اسناد منتشر شده در این زمینه به خوبی نقش آمریکا در تحولات سیاسی ایران را نشان می دهد؛ بر مبنای این اسناد، مقامات آمریکایی در شکل گیری بحران ژوئیه 1952 و همچنین رویارویی بین شاه و مصدق در فوریه 1953 تاثیرگذار بودند.
در واقع از زمانی که «مارک گازیوروسکی»، استاد آمریکایی در رشته علوم سیاسی، مقاله معروف خود را در سال 1987 منتشر کرد، بیشتر محققان در مورد وقایع منتهی به کودتای 1953اجماع داشته اند.
اگرچه بخشی از اسناد سیا دربارهٔ ایران که به مقطع کودتا مربوط میشوند در دهه 1960 از میان رفتهاند، با این حال براساس مدارکی که در ژوئن سال 2000 منعکس شده است، نمایندگان دستگاه امنیتی انگلیس، موضوع براندازی دولت مصدق و جایگزین کردن یک حکومت کاملا وابسته را به نمایندگان سیا پیشنهاد کردند که با پاسخ مثبت آمریکا در مارس 1952 مواجه شدند.
سیا در مقدمه یکی از سندهای متعلق به سال 1954 است مینویسد: «در پایان 1952 روشن بود که دولت مصدق نمیتواند با کشورهای غربی که منافعی در ایران دارند به توافقی نفتی برسد.»
هدف کودتای 28 مرداد موسوم به عملیات "آژاکس" سرنگونی دولت محمد مصدق، بازسازی قدرت شاه و جایگزینی دولت مصدق با دولتی بود که ایران را با سیاستهای آمریکا و بریتانیا سازگار کند.
مطابق محتوای اسناد منتشر شده، هدف کودتا این بوده که دولتی بر سر کار بیاید که دولتهای غربی بتوانند دربارهٔ بازار نفت با آن به توافق برسند.
«برنی سندرز» نماینده حزب دموکرات در جریان فعالیت های انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده، در مناظره ای با هیلاری کلینتون در 11 فوریه 2016، به دخالتها و نقش آمریکا در ساقط کردن دولتهای کشورهای دیگر، به کودتا علیه دولت محمد مصدق اشاره کرده و می گوید: «این مورد جدیدی نیست. این دخالت به پنجاه یا شصت سال پیش برمیگردد؛ جایی که ایالات متحده در ساقط کردن دولتها دست داشت. یکی از این موارد، ساقط کردن دولت مصدق در 1953 بود. هیچ فرد [آمریکایی] مصدق را نمیشناسد؛ او نخستوزیر منتخب ملت ایران بود. او به خاطر منافع ایالات متحده و بریتانیا، از قدرت به زیر کشیده شد و نتیجهٔ آن، دیکتاتور شدن شاه ایران بود؛ و سپس شما انقلاب ایرانیها را دارید و در نهایت به جایی رسیدیم که الان هستیم».
آشکار شدن ابعاد تازه ای از توطئه های آمریکا در ایران با تسخیر لانه جاسوسی
سیاستهای سرکوبگرانه شاه و حمایت های آمریکا از او طی یک ربع قرن ، موجب نارضایتی شدید در میان ایرانیان شد و آمریکا مسوول این وضعیت بود. با پیروزی انقلاب وسقوط رژیم شاه و تسخیر سفارت آمریکا در تهران که به لانه جاسوسی تبدیل شده بود، ابعاد تازه ای از مداخلات و توطئه های امریکا در ایران آشکار شد.
آمریکا که در دشمنی با ملت ایران در چهل سال گذشته قدمی عقب نگذاشته است؛ همچنان در مسیر دشمنی گام بر می دارد و این در حالیست که پرونده خصومت ورزی های آمریکا علیه ایران انباشته از شکست های نظامی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی در برابرملت ایران است.
اکنون پس از 66 سال از کودتای 28 مرداد، ترامپ رییس جمهور پر حاشیه آمریکا امیدوار است که با فشار سیاسی و تحریم اقتصادی وضعیت را به گذشته بر گرداند و ملت ایران را به تسلیم در برابر زورگویی های آمریکا وادارکند.
امروز همانند سال 1950، مسئولان آمریکایی استدلال میکنند که این روشها برای جلوگیری از بحران، لازم هستند. رئیس جمهور امریکا در این راستا در اقدامی یکجانبه از توافق هسته ای با ایران که امضای سلفش پای آن بود و یک اجماع جهانی در باره آن وجود دارد خارج شد و با اعمال تحریم های به اصطلاح فلج کننده سعی دارد ایران را منزوی کند.
«مایک پمپئو» وزیر امور خارجه امریکا با همین رویکرد، شروط 12 گانه توهین آمیزی را علیه ایران مطرح کرد و در جمع برخی از عوامل ضد انقلاب در کالیفرنیا بر ضرورت تلاش های آمریکا در تغییر نظام سیاسی در ایران تاکید کرد؛ در حالی که اندکی بعد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از گفت گو بدون شرط با ایران سخن گفت.
