ایران پرس - در این تحلیل مناسبات میان کشورها و طرفهای مختلف در منطقه خاورمیانه از جمله فلسطین، سوریه، عمان، عربستان و عراق با ایران در سال 1395 را مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

سیاست خارجی ایران، در رابطه با کشورهای اسلامی مبتنی بر برقراری ثبات و آرامش و وحدت امت اسلامی است.

ایران همواره در پی وحدت و کاهش سلطه غرب بر جهان اسلام و مقابله با هجوم و توطئه های غرب به امت اسلامی بوده است.

در این چارچوب حمایتهای ایران از فلسطین جایگاه و در عین حال بازتابهای گسترده ای در عرصه افکار عمومی داشته است و این کمکها موجب شده است که فلسطینیان ایران را بعنوان حامی اصلی فلسطین معرفی کرده و این موضوع به تحکیم مناسبات برادرانه میان مردم فلسطین و ایران انجامیده است.

در چنین شرایطی سال 96 در حالی شروع شده است که منطقه دستخوش بحران است و در تمام سالی که گذشت ایران تلاش کرد، شرایط را برای حل این مسائل فراهم کند و در این راستا در قضیه فلسطین ایران با برگزاری کنفرانس فلسطین، مساله فلسطین را  مهمترین مسائل جهان اسلام  معرفی و انتظار می رود که در سال جدید کشورها  به جای درگیر شدن در مناقشات بیهوده و تنشها با یکدیگر همکاری کرده و به گسترش مناسبات بپردازند و تلاشهای مشترک برای رفع مشکلات مشترک داشته باشند.

برگزاری کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین در تهران

نقطه اوج این رویکرد را در برگزاری کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین در تهران می توان دید.

کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه مردم فلسطین در اواخر سال گذشته  با حضور حضرت «آیت الله خامنه ای» رهبر معظم انقلاب، روسای سه قوه و شخصیت های برجسته جهان اسلام با شعار «همه باهم در حمایت از فلسطین» در سالن اجلاس سران در تهران گشایش یافت.

برگزاری کنفرانس انتفاضه فلسطین

بیش از 80 هیات متشکل از 700 شخصیت بین المللی در کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه مردم فلسطین شرکت کردند.

همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی خاطر نشان کردند، یکی از دستاوردهای کنفرانس حمایت از انتفاضه، مطرح کردن اولویت نخست جهان اسلام و آزادی‌خواهان جهان یعنی موضوع فلسطین و ایجاد فضای همدلی برای تحقق هدف والای حمایت از مردم فلسطین و مبارزات حق‌طلبانه و عدالت‌جویانه‌ آنان است.

جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که برقراری صلح عادلانه و فراگیر در خاورمیانه، جز از طریق پایان دادن به اشغال سرزمین فلسطین و احقاق حقوق کامل این ملت از جمله حق تعیین سرنوشت، بازگشت کلیه آوارگان به سرزمین اجدادی خویش و تشکیل دولت یکپارچه فلسطین به پایتختی قدس شریف از طریق برگزاری یک همه پرسی با حضور همه اقوام و ساکنان اصلی این سرزمین، اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی حاصل نمی‌شود.

مواضع اصولی و سازنده ایران در خصوص بحران سوریه 

مواضع اصولی و سازنده ایران در خصوص بحران سوریه نیز همواره مورد تقدیر مردم و مقامات سوریه و شخصیتهای بین المللی از جمله نمایندگان دبیر کل سازمان ملل قرار داشته است.

در این زمینه استفان دی‎میستورا، نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه بارها بر نقش سازنده ایران در بحران سوریه تاکید کرده است و وی بار دیگر پس از برقراری آتش بس در سوریه از نقش و دیپلماسی ایران در سوریه تقدیر کرد.

جنگ در سوریه

«میلوس اشتروگر» رئیس هیات سازمان ملل متحد در دور سوم مذاکرات آستانه نیز با قدردانی از نقش ایران در کمک به حل بحران سوریه، بر آمادگی سازمان ملل متحد برای کمک به موفقیت روند آستانه تاکید کرد.

مقامات ایران بارها اعلام کرده اند که تهران همه تلاش خود را در مسیر کمک به مبارزه ضد تروریسم، برقراری آتش بس پایدار، تسهیل روند کمک های انساندوستانه و برگزاری گفت و گوی فراگیر سوری ها با نقش آفرینی سازمان ملل متحد بعمل می آورد.

ایران از ابتدای بحران سوریه، بر سه اصل احترام به خواسته‌های ملت سوریه، مخالفت با تحمیل مداخله خارجی و مخالفت با استفاده از تروریسم به عنوان روشی برای رسیدن به اهداف سیاسی پافشاری کرده است.

