دولت ترامپ از 2 فوریه 2019 اجرای پیمان نیروهای هسته‌ای میانبرد(آی ان اف) را به تعلیق در آورده است.در عین حال آمریکا اکنون با بهانه جویی و مطرح کردن شروط جدید در زمینه پیمان استارت (پیمان کاهش تسلیحات هسته‌ای استراتژیک ) قصد دارد تا در نهایت از تمدید این پیمان راهبردی در سال 2021 خودداری کند .
«مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا با اعلام شروط جدیدی در این زمینه، خواهان پیوستن چین به پیمان استارت و نیز توقف توسعه و استقرار سامانه‌های تسلیحاتی جدید فرا صوت از سوی روسیه شده است.
تحقق این خواسته‌ها بسیار بعید به نظر می رسد. دولت ترامپ عامدانه این شروط را مطرح کرده تا به بهانه عدم اجرای آنها از تمدید پیمان استارت خودداری ورزد.
طبیعتا ادامه روند خروج آمریکا از پیماهای کنترل تسلیحات، نه فقط باعث گسترش تسلیحات ممنوعه طبق این پیمان‌ها و در نتیجه بروز مسابقه تسلیحاتی جدیدی در سطح بین المللی خواهد شد، بلکه ثبات و امنیت جهانی را در معرض مخاطره جدی قرار خواهد داد.
این مساله نگرانی و واکنش روسیه را به دنبال داشته است.
«سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه روز شنبه 13 آوریل در نشست شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه بر این مساله تاکید کرد که طرفداران مسابقه تسلیحاتی در واشنگتن برتری یافته اند اما روسیه وارد مسابقه تسلیحاتی نخواهد شد.
لاوروف اظهار کرد: ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه بارها به این گونه فرآیندها واکنش نشان داد و بار دیگر تاکید می کنم هیچکس موفق نمی شود روسیه را به چنین مسابقه‌ای بکشاند.
لاوروف همچنین به این موضوع اشاره کرد که پس از تعلیق اجرای پیمان نیروهای هسته ای میانبرد (آی ان اف) امکان تمدید پیمان استارت بین روسیه و آمریکا دشوار شده است، چرا که مقام‌های آمریکایی سیاست لغو پیمان‌های بین المللی در عرصه کنترل تسلیحات را پیش گرفته‌اند.
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه در این زمینه اظهار کرد: کاملا واضح است واشنگتن تصمیم خود برای خارج شدن از محدودیت‌های در نظر گرفته شده در چارچوب پیمان «آی ان اف» را گرفته و تنها به دنبال بهانه‌ای برای اجرای این خواسته است.
آمریکا در فوریه 2019 اجرای پیمان آی ان اف را متوقف کرد و بر اساس مفاد این توافقنامه، شش ماه پس از زمان توقف اجرای آن پیمان فسخ خواهد شد.
براساس این پیمان، موشک‌های هسته‌ای کوتاه برد و میان برد با برد 500 تا 5 هزار و 500 کیلومتر منع شده است. بر اساس پیمان استارت -2 نیز که در سال 2010 میان روسای جمهوری وقت روسیه و آمریکا منعقد شد، دو کشور توافق کردند تعداد کلاهک‌های هسته‌ای استراتژیک خود را به 1550 کلاهک بر روی حداکثر700 موشک بالستیک قاره پیما و بمب افکن راهبردی محدود کنند.
به رغم رویکرد منفی دولت ترامپ در قبال پیمان‌های کنترل تسلیحات اما روسیه مایل به ادامه بقای این پیمان‌ها است. لاوروف در این زمینه خاطرنشان کرد که روسیه علاقه مند به ادامه مذاکره با آمریکا در عرصه کنترل تسلیحات است.
با وجود پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان پی تی) که در سال 1968 تصویب و از سال 1970 اجرایی شده، گامی موثر برای کاهش کلی زرادخانه‌های هسته ای صورت نگرفته است.
به رغم ادعاهای قدرت‌های بزرگ هسته‌ای از جمله آمریکا درباره پایبندی به «ان پی تی»، اما جهان بیش از هفتاد سال است که گرفتار کابوس جنگ هسته‌ای است.
با روی کار آمدن ترامپ، تلاش آمریکا برای بهسازی و توسعه زرادخانه هسته‌ای اش دو چندان شده و همین مساله می تواند در نهایت به مسابقه تسلیحات هسته‌ای گسترده‌ای بیانجامد.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
141/118
بیشتر بخوانید:
پیامدهای تعلیق اجرای پیمان هسته‌ای میانبرد
فرمان پوتین برای تعلیق اجرای پیمان آی ان اف/ تحلیل
