تعلیق اجرای پیمان «منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد» (INF) از سوی آمریکا در 2 فوریه 2019 جهان را با چالشی بزرگ یعنی تزلزل پیمان های تسلیحاتی و شکل گیری مسابقه تسلیحاتی مواجه کرد.
واشنگتن تاکید کرده بود که در صورت عدم اجرای مفاد این پیمان توسط روسیه ظرف مدت شش ماه، در 2 اوت 2019 از آن به طور کامل خارج می شود.
"مایک پمپئو" وزیر خارجه آمریکا به صورت رسمی خروج این کشور از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد را اعلام کرد و روسیه را مقصر این عهدشکنی واشنگتن دانست.
پمپئو در توییت خود ضمن تکرار ادعای پایبند نبودن روسیه به پیمان "آی‌ان‌اف"، نوشت: «در دوم فوریه 2019، آمریکا به روسیه شش ماه فرصت داد تا به پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد پایبند بماند؛ روسیه مخالفت کرد، پس این توافق امروز پایان می‌یابد. آمریکا بخشی از توافقی نخواهد بود که طرف دیگر آن را نقض می‌کند. روسیه تنها مقصر (پایان اجرای پیمان) است».
دولت ترامپ و به تبعیت از وی ناتو، روسیه را به نقض پیمان "آی‌ان‌اف" متهم کردند و مدعی شدند این کشور موشک کروزی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای و با برد بیش از 500 کیلومتر تولید کرده؛ ادعایی که روسیه آن را رد کرده است.
وزارت خارجه روسیه در واکنش به این اقدام واشنگتن اعلام کرد اجرای پیمان منع موشک‌های هسته ای میان برد از امروز جمعه 2 اوت به خاطر آمریکا به پایان رسید.
پیمان "آی‌ان‌اف" منجر به امحای موشک‌های کوتاه برد و میان‌برد کروز و بالستیک با برد بین 500 تا 5500 کیلومتر آمریکا و شوروی (روسیه) شده بود.
واشنگتن و مسکو، از چند سال قبل یکدیگر را به نقض این پیمان مهم تسلیحاتی متهم کرده بودند. واشنگتن ضمن تعلیق اجرای این پیمان راهبردی از 2 فوریه، شرط خود برای ادامه عضویت در پیمان "آی‌ان‌اف" را پایبندی روسیه به آن اعلام کرد و مهلتی شش ماهه در این زمینه در نظر گرفت.
مسکو نیز چند روز بعد با ذکر مواردی مانند استقرار سامانه ضد موشکی آمریکا در شرق اروپا، در اقدامی متقابل، با فرمان "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه، اجرای «منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد» را به حالت تعلیق در آورد.
لغو پیمان "آی‌ان‌اف" نگرانی شدید اروپایی ها را به دنبال داشته و آنها بار دیگر شاهد مسابقه تسلیحاتی واشنگتن و مسکو در عرصه قاره اروپا خواهند بود.
هدف دولت ترامپ وارد کردن روسیه در یک مسابقه تسلیحاتی جدید با هدف تضعیف توان اقتصادی آن است.
"سرگئی لاوروف" وزیر خارجه روسیه در 13 آوریل 2019 در نشست شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه بر این مساله تاکید کرد که طرفداران مسابقه تسلیحاتی در واشنگتن برتری یافته‌اند، اما روسیه وارد مسابقه تسلیحاتی نخواهد شد.
در پی خروج آمریکا و روسیه از پیمان "آی‌ان‌اف"، واشنگتن در هفته‌های آتی آزمایش این نوع موشک‌ها را شروع خواهد کرد.
خبرگزاری «رویترز» به نقل از چند مقام ارشد در دولت آمریکا، که نامشان فاش نشده است، گزارش داد، واشنگتن از این به بعد خود را مقید به عدم ساخت و ذخیره موشک‌های میان‌برد با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای نخواهد دانست.
ادامه روند خروج آمریکا از پیمان های کنترل تسلیحات، موجب افزایش بی ثباتی و ناامنی بین المللی خواهد شد.
لغو پیمان "آی‌ان‌اف" به معنای گسترش رویارویی موشکی و هسته ای آمریکا و روسیه و وارد شدن دیگر قدرت های هسته ای مانند چین به این عرصه خواهد بود.
چنین وضعی به بروز بی ثباتی و ناامنی بی سابقه ای در دوران پساجنگ سرد منجر خواهد شد.
ادامه این روند نه فقط باعث گسترش تسلیحات ممنوعه طبق این پیمان ها و در نتیجه بروز مسابقه تسلیحاتی جدیدی در سطح بین المللی خواهد شد، بلکه ثبات و امنیت جهانی را در معرض مخاطره جدی قرار خواهد داد.
نویسنده: سید رضا میر طاهر
141/117
بیشتر بخوانید:
مسکو: پیمان "آی‌ان‌اف" با اقدام آمریکا پایان یافت
آمریکا رسما از پیمان "آی‌ان‌اف" خارج شد