گفت وگوهای سوری - سوری تنها راه پایان دادن به بحران سوریه

بازیگران تاثیرگذار خارجی این اصول ایران را پذیرفته‌اند که مساله سوریه راه‌حل نظامی ندارد و راه‌حل این بحران گفت‌وگوهای سوری - سوری و احترام به خواست ملت سوریه است.

ایران در جریان حل بحران سوریه همزمان که نقش مهمی در حمایت از دولت و ارتش سوریه در جنگ با تروریسم داشت، حل سیاسی بحران این کشور را با ارائه راهکار مردم محور در دستور کارقرار داد. 

مذاکرات صلح سوریه در آستانه

نقطه عطف تحولات سیاسی در قالب مذاکرات، مذاکرات مربوط به آتش بس در سوریه در سال گذشته است که مخالفان سوری هم ضمن اعلام تمایل به برقراری چنین آتش بسی توافقنامه کلی آتش‌بس فراگیر در سوریه را در جریان تحولات پس از شکست در حلب را امضاء کرده‌اند.

امضای توافق آتش بس، نقطه عطفی در جنگ داخلی 6 ساله سوریه است، زیرا نشانه برتری ارتش سوریه و نیروهای متحد آن دراین جنگ است.

البته پذیرش آن توسط بخش قابل توجهی از مخالفان سوریه نیز نشانه ناامیدی آنها از پیروزی در جنگ سوریه است.

برگزاری مذاکرات آستانه در مسیر پیشبرد راه سیاسی برای حل بحران سوریه

اکنون روسیه ودولت سوریه و ایران در قالب مذاکرات آستانه درصدد پیشبرد راه سیاسی برای حل بحران سوریه هستند.

در این زمینه مسکو کوشیده است، ضمن تغییر محورغربی مذاکرات به محور شرقی، مکان مذاکرات را نیز از ژنو به آستانه پایتخت قزاقستان تغییر دهد. 

 مذاکرات آستانه، پایتخت قزاقستان درباره بحران سوریه روزهای 23 و 24 ژانویه 2017 با حضور گروههای مخالف و نظام سوریه و با نظارت سه کشور روسیه، ترکیه و جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.

نشستهای آستانه در شرایطی برگزار می شود که برخلاف دیگر نشست هایی که تاکنون درباره بحران سوریه برگزار شد موضوع نشست، بودن یا نبودن «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه در قدرت نیست بلکه موضوع اصلی توافق برای آتش بس پایدار و فراهم کردن شرایط برای کمک های بشردوستانه است.

تحولات سوریه نشان می دهد که روزنه اصلی در خصوص حل بحران سوریه از طرق سیاسی مذاکرات مربوط به آستانه با نظارت ایران، روسیه و ترکیه می باشد و تمامی نگاهها نیز به آن و تاثیراتش معطوف است.  

سیاست ایران در قبال عراق، حمایت از وحدت و یکپارچگی

جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات سیاسی عراق هم رویکردی مبتنی بر احترام به حاکمیت ملی این کشورها و احترام به حقوق همه گروه‎ها در عراق و لبنان را پیگیری کرده است.

سیاست ایران، حمایت از وحدت و یکپارچگی کشورهای منطقه به ویژه همسایگانش است.

رایزنی مسئولان ایران و عراقی درچارچوب وحدت گروه‎های عراقی برای حل بحران سیاسی و حمایت از تمامیت ارضی این کشور بود.

جمهوری اسلامی ایران، همین رویکرد را در قبال عراق در پیش گرفته است.

ایران، امنیت عراق را امنیت خود می‎داند

عراق واحد و منسجم، خواست ایران اسلامی است، ایران، امنیت عراق را امنیت خود می‎داند.

لازمه امنیت پایدار در این کشور در گرو عراق منسجم و یکپارچه است و ایران سال گذشته مناسبات با عراق را بر همین مبنا گسترش داد.

ایران و عراق به سبب اشتراک‎های فراوان به ویژه مذهبی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و همین رویکرد، روابط دوجانبه ایران و عراق را تداوم بخشیده است.

سیاست ایران در قبال عراق، سیاستی فراقومی است و این رویکرد را تضمین کننده امنیت پایدار در این کشور می‎داند.

عراق از گروه‎ها و قومیت‌های مختلف تشکیل شده است و دشمنان «عراق مستقل»، مترصد فرصت برای ضربه زدن به حاکمیت ملی عراق هستند.

