دراین راستا، پس از مدتی انتظار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با رونمایی از پرنده بدون سرنشین جدید خود به نام پهپاد غزه در تاریخ 31 اردیبهشت نشان داد که در زمینه توسعه پهپادی ایران نگرشی استراتژیک و با نگاه به سناریوهای آینده حاکم است.
قرار است تا آزمایش های لازم برای عملیاتی سازی پهپاد غزه در سال جاری شروع شده و در سال 1401 این پهپاد به یگان عملیات پهپادی نیروی هوافضای سپاه تحویل داده شود.
نگاهی کلی
برای اولین بار در اسفند 1398 از وجود پهپادی به نام شاهد 149 که بزرگتر از پهپادهای موجود تا آن زمان بوده و به موتور توربوپراپ مجهز است خبرهایی داده شد.
بعدتر در مصاحبه فرمانده یگان پهپادی نیروی زمینی سپاه به این پهپاد اشاره شد و گمانه‌زنی‌هایی از نزدیک بودن رده عملیاتی این پهپاد به «ام کیو 9ریپر» ساخت آمریکا صورت گرفت.
در سال‌های گذشته نیز سردار سلامی به طور ضمنی از وجود پهپادی با برد سه هزار کیلومتر خبر داده بود که برخی آن را به نمونه‌ای غیر از شاهد 129 یا نمونه ای با اصلاحات زیاد از آن نسبت می دادند.
می توان گفت که پهپاد غزه به احتمال زیاد همان پهپاد مدنظر فرمانده کل سپاه بوده، زیرا قرار بود پهپادی بنام شاهد 149 با ابعاد و مشخصاتی تقریبا 2 برابر شاهد 129 رونمایی شود.
پهپاد غزه، تراز صنعتی و عملیاتی کشور را در عرصه پهپادی با چند پله صعود به مرز پهپادهایی با مداومت و ارتفاع پروازی بالا یا High-altitude long-endurance UAV (HALE) و قطعاً بالاتر از پهپادهای ارتفاع متوسط و مداومت زیاد یا Medium-altitude long-endurance UAV (MALE) ارتقاء داد.
به این ترتیب نیروهای مسلح ایران به مفهوم سکوی هواپایه ارتفاع بالا نیز تا حدودی نزدیک شده‌اند که از ترکیب یک وسیله با مداومت و سقف پروازی بالا و حسگرهایی با برد بلند پدید می‌آید.
بدین ترتیب توانمندی پهپادی سپاه که با مهاجر1 در دهه 1360 شروع شد به نمونه هایی همچون شاهد 121 در دهه 1380 و شاهد 129 در دهه 1390 رسیده و در ابتدای قرن جدید به پهپاد غزه می رسد.
مشخصات و ویژگی ها
پهپاد غزه پرنده ای با «تنوع مأموریت در حوزه‌های مراقبتی، رزمی و شناسایی» با «مداومت پروازی 35 ساعت» توصیف شده و قادر به حمل 13 بمب تا شعاع عملیاتی دو هزار کیلومتر و نیز حمل 500 کیلوگرم انواع تجهیزات جمع‌آوری اطلاعات و سیگنالی برای پایش محیطی به شعاع 500 کیلومتر است.
به گفته سردار سرتیپ پاسدار «امیرعلی حاجی‌زاده» فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این پهپاد، هواپیماهای پنهانکار را تا شعاع 500 کیلومتر کشف می کند. طول آن 10.5 متر، ارتفاع آن 3.2 متر ودهانه بال 21 متر است.
سقف پروازی پهپاد غزه 35 هزار پا معادل 10.668 متر و سرعت پیمایش آن 350 کیلومتر بر ساعت است. پیکربندی غزه همانند شاهد129 است که شامل بالهایی عمود بر محور طولی بدنه، دم دوگانه V شکل، موتور ملخی دارای چهار پرّه در انتهای بدنه البته به احتمال زیاد از نوع توربوپراپ به جای پیستونی دارای سه پرّه و ارابه های فرود جمع شونده است.
بدین ترتیب یک نکته مهم در خصوص پهپاد غزه این است که به احتمال فراوان با توجه به افزایش قابل توجه ارتفاع پروازی و توان حمل در این پهپاد، شاهد استفاده از یک موتور توربوپراپ در این پرنده هستیم که در این کلاس از پرنده های بدون سرنشین، نقطه نهایی و به عبارت دیگر لبه فناوری به حساب می آید. همچون آخرین نوع شاهد129، غزه هم از محل برجستگی بالای دماغه برای قرارگیری آنتن ارتباط ماهواره ای برخوردار است.
ارابه های فرود غزه با توجه به وزن بسیار بیشتر آن نسبت به شاهد129 بسیار کامل‌تر و مجهزتر هستند. با توجه به این مشخصات می توان به خوبی میزان افزایش قابلیت های پهپاد غزه نسبت به شاهد 129 را دریافت.
44 درصد افزایش ارتفاع پروازی، 46 درصد افزایش مداومت پروازی، بیش از 2 برابر شدن سرعت و بیش از 2 برابر شدن محموله قابل حمل تفاوت هایی است که به واسطه 40 درصد افزایش دهانه بال و حدود 2.5 برابر شدن وزن برخاست و البته استفاده از موتور توربوپراپ(جت ملخدار) به جای پیستونی حاصل شده است.
