جاذبه های گردشگری یزد

استان یزد در نواحی مرکزی ایران در قلمرو سلسله جبال مرکزی ایران و در حاشیه کویر قرار دارد . این استان از شمال و غرب به استان اصفهان از شمال شرقی به استان خراسان جنوبی، از جنوب غربی به استان فارس و از جنوب شرقی به استان کرمان محدود می شود. استان یزد با حدود 72156 کیلومتر مربع وسعت ، تقریباً 4.37 درصد از وسعت کل ایران را در بر می گیرد. آب و هوای استان یزد به علت قرار داشتن بر روی کمربند خشک جهانی دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و طولانی و خشک است . ولی هر چه از دشتها به کوهستانهای اطراف آن نزدیکتر می شویم ، زمستانها سردتر و بارندگی بیشتر و تابستانها معتدل تر می شود.

وضعیت کشاورزی در استان یزد به لحاظ شرایط اقلیمی این استان چندان مطلوب نیست و امکان بهره برداری از آب های سطحی در کشاورزی بسیار کم است. شرایط خاص مناطق حاشیه کویر نظیر میزان اندک باران حرکت ماسه های روان، پدیده کویرزایی، مراتع فقیر و کمبود منابع تأمین آب موجب شده تا 28 درصد وسعت استان یزد فاقد بهره دهی اقتصادی باشد. مهمترین مناطق کشاورزی استان، دشتهای یزد، اردکان، بهادران، بَهاباد، هرات، چاهک و ابرکوه است. محصولات کشاورزی استان شامل انار، ‌پسته، بادام، غلات، آفتابگردان، انگور، پنبه، چغندر قند و کنجد است. استان یزد به لحاظ زمین شناختی دارای ذخایر بسیار عظیم معدنی است. معادن مهم این استان مانند آهن ، مرمر ، ماسه سنگ و سرب ، نقشی مهم و سازنده در تحولات اقتصادی و عمرانی این استان داشته است.

​

​استان یزد با توجه به موقعیت جغرافیایی اش درعین اینکه از برخی مواهب خدادادی کم نصیب مانده است به مناسبت در برداشتن مظاهر فرهنگی و یادگارهای تاریخی و حفظ سنن ملی از جمله مهمترین و پرمایه ترین تجلی گاههای ذوق و هنر ایران به شمار می رود. این استان از تاریخچه ای بسیار غنی برخوردار است و دارای مردمی بسیار مقاوم و سخت کوش است . مردمی که برای ادامه حیات همواره با سخت ترین شرایط طبیعی رو به رو بوده و برای یافتن آب گاهی زمین را تا صدها متر حفاری کرده اند تا به اندکی آب برسند.

تاریخ یزد

شهر یزد مرکز استان یزد از شهرهای قدیمی ایران و از بهترین نمونه های شهرهای کویری به شمار می رود. این شهر در دره ای وسیع و خشک بین دو کوه با ارتفاع حدود 1200 متراز سطح دریا واقع شده است . یزد به معنی پاک و مقدس است و شهر یزد نیز به مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است. درارتباط با بنای شهر یزد بین مورخان اختلاف عقیده وجود دارد. عده ای معتقدند که بنای نخستین آن بدست اسکندر مقدونی بوده است. وی این شهر را به منظور ایجاد زندان و تبعیدگاه برای محکومین احداث کرد و به همین دلیل به " زندان اسکندر " شهرت داشته است.

زندان اسکندر

می گویند که در زمان تسلط اسکندر مقدونی بر ایران ، تعدادی از بزرگان شهر تاریخی " ری " – در نزدیک تهران - علیه وی به مخالفت پرداختند . اسکندر ایشان را دستگیر کرد و چون به ناحیه یزد رسید آنان را در چاهی زندانی کرد و آن محل را به زبان یونانی زندان نامید .پس از خروج اسکندر از یزد، زندانیان با کمک نگهبانان به آبادانی و عمران یزد همت گماشتند. بعضی از صاحب نظران تاریخ ، بنای یزد را به یزدگرد اول ساسانی هم نسبت می دهند و وجه تسمیه یزد را درارتباط با نام این شخص می دانند.

