این گونه ماموریت ها تاکنون توسط هواگردهای سرنشین دار مانند هواپیماهای شناسایی و تجسسی و هواپیماهای گشت دریایی صورت گرفته است، اما احتمال آسیب دیدن خدمه با آتش دشمن و از سوی دیگر پیشرفت های شگرف در زمینه توسعه انواع پهپادهای شناسایی و تجسسی و هزینه پایین عملیاتی آنها، باعث استفاده روز افزون از این وسایل پرنده برای انجام این گونه ماموریت ها شده است.
از سوی دیگر در نیروی دریایی، شناورهای سطحی به دلیل شرایط جغرافیایی محیط و منطقه تحت رصد خود و نیز اصل کروی بودن زمین، برای انجام مأموریت های شناسایی و رصد اهداف خود مشکل دارند.
به منظور حل این مشکل، چند سال است که استفاده از پهپاد های دریا پایه یا مستقر در ناو در برخی نیروهای دریایی بزرگ مرسوم شده است.
پهپادهای کوچک با سرعت های نه چندان بالا در سالهای اخیر بارها و بارها نشان دادند که می توانند در شبکه های راداری و پدافندی نفوذ کرده، تصاویر لازم را تهیه کنند و یا حتی به انجام حمله بپردازند. نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای رفع نیازهای خود در زمینه شناسایی دریایی، پهپاد دریا پایه «پلیکان 2» را به خدمت گرفته است.
نگاهی کلی
پهپاد پلیکان 2 با حضور امیر سرلشکر عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش و امیر دریادار حسین خانزادی فرمانده وقت نیروی دریایی ارتش روز 9 آذر 1398 در نمایشگاه دستاوردهای دفاعی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی رونمایی شد.
پرنده پلیکان 2 از ویژگی هایی برخوردار است که گویا به دلیل همین ویژگی ها، نام این پهپاد از نام پلیکان 2 اقتباس شده است.
قبل از آغاز بهره برداری از پهپاد پلیکان 2، تمامی آزمایشات میدانی به روز و لازم برای کنترل و بررسی فنی این پرنده بر روی آن انجام گرفته و پس از اخذ نتیجه استاندارد، وارد عرصه عملیاتی شده است. این پهپاد در راستای این ماموریت و رصد دقیق محیط پیرامون شناورهای سطحی و همچنین در موارد خاص، سکویی برای هدف گیری شناورهای دشمن توسط متخصصان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی طراحی و ساخته شده و این توانایی را دارد که به خوبی در عمق نفوذ کرده و مأموریت های خاص گشت و شناسایی را به نحو مطلوبی انجام دهد.در نخستین رزمایش بزرگ پهپادی ارتش این پهپاد در آب های جنوب کشور به پرواز درآمد.
پهپاد پلیکان 2 به عنوان یک سامانه نظامی و پرنده بدون سرنشین، در راستای انجام مأموریت های نظامی در مناطق و محدوده هایی که امکان بهره گیری از هواگردهای سرنشین دار وجود ندارد عملکرد مطلوبی را از خود نشان داده است.ساختار و مشخصات پهپاد پلیکان 2 به گونه ای طراحی و تولید شده است که بتواند به اکثر نیازهای مأموریتی در شرایط خاص به شیوه ای مطلوب و راضی کننده پاسخ دهد.
ساختار پرواز و فرود این پهپاد جدید نیروهای مسلح کشورمان به گونه ای است که می تواند از اکثر شناورهای دارای موشک نیروی دریایی ارتش به پرواز درآمده و در محدوده ۱۰۰ کیلومتری ممکن، به اجرای عملیات شناسایی و کمک به شلیک موشک بپردازد که همین امر، کمک می کند با چنین ابتکاری، قدرت موشکی نداجا، بلندتر و دقیق تر از قبل باشد.
مشخصا چند لحظه دیدن هدف و البته ارسال اطلاعات آن به یگان مادر، برای پهپاد پلیکان 2 کفایت می کند تا ماموریت خود را به انجام رسانده و علاوه بر افزایش برد سیستم های موشکی، در زمینه توپخانه دریایی نیز دقت گلوله های ناوهای نداجا را کاملا بهبود بخشد.
