در این راستا وزیران امور خارجه کشورهای 1+4 در بیانیه پایانی نشست روز چهارشنبه 28 سپتامبر در نیویورک باردیگر بر اجرای کامل و موثر برجام تاکید کردند.
در این نشست که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد، وزرای امور خارجه ایران و کشورهای ۱+۴ شامل چین، فرانسه، آلمان، روسیه و بریتانیا و "فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آخرین وضع اجرای برجام را در پرتو تحولات اخیر مورد بررسی قرار دادند.
"محمدجواد ظریف"، وزیر امور خارجه ایران، این نشست را "خوب" ارزیابی کرد.
در بیانیه پایانی این نشست آمده است: برجام همچنان بخش اصلی از ساختار جهانی منع اشاعه و دستاوردی مهم در دیپلماسی بین المللی است.
وزرای شرکت کننده همچنین بر اهمیت اجرای کامل و موثر برجام از سوی تمامی طرف ها تاکید کردند.
وزیران امور خارجه کشورهای یادشده در این بیانیه بر عزم خود مبنی بر تداوم تمامی تلاش ها برای حفظ برجام تاکید کردند و آن را به نفع همگان دانستند.
اعضای اروپایی برجام یعنی تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا به رغم تایید مکرر این توافق و تاکید بر نقش انکارنشدنی آن در حفظ صلح و امنیت بین المللی، عملا اقدامات موثری برای اجرای تعهدات خود در چارچوب حفظ برجام انجام نداده اند.
اروپایی ها به دلیل وابستگی گسترده به آمریکا عملا نشان داده اند که به رغم برخی تلاش ها مانند ایجاد سازو کار ویژه تعامل مالی و تجاری با ایران موسوم به اینستکس، قادر به اجرایی کردن آن نیستند.
نکته عجیب این است که اروپایی ها خواسته ای غیرمنطقی از تهران دارند و بارها بر لزوم متعهد ماندن ایران برای اجرای تعهدات توافق هسته ای برجام تاکید کرده اند.
گویا آنها این سئوال را از خود نمی کنند که چرا بدون اقدامی از جانب آنها برای کاهش تاثیرات منفی تحریم های آمریکا، از ایران می خواهند که به طور یک جانبه به تعهدات برجامی خود وفادار باقی بماند؟
مساله دیگر این است که ابتکارات اروپایی مانند طرح فرانسه برای حفظ برجام با کارشکنی آمریکا عملا به جایی نرسیده است.
"امانوئل مکرون"، رئیس‌جمهور فرانسه طرح اختصاص خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به ایران را در ازای بازگشت تهران به تعهدات برجامی خود پیشنهاد کرده است.
این خط اعتباری با نفت ایران تضمین و به ایران اجازه داده می‌شود تا دست‌کم 700 هزار بشکه در روز نفت به فروش برساند.
با این حال آمریکایی ها به رغم رایزنی های متعدد حاضر به تغییر سیاست خصمانه خود در قبال ایران در قالب فشار حداکثری نیستند.
"برایان هوک"، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران مدعی شد: طرح پیشنهادی فرانسه درباره توافق هسته‌ای با ایران مستحکم نبوده است.
اکنون برجام بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر است.
دلیل این مساله علاوه بر سستی اروپایی ها در انجام تعهدات خود، ادامه خصومت ورزی های آمریکا است.
برهمین اساس ایران به دلیل بدعهدی اروپا، تاکنون در سه مرحله تعهدات برجامی خود را کاهش داده و در واقع چیز زیادی از برجام باقی نمانده است.
در عین حال هم صدایی اروپایی ها با واشنگتن در زمینه لزوم بازبینی در برجام و افزودن مسائل موشکی و سیاست منطقه ای ایران باعث پیچیده تر شدن این مساله شده است.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن تایید چالش های فراروی برجام گفت: برجام دو رکن دارد؛ تعهدات هسته ای و بخش اقتصادی که مرتبط با برداشتن تحریم ها است.
در هر دو بخش اراده کامل بر حفظ برجام است و در هر دو بخش چالش هایی و نیز اراده ای برای حفظ برجام وجود دارد.138/118
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
بیشتربخوانید:
نشست فوق العاده برجامی در نیویورک؛ تأکید حاضران بر حفظ برجام
ظریف در واکنش به بیانیه اروپایی ها: هیچ توافق جدیدی بدون پایبندی به برجام وجود نخواهد داشت
