان دولت افغانستان روی حفظ قانون اساسی و جمهوریت تاکید دارد و در این میان طالبان هم می خواهد «امارت اسلامی» خود را احیاء کند؛ بنابراین فاصله میان خطوط قرمز دو طرف زیاد است و نزدیک کردن دیدگاه‌های دوطرف به یکدیگر مستلزم صرف زمان زیادی است.
به همین دلیل، دور از انتظار نیست روند مذاکرات صلح افغانستان طولانی تر از خواسته و نیازهای انتخاباتی ترامپ در آمریکا باشد.
نویسنده: فرهاد همتی
117
بیشتر بخوانید:
آغاز مذاکرات صلح بین گروه‌های مختلف افغانستانی در قطر؛ تردیدها و امیدها
استقبال ایران از شروع گفت‌وگوها بین دولت افغانستان، گروه‌های سیاسی و طالبان
