اما دلیل اینکه در ماه های اخیر مقامات ارشد آمریکا در مجامع و نشستهای مختلف از جمله «کواد» به سیاستهای «چین هراسی» روی می آورند، چیست؟ اساسا چرا دولتمردان آمریکا سیاست مهار چین را در دستور کار خود قرار دادند؟
از منظر بسیاری از کارشناسان، آمریکا در این نشست به دنبال تشکیل ائتلافی چهارگانه ضد چین است. سفر پمپئو به ژاپن که نخستین سفر وی به آسیای شرقی از ژوئیه سال 2019 میلادی محسوب می‌شود، در زمانی صورت گرفته که روابط میان آمریکا و چین در بدترین شرایط خود در دهه‌های اخیر قرار دارد و واشنگتن در تلاش است تا حمایت در بین متحدان آسیایی علیه پکن را تقویت کند.
به بیان دیگر مناقشه مرزی چین و هند، در کنار رویکرد انتقادی ژاپن و استرالیا به سیاستهای اقتصادی چین، بهانه ای شده است تا آمریکا از ظرفیت‌های سه کشور بر ضد پکن استفاده کند.
البته دراین میان آمریکایی ها برای رسیدن به این هدف، روی متحد قدیمی خود یعنی ژاپن حساب ویژه ای باز کردند. در واقع «سوگا یوشیهیده» که ماه گذشته به عنوان نخست وزیر و جایگزین «آبه شینزو» انتخاب شد، با وظیفه خطیر ایجاد تعادل در نیاز برای حفظ روابط کاری با چین به عنوان بزرگ‌ترین همسایه و درخواست‌های آمریکا برای اتخاذ موضعی جدی‌تر در این زمینه مواجه است.
البته تلاش های آمریکا برای تشکیل ائتلاف ضد چینی در شرق آسیا در شرایطی است که به باور اغلب تحلیلگران سیاسی ایجاد چنین ائتلافی در عمل امکانپذیر نیست چرا که لازمه آن موازنه قدرت استرالیا، هند و ژاپن با چین خواهد بود و این کشورها آمادگی چنین اقدامی را ندارند.
افزون بر این اگر چه مقامات هندی از کارت چین در تعاملات خود با آمریکا استفاده می کنند اما در نهایت دهلی نو به دنبال تامین منافع خود پیش از حرکت به سوی جلو و تقابل با پکن است. به همین دلیل دهلی نو همواره تلاش می کند در سیاستهای خود با واشنگتن و پکن یک نوع توازن ایجاد نماید.
صرف نظراز تردیدهایی که درباره شکل گیری ائتلاف ضد چینی وجود دارد، آنچه مسلم است اینکه آمریکا با تشکیل ائتلاف «کواد» بیشتر در پی کاهش نگرانی های واشنگتن در شرق آسیا است. در حال حاضر واشنگتن و پکن که دو اقتصاد بزرگ جهان، در حوزه های مختلف باهم اختلاف نظر دارند.
در واقع آنچه مبرهن است اینکه آمریکا در حال حاضر با خیزش همه جانبه چین روبرو است، کشوری که هم اکنون رقیب آمریکاست و در آینده ای نزدیک تهدیدی برای او در نظام جهانی تلقی خواهد شد.
پروفسور «جافری کارلینر» استاد اقتصاد دانشگاه بوستون در این باره می گوید: "واقعیت این است که ظهور چین تهدیدی بسیار بزرگ برای هژمونی ایالات متحده آمریکا در آینده ای نزدیک خواهد بود."
و با درک این شرایط است که آمریکا با بهره گیری ازروش های مختلف درصدد است به هر شکل ممکن، ازقدرت روز افزون چین در منطقه و معادلات جهانی جلوگیری کند. در همین چارچوب آمریکا از طریق برقراری روابط گسترده نظامی و متعهد کردن کشورهای پیرامونی چین به خود، دخالت در مسایل داخلی و پیرامونی چین و دامن زدن به اختلافات مرزی و آبی چین با همسایگانش و مسایلی از این دست به عنوان ابزاری برای فشار بر پکن استفاده نماید.
در واقع سفر پمپئو به ژاپن و تلاش آمریکا برای ائتلاف سازی در نشست «کواد» در همین چارچوب قابل ارزیابی است.
نویسنده: فرهاد همتی
117
بیشتر بخوانید:
استرالیا و چین در آستانه جنگ تجاری
بن بست ترامپ پشت دیوار چین