شهر یزد از قرن پنجم قمری رو به گسترش نهاد و سلسله اتابکان سهم به سزایی در آبادانی این شهر ایفا کردند. اکثر دانشمندانِ قرن هفتم و هشتم برای در امان ماندن از هجوم مغول این شهر را مرکز فعالیت خود قرار دادند.در شهر یزد و پیرامون آن اماکن دیدنی و جاذبه های جهانگردی متعددی وجود دارد که از مهم ترین آنها می توان به مسجد کبیر یزد، مسجد جامع فَهرج، بقعه سید رکن الدین، مجموعه باغ دولت آباد ، تکیه و مسجد امیر چَخماق، آب انبار شش بادگیری، آتشکده و برج و باروی قدیمی و … اشاره کرد.

معماری یزد

شیوه های معماری شهر یزد براساس شرایط خاص آب و هوای خشک کویری طراحی شده تا بدین وسیله از گرمای شدید هوا بکاهد. کاربرد خاک نرم و مصالح ساختمانی ساده در ساختمان خانه ها عمومیت دارد. دراین شهر ، مبارزه با سختی های طبیعت از طریق اعمال روشهای سنتی معماری به صورت بادگیرهای زیبا جلوه گر می شود که در جهت رو به باد برفراز بامها ساخته شده اند . شهر با کوچه های تنگ و باریک که امروزه نیز درکنار خیابانها ی وسیع و نوساز دیده می شوند با دیوارهای بلند و بهم پیوسته معماری خاصی را بوجود آورده است .سبک معماری یزد در عین سادگی و زیبایی با خصوصیات ویژه خود نشان دهنده این حقیقت است که نوع معماری نه بطور تصادفی واتفاقی بوجود آمده بلکه نتیجه قرنها برنامه ریزی ، تجربه ، تلاش پی گیر و مبارزه سرسختانه با طبیعت است که سرانجام بهترین آن را درترکیب فعلی شهر یزد می توان دید . دقت و ظرافتی که گذشتگان درمعماری این شهر بکار گرفته اند درخور توجه است. زیبایی هایی که درهر مسجد و سردر ، دروازه ، مدرسه و میدان و خانه وجود دارد، حکایت از سابقه کهن حیات فرهنگی دراین شهر دارد .ازاین نظر شهر یزد نه تنها یک مرکز سیاحتی بلکه یک قطب فرهنگی - هنری و یک دانشگاه بزرگ محسوب می شود که دارای بیش از 2000 ابنیه تاریخی می باشد .

مسجد جامع یزد

مسجد جامع بنایی قدیمی و بسیار زیبا متعلق به نیمه اول قرن هشتم هجری قمری است. درخشندگی کاشیها ، بلندی مناره ها ، زیبایی گچکاریها ، گشادگی صحن و شبستانِ زمستانی وسیع، هریک عنصری و عاملی از عظمت و زیبایی و هنرمندی این یادگار ارجمند و دست پرورده تاریخی یزد است .مساحت تقریبی مسجد جامع یزد هفت هزار مترمربع است. صحن حیاط مسجد بسیار وسیع است . ارتفاع گنبد مسجد جامع حدود 30 متر و دارای دو پوشش است. یعنی درحد فاصل سقف گنبد که از داخل مسجد دیده می شود و سقف گنبدی که سربه آسمان دارد ، حدود 11 متر فاصله است .دو پوششی بودن گنبد موجب می شود در گنبد داخلی ابعاد انسانی فضای گنبد رعایت شود، چراکه ممکن است ارتفاع بسیار زیاد مناسب نباشد. درمقابل، گنبد بیرونی می تواند مجزا از گنبد داخلی ، به اندازه دلخواه ارتفاع گرفته و تبدیل به یک عنصر شاخص مسجد شود.دوجداره بودن گنبد و نقش آن به عنوان یک عایق نیز جالب توجه است. در صورت یک پوش بودن گنبد، انبساط و انقباض آن در مقابل شرایط محیطی موجب به وجود آمدن ترکهایی در گنبد و مخدوش شدن تزیینات زیر آن ، می شود. دو پوش بودن گنبد از خراب شدن این تزیینات نیز جلوگیری می کند. علاوه بر آن یکی از فلسفه های مهم معماری ایرانی مرمت پذیر بودن اجزای آن است. دو پوش بودن گنبد موجب می شود دسترسی به تزیینات فضای زیر گنبدخانه و نقشبندی روی گنبد بیرونی بسیار راحت تر و بهتر انجام گیرد.

