بر این اساس ضمن معرفی این طرح، محورها و اهداف آن، بازیگران، اقدام های متقابل محور مقاومت و همچنین پیامدهای طرح معامله قرن بررسی می شود.
در شماره نخست، محورها و اهداف بررسی شد و در این برنامه و برنامه بعدی نیز بازیگران طرح معامله قرن و الگوی رفتاری آنها در این طرح بررسی می شود.
طرح معامله قرن، هفت بازیگر اصلی دارد که عبارتند از:
ایالات متحده آمریکا، رژیم اسرائیل، فلسطین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اردن و مصر.
دولت آمریکا؛ اصلی ترین بازیگر در طرح معامله قرن
مهمترین و اصلی ترین بازیگر در طرح معامله قرن، دولت ایالات متحده آمریکا است؛ زیرا طراح و یکی از مجریان طرح معامله قرن، دولت آمریکا است.
هدف آمریکا به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، حذف کامل مساله قدس و آوارگان فلسطینی از نزاع فلسطینیان با اسرائیل و تشکیل دو کشور فلسطینی و یهودی است.
«دونالد ترامپ»، رییس جمهوری آمریکا در اجلاس اقتصادی «داووس» سال 2018 گفته بود، انتقال سفارت آمریکا به قدس به این معنا است که تعیین سرنوشت این شهر، موضوع مذاکره فلسطینیان با اسرائیل نخواهد بود.
گفته می شود «جرد کوشنر»، داماد و مشاور ترامپ، «جیسون گرینبلات»، فرستاده ویژه آمریکا در خاورمیانه و «دیوید فریدمن»، سفیر آمریکا در سرزمین های اشغالی برای پیش بردن طرح معامله قرن ماموریت دارند.
جرد کوشنر به همراه جیسون گرینبلات با سفرهای مکرر به کشورهای عربی و دیدارهای متعدد با مقامات این کشورها به خصوص کشور اردن، ضمن اینکه آنها را در جریان محورهای طرح معامله قرن قرار می دهند، سیاست «هویج و چماق» را درباره آنها به کار می گیرند.
دیوید فریدمن نیز حامی طرح های تجاوزکارانه اسرائیل در سرزمین های اشغالی است و به این ترتیب اسرائیل با سرعت بیشتری شهرک سازی را ادامه می دهد و سرزمین های فلسطینی ها را تصاحب می کند.
در همین راستا، «صالح النعامی» در تحلیلی که توسط روزنامه قطری «العربی الجدید» منتشر شد، نوشت:
"دیوید فریدمن، سفیر واشنگتن در قدس اشغالی، نه تنها از بیان اقدامات اشغالگرانه رژیم صهیونیستی در کرانه باختری رود اردن و قدس خودداری می کند بلکه با انتقاد از پیشنهادهای مطرح شده برای برچیدن شهرک های صهیونیست نشین در این مناطق، چنین پیشنهادهایی را عامل بروز «جنگ داخلی» در اسرائیل می داند."
الگوی رفتاری آمریکا نیز در اجرای این طرح، فراهم کردن زمینه های نزدیکی اسرائیل با کشورهای عربی خلیج فارس و عادی سازی روابط آنها، پر رنگ کردن خطر ایران و گسترش دامنه شیعه و همچنین بهره گیری از نگرانی های اقتصادی برخی کشورها و استفاده از آن به عنوان یک اهرم فشار جهت همسویی با این طرح است.
در همین راستا، روابط عربستان سعودی، بحرین و امارات و رژیم اسرائیل با شتاب زیادی روند عادی شدن را طی می کند. مصر و اردن نیز از دهه ها پیش پیمان صلح را با اسرائیل امضا کرده بودند. خطر ایران و گسترش شیعه که همواره یکی از راهبردهای آمریکا در منطقه خاورمیانه بود، اکنون با به وجود آمدن مثلث ترامپ، نتانیاهو و بن سلمان بیش از هر زمان دیگری برجسته می شود.
اهرم اقتصادی نیز در مقابل سه کشور اردن، مصر و فلسطین به کار گرفته می شود. اعتراض هایی که طی ماههای گذشته در اردن شکل گرفت و سرانجام نیز با کمک های اقتصادی عربستان و امارات متوقف شد، دادن پیشنهادهایی نظیر بازسازی غزه و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی در کرانه باختری و همچنین طرح های اقتصادی برای مصر بیانگر بهره گیری از اهرم اقتصادی برای همسو کردن این کشورها با طرح معامله قرن است.
طرح معامله قرن؛ در راستای اهداف و منافع رژیم اسرائیل
بدون شک اسرائیل طرح معامله قرن به طور کامل در راستای اهداف و منافع این رژیم قرار دارد زیرا یهودی سازی کامل قدس، تشکیل دو کشور، به رسمیت شناختن شهرک سازی و همچنین حذف موضوع قدس و آوارگان از مذاکرات به اصطلاح صلح در این طرح پیگیری می شود.
الگوی رفتاری اسرائیل در قبال طرح معامله قرن، حمایت از سیاست های داخلی و منطقه ای عربستان سعودی، تداوم شهرک سازی و قانون سازی های جدید است.