نگاهی به محدوده قدرت و وزن موتورهای توربوپراپ مناسب برای پهپادی مانند غزه نشان می دهد که این موتور دستکم 120 تا 150 کیلوگرم وزن و حداقل در حدود 650 تا 750 اسب بخار توان دارد.
همانطور که پهپاد شاهد 129 برای اولین بار توان علمی و فنی کشور را در طراحی و ساخت بال با دهانه 15 تا 16 متر نشان داد، غزه نیز این بار نشان دهنده چالش پذیری بالای متخصصان سپاه در ساخت بالی با دهانه 21 متر برای اولین بار در ایران است.در عین حال، ارتفاع پروازی بالای 10 کیلومتر به راحتی این پهپاد را از گزند تمام سامانه های دفاع هوایی کوتاه برد خارج می کند.
برای مقایسه باید گفت که پهپاد شاهد129 توان پروازی اعلام شده تا ارتفاع هفت هزار و 600 متری را داشته و اکنون در پهپاد غزه این عدد با افزایش سه هزار متری رو به رو شده است.
در زمینه حمل مهمات نیز معمولا پهپاد شاهد129 با چهار تیر بمب قائم یا سدید مجهز می شوند که بسته به نوع و ویژگی ها از نظر سر جنگی و اندازه بین 15 تا 25 کیلوگرم وزن دارند.
اگر وزن میانگین را در حدود 20 کیلوگرم در نظرگرفته شود یعنی پهپادی مانند شاهد129 توان حمل 80 کیلو محموله تسلیحاتی را دارد. در حالی که انواع بمب های نقطه زن و «شلیک کن-فراموش کن» سدید با رده وزنی تا 33 کیلوگرم که 13 تیر از آنها به عدد 429 کیلوگرم می رسد می تواند از انواع تسلیحات قابل حمل با پهپاد غزه باشد.
در ماموریت های شناسایی و جنگ الکترونیک (جنگال) نیز پهپاد غزه با توجه به توان حمل نیم تن محموله می تواند تا شعاع 500 کیلومتری خود را تحت اسکن و شناسایی داشته باشد.
وجود مجهزترین و کاملترین مجموعه الکترواپتیک تاکنون مشاهده شده در پهپادهای ایرانی بر روی پهپاد غزه حاکی از این مساله است. این سامانه علاوه بر دوربین دید در روز با قدرت زوم حداقل 100 تا 120 برابر، از دوربین حرارتی تصویرساز و مسافت یاب لیزری نیز برخوردار است. احتمالاً دوربینی در طیف‌های دیگر نوری نیز روی این سکوی پیشرفته نصب شده است.
در عین حال نوع طراحی بخش گنبدی مانند جلوی این پهپاد نشان می دهد که پهپاد غزه به آنتن های ارتباط ماهواره ای مجهز است . قابلیت هدایت ماهواره ای که پیش از این در مدل ارتقاء یافته پهپاد شاهد129 اجرایی شده بود در پهپاد غزه نیز وجود دارد و احتمالا تکامل پیدا کرده است.
قبلاً در نوع ارتقاء یافته شاهد129 این نوع آنتن ها برای ارتباطات و دریافت فرامین و ارسال داده ها خصوصاً از نوع تصویری با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته بود.
هم چنین در تصاویر منتشر شده از پهپاد غزه مشخص است که این پهپاد دارای دهلیز داخلی و دستگاه ریل چرخان رها سازی تسلیحات است که برای اولین بار بر روی یک پهپاد ایرانی دیده می شود و ظاهرا برای حمل ۵ تیر بمب سری سدید ساخته شده است.
در ماموریتی که پهپادغزه محموله «جنگال» یا رادار روزنه مصنوعی «سار» SAR برای گرفتن تصاویر دو بعدی را حمل نمی کند می تواند با حمل این لانچر به صورت داخلی ، قدرت آتش خود را افزایش دهد.
احتمالاً پهپاد غزه بیشتر به محفظه داخلی خود برای حمل سلاح متکی است. حجیم‌تر بودن بدنه نسبت به پهپاد آمریکایی همرده آن یعنی «ام کیو 9 ریپر» خصوصاً در پشت برجستگی دماغه می تواند تأییدی بر همین گمانه باشد.
مساله دیگر اینکه احتمالا پهپاد غزه قابلیت پرواز به بردهای بیشتری را نیز نسبت به برد اعلامی دو هزار کیلومتری دارد. هم چنین با توجه به وجود قابلیت ارتباط ماهواره ای و نیز مداومت و سقف پرواز بالای پهپاد غزه و نیز توان حمل چند صد کیلوگرم تجهیزات، این پرنده وسیله ای مطلوب برای ایفای نقش گره ارتباطی در کنار مأموریت های مرسوم خود است.
پهپاد غزه علاوه بر کاربرد نظامی و دفاعی، در پایش جنگل‌ها، عملیات امداد و نجات و کمک‌رسانی در حوادث و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله می‌تواند به اجرای مأموریت بپردازد.
117