محراب مسجد جامع

مسجد جامع یزد دارای محراب بسیار زیبایی است . در وسط محراب یک مستطیل است که نام اهل بیت پیامبر گرامی اسلام برآن نوشته شده است. در شبکه داخلی محراب با دو خط مختلف کوفی و نَسخ نوشته شده است " قال ا... عزوجل اَقِمِ الصَّلوة " بدین معنی که : خداوندِ باعزت و جلال فرمود : نماز را برپا دار .بر روی گنبد داخلی مسجد جامع یزد کتیبه ای است که بر روی آن تاریخ 777 هجری قمری و نام سازنده آن نوشته شده است.بااینکه قرنها از ساختمان مسجد جامع یزد می گذرد هنوز هم هر روز با اقامه اذان نمازگزاران دراین مسجد تاریخی نماز را به جماعت برگزار می کنند و در اعیاد و روزهای مذهبی اسلامی مراسم خاصی دراین مسجد برگزار می شود.

کاریز(قنات)؛ میراث ماندگار یزد

با توجه به اینکه استان یزد درفلات مرکزی ایران قرار گرفته است ، از لحاظ منابع آب سطحی ، بسیار محدود است و عمده منابع آب این استان به آبهای زیرزمینی محدود میگردد . شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید دراین استان به منظور استفاده از منابع آب زیرزمینی هزاران رشته قنات قدیمی با بازوی توانای کویرنشینان حفر شده است . این قناتها ضمن اینکه نشانگر تلاش خستگی ناپذیر کویر نشینان برای جستجوی آب است ، بزرگترین و ارزشمندترین یادگارهای گذشتگان این خطه می باشند . امروزه تعداد 2615 رشته قنات از تعداد 3131 قناتهای استان یزد هنوز دایر و فعال هستند .قنات یکی از مهمترین ابداعات ایرانیان است . در واقع قنات از پیچیده ترین و شگفت انگیزترین ابتکارات تاریخ بشری به شمار می رود که برای دستیابی به یکی از نیازهای مهم و حیاتی جوامع انسانی ، یعنی آب و رساندن آن به مناطق کم آب بوجود آمده است. این پدیده شگفت در طول زمانی بیش از چند هزار سال در سرنوشت کشاورزی و آبیاری فلات ایران و شکفتگی جوامع و اجتماعات انسانی آن تاثیری بسزا داشته و عامل حیاتی مهمی در مناطق بیابانی ایران است. سیستم قنات بطور کلی یک روش ساده می باشد که عبارت از یک تونل سرتاسری شیب دار در زیر زمین ، با دهها چاه عمود برآن است. چاه اول (مادر چاه) به سفره ی آب زیرزمینی وصل شده و به وسیله چاه های متعدد، آب آن تا محل مورد نظر روستا یا مزرعه ، هدایت می شود. از چاه های مسیر قنات برای لایروبی و تهویه استفاده می شود. چاه انتهایی مظهر قنات نامیده می شود.از خواص مهم قنات جلوگیری از تبخیر آب به وسیله نور خورشید در مناطق خشک و نیمه خشک است. نکته قابل توجه این است که این روش ساده آب رسانی ، از چند هزار سال پیش تاکنون تغییر نکرده و ساختمان آن به همان سبک ساده باقی مانده است . استان یزد نیز بواسطه قنات های متعدد آن و بخصوص طولانی ترین قنات ایران به نام "قنات زارچ" از اهمیت خاصی برخوردار است . این قنات یکی از کهن ترین قنات های ایران به شمار می آید که سابقه ای بیش از سه هزار سال دارد. طول قنات زارچ حدود صد کیلومتر بوده و تعداد چاه های آن 2115 حلقه شمارش شده است.