اسرائیل حامی سیاست داخلی و منطقه ای محمد بن سلمان در عربستان سعودی است. در واقع، اسرائیل، عربستان سعودی را مهمترین بازیگر عربی در شرایط کنونی می داند.
بن سلمان - نتانیاهو
اسراییل از سیاست داخلی بن سلمان حمایت می کند؛ زیرا ولیعهد سعودی با اصلاحاتی که انجام می دهد از یک سو نقش مذهب را به شدت کمرنگ می کند و از سوی دیگر آشکارا در جهت غربی سازی سبک زندگی مردم عربستان سعودی حرکت می کند و این سیاست ها در راستای منافع اسرائیل قرار دارد.
تقویت ضدیت با ایران و محور مقاومت
یکی از مهم ترین راهبردهای سیاست منطقه ای عربستان سعودی نیز به خصوص پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان و پسرش، محمد، تقویت ضدیت با ایران و محور مقاومت است که این سیاست نیز با منافع اسرائیل سازگاری دارد. لذا ائتلاف غیررسمی میان عربستان سعودی و اسرائیل شکل گرفته است.
شهرک سازی که مهمترین راهبرد اسرائیل در اشغال سرزمین های متعلق به فلسطینی ها است همچنان با حمایت آمریکا پیگیری می شود. تداوم شهرک سازی یعنی افزوده شدن بر شمار یهودی ها در سرزمین های اشغالی و کوچ اجباری فلسطینی ها از سرزمینی که متعلق به آنها است. شهرک سازی بیش از هر راهبرد دیگری به اجرایی کردن طرح معامله قرن کمک می کند.
کمک به رشد شهرک سازی
در همین راستا، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت:
"پس از گذشت بیش از پنج دهه از اشغال کرانه باختری، اسرائیل صدها هزار هکتار از زمین های اشغال شده را اراضی عمومی اعلام کرده و تقریباً نیمی از این اراضی را برای تغییر کاربری اختصاص داده است. گروه مخالف شهرک سازی که «هم اکنون صلح» نام دارد، به تازگی آمار و داده های رسمی بدست آورده که نشان می دهد تنها 400 قطعه از زمین های یاد شده یعنی حدود 24 صدم درصد از کل اراضی که تاکنون اختصاص یافته برای تغییر کاربری در اختیار فلسطینی ها قرار داده شد و 99/76 درصد از این اراضی برای کمک به ساکنان شهرک های غیرقانونی یهودی نشین تغییر کاربری داده شده است. کارشناسان حقوقی اسرائیل می گویند، هدف کلی از جستجو برای یافتن اراضی عمومی، زمین هایی که بیشتر در دهه 1980 شناسایی و فهرست شده اند، کمک به رشد شهرک سازی بود."
تصویب لایحه نژادپرستانه «کشور یهود»
قانون سازی جدید سومین بعد الگوی رفتاری اسرائیل در پوشش طرح معامله قرن است. در همین راستا، کنست (پارلمان) رژیم صهیونیستی لایحه نژادپرستانه «کشور یهود» را روز 19 ژوئیه تصویب و به قانون تبدیل کرد.
تصویب قانون «کشور یهود» در کنست اسراییل
مطابق این قانون که با 62 رای موافق در برابر 55 رای مخالف و دو رای ممتنع در کنست (پارلمان) رژیم صهیونیستی به تصویب رسید، سرزمین فلسطین وطن تاریخی ملت یهود خواهد بود و یهودیان حق انحصاری را در تصمیم گیری درباره آن دارند.
این قانون زبان عبری را به عنوان زبان رسمی اعلام می کند و سطح زبان عربی را تا حد «وضعیت خاص» پایین می آورد، به این معنا که فقط در برخی موارد استثنایی می توان از این زبان در نهادهای صهیونیستی استفاده کرد.
این قانون علاوه بر اعلام شهر قدس به پایتختی رژیم صهیونیستی، از توسعه شهرک های صهیونیست نشین و تاسیس شهرک های جدید نیز در سرزمین های اشغالی حمایت می کند.
پایگاه تحلیلی «میدل ایست آی» در مقاله ای به قلم «بن وایت» تصویب این قانون را «اجرای آپارتاید در سرزمین های اشغالی» نامیده و هدف از آن را«نابودی هویت فلسطینی» اعلام کرده است.
«بن وایت» نوشت:
"طرح «کشور یهود» تازه ترین تلاش اسرائیل برای تصویب قوانین تبعیض آمیز علیه فلسطینیان محسوب می شود. قانون «کشور یهودی» و سرنوشت نهایی آن، بخشی از یک جنگ تاریخی است که وابسته به جمعیت است. از نظر اسرائیلی ها، این جنگ بر ضرورت اقدامات شدید علیه فلسطینیان و تلاش برای سرکوب آنها تاکید دارد."
ادامه دارد...
نویسنده: سید رضی عمادی
133/110
بیشتر بخوانید:
طرح معامله قرن؛ محورها، اهداف و بازیگران و پیامدها/ تحلیل (1)
اسماعیل هنیه: طرح معامله‌قرن، توهمی بیش نیست + ویدئو
تاکید فلسطینی‌ها بر نابودی طرح آمریکایی «معامله قرن»/ تحلیل