تاریخ سندی گویا از اقتدار ملت ایران است
بدون تردید تاریخ سندی گویا از اقتدار ملت ایران است و به متجاوزان نشان می دهد که نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه توانست با اقتدار به سلطهی انگلیس و آمریکا که بر همهی امورایران مسلّط بودند، پایان دهد.
آنگونه که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب بیان کرده اند: "شکست ناپذیری ملت ایران درمقابل تهدید ها و فشارها و توطئه ها؛ ناشی از برکت اسلام عزیز است."
با این حال، آمریکا همچنان تلاش می کند با ریا و تزویر با برهم زدن وحدت دربین ملت ایران راه نفوذی پیدا کند تا شاید از این طریق به هدف نهایی خود یعنی شکست ملت ایران دست یابد.
هیلاری کلینتون وزیر اسبق وزارت خارجه آمریکا در کتاب "انتخابهای سخت" با اشاره به مسئله اغتشاشات بعد از انتخابات ریاستجمهوری در ایران می نویسد: "دولت باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا در سالهای بعد از اغتشاشات انتخابات ریاستجمهوری سال 1388 در ایران با صرف دهها میلیون دلار به آموزش بیش از 5000 نفر از مخالفان ایران در سراسر دنیا پرداخت."
حضور یکپارچه مردم ایران؛ قدرت اصلی و رکن مهم ثبات انقلاب اسلامی
اما حضور یکپارچه مردم بعنوان قدرت اصلی و رکن مهم ثبات انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ، هرگز به دشمن اجازه نفوذ و خود نمایی را نداده است.
آمریکا در این راستا با استفاده از دستگاه پروپاگاندا و جنگ نرم علیه ایران؛ بدنبال برهم زدن وحدت ملت ایران است؛ آمریکا، در همه این سال ها کوشیده است، جمهوری اسلامی ایران را از درون دچار اختلافات سیاسی و گسست اجتماعی کند.
تحریمهای گسترده اقتصادی نیز با هدف تحریک تغییر نظام در ایران و فشار اقتصادی برای ایجاد نارضایتی و نا امیدی در ایران، طراحی شدهاند؛ این سلاح مستمر اقتصادی، ریشه در مرحلهای قدیمیتر از روابط ایران و آمریکا دارد؛ یعنی تحریم نفتی سالهای 1951 تا 1953 ضدایران.
آن تحریم، پیش از کودتای انگلیسی - آمریکایی 28 مرداد بود که نخست وزیر ملیگرای منتخب، یعنی محمد مصدق را سرنگون و حکومت دیکتاتوری محمدرضا شاه پهلوی را برقرار کرد.
تکرار این روندها نشان میدهد که هدف دولت ترامپ همانند سیاست دهه1950 میلادی، استفاده از سلاحهای اقتصادی بعنوان گزینهای راهبردی است.
«گرگوری برو»، تاریخ شناس آمریکایی معتقد است تلاش ترامپ برای تغییر رژیم ایران با وضع تحریمهای نفتی، ریشه در کودتای 28 مرداد دارد.
رهبر معظم انقلاب در سخنانی درتبیین این واقعیت های تاریخ ساز در بیاناتی در همایش دهها هزار نفری «خدمت بسیجیان» (۱۲ مهر ۱۳۹۷) گفتند:
"جان کلام من در صحبت امروز عبارت است از، اوّل عظمت ایران، دوّم اقتدار جمهوری اسلامی و سوّم شکستناپذیری ملّت ایران. اینها رجزخوانی نیست، شعار محض نیست، سخن توخالی مثل بعضی از شعارها و حرفهایی که بعضی دیگر میزنند نیست؛ اینها واقعیّاتی است که دشمنان ملّت ایران آرزو میکنند که ما اینها را ندانیم یا از آنها غفلت کنیم و گمان دیگری در مورد خودمان و کشورمان و ملّتمان ببریم؛ ولی این حقایق واضحتر از این است که کسی بتواند آنها را انکار کند."
آمریکا حاضر به پذیرش این واقعیت نیست که ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی یکپارچه و متحد است. به همین جهت مخاصمه آمریکا با ایران مخاصمهای نیست که با مذاکره و یا توافق هایی مانند برجام حل شود. تا زمانی که آمریکا شریک اول خود در منطقه را اسرائیل و عربستان میداند و منافع مشترک با آنها دارد، بدیهی است که نمیتواند استقلال نظام جمهوری اسلامی ایران را تحمل کند.
نویسنده: نسرین خویی
115/118
بیشتر بخوانید:
خصومتهای آمریکا علیه ایران از کودتای 28 مرداد تا دوران ترامپ
مداخله امریکا در ایران از کودتای 28 مرداد تا پروژه براندازی نرم
سالروز کودتای 28 مرداد؛ کارنامه سیاه آمریکا با بیش از نیم قرن خصومتورزی ضد ایران + ویدئو