یزد؛ اولین شهر خشتی جهان

شهر یزد مرکز استان یزد، اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیاست که تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است. این شهر جاذبه های گردشگری، تاریخی و میراث فرهنگی زیادی دارد که هر کدام از آنها می تواند به تنهایی جاذبه ای منحصر به فرد برای بازدید گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی و تاریخ ایران و جهان باشد. شهر یزد به اسامی مختلف نظیر شهر بادگیرها ، دارالعِباده، شهر شیرینی ، شهر قنات و شهر آتش و آفتاب معروف است.بافت تاریخی شهر یزد با مساحتی در حدود 800 هکتار را می توان گسترده ترین و اصولی ترین بافت تاریخی ایران دانست. این بافت شهری به عنوان دومین بافت خشتی دنیا و دست نخورده ترین بافت تاریخی ایران در سال 1384 ش (2005) در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

خانه های یزد

برای آشنایی بیشتر شما با معماری سنتی یزد به سراغ خانه های قدیمی آن می رویم . از ویژگیهای اصلی خانه های قدیمی شهر یزد ، دیوارهای بلند ، اطاقهایی در چهار سمت حیاط ، حوض های بزرگ در وسط حیاط و زیر زمین های بزرگ جهت استراحت در روزهای گرم تابستان است . درها و پنجره های مشبک ، اطاقهای آینه کاری و نقاشی شده و سقف و دیوارهای گچ بری شده نیز از دیگر مشخصات خانه های قدیمی یزد است. هنوز هم نمونه های بسیار زیبا و عالی از خانه های قدیمی شهر یزد وجود دارد که قدمت آنها به قرن سیزدهم هجری قمری می رسد. به عنوان مثال می توان به خانه " لاری ها " و خانه " مؤید علایی " اشاره نمود .

خانه لاری ها

خانه های قدیمی یزد ، از جمله خانه لاری ها با توجه به نوع شغل و تمکن صاحب خانه از دو قسمت تشکیل شده و هر قسمت عملکرد ویژه خود را داشته است . اندرونی به عنوان مسکن محارم و خانواده و بیرونی به اسکان و پذیرایی میهمانان اختصاص داشته است.معمولاً قسمت عمده بنا را اندرونی تشکیل می دهد. حیاط در مرکز و قسمت های اعیانی نشین به صورت چهار فصل در پیرامون حیاط شکل می گیرد. از قسمت شمالی به عنوان زمستانه و از قسمت جنوبی به عنوان تابستانه استفاده می شد که قسمت اخیر، شامل تالار و بادگیر است. از ضلع شرقی که شامل اتاق آیینه، مطبخ، سرداب و سایر فضاها است به عنوان پاییزه و از ضلع غربی به عنوان بهار خواب استفاده می شد .در خانه اعیان و ثروتمندان ، معمولاً برای تفنن، فضایی هنری ایجاد می کردند که تزیینات این فضا به وسیله آیینه کاری یا گچبری انجام می گرفت. اتاق آیینه کاری این خانه، حدود پنجاه تا شصت سال پیش، ساخته شده است.خانه لاری ها در محله "فهادان" شهرستان یزد قرار دارد و از بناهای دوره قاجاری است. مساحت این خانه حدود هزار و هفتصد متر مربع و زیربنای آن حدود هزار و دویست متر مربع است. از این خانه فعلاً به عنوان محل اداره میراث فرهنگی یزد استفاده می شود . قسمت عمده ساختمان، دارای زیرزمین است.