ایران با آگاهی از توطئه دشمنان عراق، همواره از وحدت و انسجام ملی در این کشور حمایت و گروه‌های عراقی را در سال گذشته بارها به در پیش گرفتن سیاست یکپارچه تشویق کرد.

به طور کلی، جمهوری اسلامی ایران در نگاه به منطقه، طمعی به هیچ جغرافیا و مرزی ندارد اما بر اساس رسالت تاریخی خود، ضمن تلاش برای استقرار ثبات و امنیت در منطقه، با عوامل ناامنی، هرجا که باشد، از جمله در سوریه و عراق مقابله می‎کند و این اقدام نباید به دخالت در امور کشورهای منطقه، تعبیر شود.

استقبال گروه های مختلف عراق از سیاست های ایران در قبال این کشور

به هرحال سیاستهای اصولی و صادقانه ایران با استقبال و قدردانی گروهای مختلف عراق مواجه بوده است.

نخست وزیر عراق همواره تاکید دارد که کمک‌های انسان‌دوستانه دولت و ملت ایران همواره پشتیبان و حامی عراق در مبارزه با گروه‌های تروریستی به‌خصوص داعش است و برای همیشه قدردان این کشور خواهیم بود.

«شیخ مهدی الصمیدعی» رئیس دارالافتاء عراق و از روحانیون برجسته اهل سنت این کشور نیز با تمجید از گروه های مقاومت عراقی  گفت، نقش ایران را در عراق بر خلاف برخی کشورها سازنده می دانم و این نقش را نمی توان از یاد برد.

شیخ مهدی الصمیدعی، رئیس دارالافتاء عراق

شیخ  مهدی الصمیدعی همچنین تصریح کرد، مقاومت عراق و نیروهای الحشد الشعبی مایه مباهات و افتخار هستند. 

سیاست های مغرضانه عربستان عامل تیرگی روابط تهران و ریاض

در خصوص مناسبات ایران با عربستان در سال گذشته باید گفت، این مناسبات بدلیل تداوم اقدامات نسنجیده و مغرضانه و ماجراجویانه عربستان و تاکید ریاض بر تداوم حمایت از جریانات تکفیری و تروریستی در منطقه به تیرگی بیشتر گرائیده و به تداوم قطع مناسبات انجامیده است.

اظهارات و موضعگیری های مقامات عربستانی از جمله «عادل الجبیر»، وزیر خارجه عربستان درباره مسائل منطقه در ماههای اخیر بیانگر شدت سیاست توهمی و در عین حال مغرضانه ای است که آل سعود به آن مبتلا است.

سیاست عربستان نماد بارز یک سیاست تمامیت خواه در منطقه است.

سعودی ها با تفکرات سنتی پادشاهی این کشور، براین تصورند که با پول نفت و خرید سلاح می توانند مسیر تحولات منطقه را تعیین کنند.

این مواضع بوضوح نشان می دهد که عربستان سعودی گرفتار تصوراتی غلط است و این تصورات واهی آنها را درگیر مسایل زیادی کرده است.

نزدیک به دوسال است که عربستان وارد جنگ مستقیم در یمن شده است و این کشور را آماج حملات هوایی خود قرار داده است.

عربستان از حامیان اصلی گروه های تروریستی منطقه

عربستان با حمایت مالی ازگروه تکفیری - صهیونیستی داعش و دیگر فرقه ها و گروه های تندرو در سوریه نیز رویای سرنگونی بشار اسد را در سر دارد.

عربستان از حامیان اصلی گروه های تروریستی در منطقه است و نقش مخرب این کشور در گسترش تروریسم در منطقه غیر قابل انکار است.

حمایت عربستان از گروه های تروریستی

در واکنش به سیاستهای تحریک آمیز و مغرضانه عربستان که به تیرگی مناسیات ایران و عربستان در ماههای اخیر انجامیده است.

وزارت امور خارجه ایران گفت، عربستان سعودی در منطقه با خروج از سیاست خارجی محافظه کارانه، سیاست تقابل را در پیش گرفته است.

مقامات وزارت امور خارجه ایران، درباره تحولات اخیر در مناسبات تهران و ریاض، افزود، عربستان سعودی سیاست تهاجمی و گستاخانه تری را نسبت به سیاست خارجی محافظه کارانه‎اش در پیش گرفته و اصل این رویکرد، تقابلی است.

تحرکات عربستان در چارچوب صف بندی های سیاسی علیه ایران ، در ماههای اخیر در صدر فعالیت های دستگاه دیپلماسی سعودی ها قرار گرفته است. این موضوع بوضوح  در تحرکات گسترده عربستان در تبدیل نشستهای شورای همکاری خلیج فارس و نیز اتحادیه عرب به نشستهای ضد ایرانی قابل مشاهده بود . 