خانه موید علایی

خانه مؤید علایی نیز از خانه های تاریخی شهر یزد است که مربوط به دوره قاجار است . مدخل ساختمان با در چوبی قدیمی و سردری بزرگ، به یک هشتی با پوشش گنبدی می رسد که سقف هشتی با گچ ، کاربندی شده است. هشتی یک ورودی به حیاط بیرونی دارد. یک ورودی دیگر با راهرویی نسبتاً طولانی و کم عرض به حیاط اصلی ساختمان راه می یابد. در ضلع غربی بیرونی ساختمان، اتاقی با در چوب خورشیدی قرار دارد .اندرونی خانه شامل تالار، بادگیر و زیرزمین در ضلع جنوبی است. طرفین تالار دارای نیم طبقه کم عرض و طبقه فوقانی پنج دری، دارای ایوان سر پوشیده می باشد.

بادگیرهای یزد

از جمله پدیده های چشم گیر در خانه های قدیمی یزد وجود بادگیر است. ویژگیهای ساختمان بادگیرها بسیار جالب ، استادانه ومتناسب با شرایط آب و هوای خشک و کویری منطقه است . بادگیر درعین زیبایی و زینت بخشیدن به خانه های قدیمی یزد، نقش موثر و ارزنده ای در تهویه و خنک کردن فضای درونی ساختمانها ایفا میکند .معماران و استاد کاران در ساختمان بادگیرها عامل باد را با استادی و هوشمندی فراوان برای تعدیل گرمای درون خانه به خدمت گرفته اند . چگونگی استفاده از عامل باد در بادگیرها بدین صورت است که بنای باریک و بلندی برفراز بام ساختمانها احداث شده است . قسمت بالای این بنا از چهار سمت باز است . باد گرم پس از عبور از داخل برج بادگیر و تبادل حرارت خود با محیط داخل باد گیر به درون ساختمان راه پیدا می کند . قسمتی ازباد از طریق شبکه ای چوبی که در کف خانه نصب شده به زیر زمین منتقل میشود .فضای زیر زمینی خانه به جهت قرار گرفتن در طبقات درون خاک و وجود حوض آب در آنجا دارای رطوبت است وهمین امر باعث تلطیف هوای گرم شده و در مسیر گردش از زیر زمین هوای خنک و لطیف به درون خانه باز می گردد.

بادگیر باغ دولت آباد

بلندترین و منحصر بفرد ترین بادگیرهای جهان را تنها می توان در استان یزد پیدا کرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی 270 ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می آید. این بادگیر که نمونه ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال 1160 هـ.ق (1747) ساخته شد. این بادگیر ارتفاعی نزدیک به 34 متر دارد و از خصوصیات بارز آن هشت ضلعی بودن آن است که باعث می شود باد از هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی ایجاد شود.

بهشت آیین

در کنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است که "بهشت آیین" خوانده می شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدتها محل اقامت کریم خان زند ( بنیانگذار سلسله زندیه ) در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می شود.

مجموعه امیر چخماق

امیر جلال‌الدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری (در اوسط قرن نهم هجری قمری)، هنگامی که به حکومیت یزد رسید با همکاری همسر خود بی بی فاطمه خاتون برای آبادانی شهر، مجموعه ای را بنیان نهاد. مجموعه امیر چخماق که یکی از شاخص ترین مجموعه‌های تاریخی شهر یزد محسوب می‌شود و تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع شده ، از مناطق مهم یزد محسوب می‌شود. این مجموعه با ارزش شامل مسجد، تکیه، بازارچه حاجی قنبر، آب انبار بی بی فاطمه و آب انبار تکیه امیر چخماق می‌باشد و از آثار قرن نهم هجری است که در فهرست آثار تاریخی ایران نیز به ثبت رسیده‌اند.میدان امیر چخماق در عصر صفوی هم به همین نام شهرت داشت. در زمان شاه عباس برخی از این آثار احیاء شد. در شرق میدان امیر چخماق، بازاری به نام حاجی قنبر وجود دارد. این بازار از بناهای نظام‌الدین حاجی قنبر جهانشاهی است. این شخص که به امر جهانشاه قره قویونلو به حکومت یزد رسیده بود آثار دیگری هم در یزد بنا کرد. بعدها بر سردر بازار بنای زیبا و بلندی به شیوه بناهای موجود در تکیه‌های یزد ساخته شد. مسجد امیر چخماق در سال ۸۴۱ هـ.ق به پایان رسید و از حیث زیبایی، بعد از مسجد جامع شهر قرار دارد .مسجد امیر چخماق با کاشی‌های معرق و طاق‌های مقرنس اثری است که از نظر زیبایی وسعت، اهمیت و اعتباربعد از مسجد جامع قرار دارد و به مسجد جامع نو نیز معروف است. در این مجموعه دو آب انبار به نام‌های ستی فاطمه و آب انبار حاجی قنبر وجود دارد . آب انبار تکیه امیر چخماق در حال حاضر به عنوان "موزه آب" مورد استفاده قرار می‌گیرد .

موزه آب

در ضلع شمالی میدان امیر چخماق یزد، یکی از ارزشمند‎ترین آثار معماری این شهر قرار دارد که از سال 1379 ش ( 2000) «موزه آب» در آن جای گرفت.این ساختمان، در سال 1266 خورشیدی ( 1887 ) احداث گردیده و در حال حاضر به بی‎نظیرترین موزه آب دنیا تبدیل شده است. از ویژگی‎های این موزه و بنای تاریخی ، پنج طبقه بودن آن و گذشتن یک رشته قنات صدها ساله از میان آن می‎باشد. مناسب است بدانبد که سه طبقه از این بنا در زیر زمین قرار دارد و در واقع طبقه چهارم همکف زمین است.در پشت بام این خانه، محل برداشت آب از چاه قرار دارد که به وسیله چرخ ‎چاه از آن آب می‎کشیدند و آب انبار خانه را که در طبقه‎ همکف قرار داشت، پر می‎کردند.در حال حاضر در این موزه بیش از 200 شیء تاریخی از وسایل مرتبط با کندن قنات گرفته تا اسناد و مدارک برخی از قنات‎های اصلی یزد در معرض دید علاقه‎مندان قرار گرفته است.هم‎چنین در این موزه، ابزار و دستگاه‎های اندازه‎گیری حجم آب، وسایل تامین روشنایی در قنات‎ها، اسناد و مدارک خرید و فروش و اسناد پخش آب، ظروف نگهداری و حمل آب و بسیاری از لوازم و اشیای ارزشمند دیگر نگهداری می‎شود.

بازار خان

شهر یزد دارای دوازده بازار تاریخی و تماشایی است که مهمترین آنها " بازار خان " و " بازار پنجه علی " است . مشهورترین ره آورد این بازارها صنایع دستی این استان می باشد . بازار خان مرکز داد و ستد اهالی یزد است و با یک نظر می توان دریافت که گذشته پرحشمت و باشکوهی داشته است . از تاریخ صحیح ساختمان این بازار اطلاعی دردست نیست ، ولی عظمت و بزرگی بازار به اندازه بازارهای شهرهای بزرگی نظیر اصفهان ، شیراز و کرمان می باشد .

بازار یزد دارای مجموعه ها و فضاهای مختلفی است که متناسب با استفاده ای که از آن می شود معماری خاصی در آن بکار رفته است . بطور مثال یکی از مجموعه های بازار دارای ورودی بصورت سطح شیبداری است که به حیاط اصلی مجموعه می رسد . ورودی دراین قسمت اهمیت زیادی داشته است و معمار ضمن اینکه ساختمان را مرتفع ساخته ، ارتفاع ورودی را نیز بالا برده و فضای بسیار گسترده ای پدید آورده است که موجب جذب و کشش افراد به داخل بازار می شود . در بعضی از قسمت های بازار استفاده از نورگیر بلند و زیبا اهمیت مکان را مشخص می کند و راه ورودی و حیاط وسیع به منظور امکان تخلیه باردر نظر گرفته شده است .بازار زرگرهای یزد