تلاش مقامات ایران و عمان برای گسترش روابط 

حفظ روابط دوستانه میان عمان و ایران و تلاش برای گسترش آن همواره در دستور کار مقامات دو کشور قرار داشته است.

اگرچه عمان جزو کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است اما این کشور با درایت و آگاهی سیاسی بدور از تاسی از سیاستهای مغرضانه عربستان همواره مناسبات گرم و دوستانه ای با ایران داشته است.

تلاش تهران و مسقط برای توسعه مناسبات

گفتنی است که بیشتر کشورهای جزو شورای همکاری خلیج فارس که متشکل از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است، تحت تاثیر سیاستهای مغرضانه عربستان و قدرتهای بیگانه قرار دارند و در این میان عمان و تا حدودی کویت سیاست نسبتا" مستقلی را در روابط خارجی دنبال می کند و بر گسترش مناسبات با ایران بعنوان کشوری قدرتمند و مستقل در منطقه تاکید دارد.

گسترش همه جانبه روابط با همسایگان، مهم‌ترین اولویت سیاست خارجی ایران

این در حالی است که ایران نیز مهم‌ترین اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را گسترش همه جانبه روابط با همسایگان و ارتقای مناسبات سازنده مبتنی بر تامین منافع مشترک می داند.

در این زمینه «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران چندی پیش در دیدار با «یوسف بن علوی»، وزیر امورخارجه عمان، عمان را دوست، همکار و شریک قابل اعتماد ایران در منطقه عنوان کرد.

در این راستا «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، تعبیر روشنی از روابط ایران با عمان داشت و گفت، عمان به عنوان یک همسایه خوب، همیشه برای ایران قابل احترام بوده و گسترش روابط و ارتقا‌ی سطح همکاری‌ها به نفع هر دو ملت و هردو دولت است که ما آن را ادامه خواهیم داد.

یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان نیز در این دیدار با ابراز رضایت از روابط روبه گسترش ایران و عمان گفتف استمرار رایزنی های منطقه ای میان دو کشور بسیار مهم و کاهش تنش، امنیت و شکوفایی اقتصادی به نفع ملتها ، مهمترین اولویت منطقه است.نقش سازنده ایران در منطقه واقعیتی است که همه کشورهای منطقه به آن اذعان دارند. 

روحانی: حفظ ثبات و امنیت و مبارزه با تروریسم سیاست های اصلی ایران در منطقه

حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران، نیز با تاکید بر نقش ویژه و ممتاز ایران در منطقه خاطرنشان کرد، امروز اکثر کشورها به نقش مؤثر جمهوری اسلامی ایران در امنیت و ثبات منطقه اذعان دارند.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران بارها با اشاره به این که نخستین هدفی که ایران در منطقه دنبال می کند ثبات و امنیت آن است تصریح کرده است، اگر کشورهای منطقه بخواهند توسعه داشته باشند راهی جز ثبات و امنیت وجود ندارد.

رئیس جمهوری اسلامی ایران، با بیان این که ناامنی، جنگ داخلی و تجاوز کشوری به کشور دیگر می‌تواند ‏بسیار خطرناک باشد، افزود، تروریسم یک خطر بزرگ برای کل منطقه و ‏جهان است.

‏روحانی دومین هدف ایران در منطقه را مبارزه با تروریسم دانست و تاکید کرد، جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم به هر کشوری که خواهان کمک باشد از جمله عراق و سوریه کمک خواهد کرد.

رئیس جمهوری ایران، همچنین تغییر نکردن مرزهای جغرافیایی در منطقه را یکی دیگر از اهداف جمهوری اسلامی ایران دانست و خاطرنشان کرد، عده ای می خواستند سوریه، عراق یا یمن را تقسیم کنند، اما ایران اساساً با تغییر مرزهای جغرافیایی مخالف است و برای حل مسائل نیز بر ایستادگی، مقاومت و دیپلماسی تأکید دارد.116/111

بیشتر بخوانید:

آغاز بکار کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین + ویدئو

قاسمی تاکید کرد: آمادگی ایران برای گسترش روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس / وحشت بیهوده عربستان از ایران

عراق مصمم است، از دستاوردها و تجربیات نظامی ایران استفاده کند+ ویدئو

برگزاری کنفرانس انتفاضه فلسطین
جنگ در سوریه
مذاکرات صلح سوریه در آستانه
شیخ مهدی الصمیدعی، رئیس دارالافتاء عراق
حمایت عربستان از گروه های تروریستی
تلاش تهران و مسقط برای توسعه مناسبات