دربازار یزد شغلهای مختلفی یافت می شود که کم و بیش نظایر آن را درتمام بازارهای ایران می توان یافت . یکی از مهمترین مشاغل بازار یزد زرگری است . زرگران اشتغال به ساخت و فروش زیور آلات نقره و طلا دارند . مسگری نیز که ساخت مصنوعات دستی مسی نظیر بشقاب و سایر ظروف است ، از مشاغل دیگر رایج در بازار می باشد. همچنین مشاغلی نظیر پارچه فروشی ، قالی فروشی ، شیرینی سازی ، کفاشی ، سراجی یعنی ساخت جعبه و صندوقهای خاص جهت استفاده عشایر و روستائیان اطراف یزد نیز در بازار یزد رواج دارد .شیرینی های یزد

شیرینی پزی در یزد رونق و رواج خاصی دارد و نوعی صنعت و هنر بحساب می آید که احتیاج به دقت و ظرافت خاص دارد . بعضی از انواع شیرینی که به نام شیرینی های اصیل یزدی معروف و مشهور هستند ، عبارتند از باقلوا ، قطاب ، سوهان ، پشمک ، حاجی بادام و آب نبات مغزدار و سوهان آردی .درحال حاضر شیرینی های یزد علاوه براینکه در شهرهای مختلف ایران مصرف میشود ، توسط بسیاری از  مردم بعنوان سوغات برای دوستان و آشنایان به خارج از کشور نیز فرستاده می شود .

استان یزد بهترین کالاهای صنعتی و انواع منسوجات دستباف و حتی کارخانجات صنعتی و ریسندگی و بافندگی را درخود جای داده است . منسوجات دست باف یزد بواسطه دوام و ظرافت و زیبایی طرح و نقوش ، شهرت بسزایی دارد .درزمینه صنعت نساجی ماشینی نیز در کارخانجات ریسندگی و بافندگی یزد بهترین پتو و قالیهای ماشینی و پارچه های ابریشمی و پشمی تهیه میشود که علاوه برتامین نیاز این استان به دیگر استانهای کشور نیز صادر می شود .درحال حاضر بااینکه در یزد صنایع نساجی ماشینی بواسطه توسعه آن ، بربازار کالاهای منسوج دستی غلبه یافته است ولی هنوز صنعت منسوجات دستباف درمنطقه مذکور در زمره یکی از بهترین و باارزش ترین صنایع دستی ایران قرار دارد . از مهمترین صنایع دستی این استان می توان ازقالی بافی ، گلیم بافی ، و زیلو بافی و ترمه بافی نام برد که ترمه بافی و زیلوبافی را چون هنر اختصاصی این استان است بیشتر به حضورتان معرفی می کنیم .ترمه بافی

ترمه بافی یکی از مهمترین صنایع دستی مردم یزد است . این هنر دستی شاید متجاوز از 200 سال است که دراین استان رواج دارد . مواد اولیه ترمه ابریشم است و غالبا" برای تهیه ترمه های گران قیمت از ابریشم طبیعی استفاده می شود و بیشتر به منظور تزئین مورد استفاده قرار می گیرد . ترمه های یزد به طرحها و رنگهای بسیار زیبا وچشمگیر شهرت جهانی دارد .

زیلوبافی

زیلو نیز یک نوع فرش پنبه ای ضخیم است که بهترین نوع آن در میبد از شهرهای استان یزد بافته می شود . تار و پود آن یک قسمت از نخ کارخانجات یزد و قسمت دیگر آن از نخهایی است که توسط ساکنان محل از پنبه بطور دستی تهیه می شود .مساجد و بقاع زیارتی یزد معمولا با زیلو مفروش است . زیلوهای استان یزد با دوام و دارای طراحی و نقوش بسیار زیباست . سابقه تاریخی زیلوبافی به چندین قرن می رسد . قدیمی ترین زیلو در مسجد جامع میبد است که در سال 808 هجری قمری یعنی بیش از 600 سال پیش بافته شده است.