با استفاده از پهپاد عمودپرواز پلیکان 2 در صنعت دفاعی و نظامی کشور، می توان علاوه بر بهبود برد سامانه های موشکی، دقت و صحت هدف گیری گلوله های ناوها و شناورها و آتشبارهای نیروی دریایی ارتش را افزایش داد.
عملکرد بی‌بدیل پهپاد پلیکان 2 در انجام عملیات خودکار و در شرایط نامتعارفی که پرنده‌های باسرنشین قادر به انجام مأموریت نباشند و همچنین عدم نیاز آن به تأسیسات و زیرساخت‌های گسترده و پرهزینه جهت بهره‌برداری، نیروی دریایی ارتش را بر آن داشته تا از آن در راستای انجام مأموریت‌های محوله خود در یگان‌های شناور و آب‌های دوردست تحت کنترل عملیاتی خود استفاده کند.
در عین حال عملکرد مطلوب پهپاد پلیکان 2 در انجام مأموریت های تعریف شده، موجب کاهش هزینه های ایجاد تأسیسات و زیرساخت های گسترده جهت شناسایی و … شده است.
ویژگی ها
پهپاد دریاپایه پلیکان 2 با داشتن قابلیت نفوذ در عمق، توانایی ماموریت‌های گشت و شناسایی را دارد. این پهپاد همچنین با استفاده از چهار موتور عمود پرواز و یک موتور پیشران قدرتمند، توانایی نشست و برخاست عمودی از روی شناور در حال حرکت را دارد.
این پرنده بدون سرنشین ابتدا با استفاده از چهار موتور همزمان شده خود که به صورت عمود پرواز است از شناور جدا می‌شود و پس از آن با استفاده از الگوی خودکار طراحی شده در سامانه پرواز خودکار، طی فرآیند محاسبه شده بدون برهم خوردن تعادل و سقوط ناگهانی پرنده وارد فاز "کروز "یا حرکت افقی می‌شود.
این فرآیند در هنگام بازگشت پهپاد از ماموریت شناسایی خود و نشستن بر روی ناو به صورت معکوس اجرا می‌شود.یکی دیگر از وجوه تمایز این پهپاد شناوری مثبت و مقاومت آن در برابر نفوذپذیری در هنگام فرود بر سطح آب است که به این پرونده این امکان را می‌دهد تا در شرایط اضطراری بدون آسیب بر روی آب فرود آمده و بازیافت شود.
پهپاد پلیکان 2 از نوع هیبریدی (ترکیبی) است و از لحاظ فنی به دلیل برخورداری از چهار موتور در زمره مولتی روتورها Multi-rotors قرار گرفته و کوادکوپتر Quadcopter یا کوادروتور Quadrotor نامیده می شود، ,و از ویژگی پرواز در « ماوراء افق» OTHبهره مند است.این پهپاد می تواند با استفاده از اصول و فنون راداری و اپتیکی نسبت به هدف یابی و در مواقع لزوم، هدف گیری، اقدام کند.
این پهپاد با استفاده از چهار موتور عمودپرواز و یک موتور پیشران پرقدرت توانایی نشست و برخاست عمودی از روی شناور در حال حرکت را دارد.
مولتی روتورها که معروف ترین شاخه آنها یعنی کوآدروتورها یا کوآدکوپترها هستند همانند بالگردها به صورت عمودی توانایی نشست و برخاست دارند و ترکیب آنها با پیکربندی هواپیما هم نیاز به باند پرواز را از میان برداشته و هم امکان بهره بردن از قابلیت های پروازی هواپیما را در فاز پیمایشی یا کروز از مراحل پرواز ایجاد می کند. این راهکار منتخب نیروی دریایی ارتش برای رسیدن به یک پهپاد شناسایی از نوع هیبریدی بدون دردسرهای مربوط به مسائل فنی جانبی روی عرشه شناورهای این نیرو است.
با توجه به نمای ظاهری پلیکان 2 احتمالا برای طراحی و ساخت آن به نوعی از پهپاد مهاجر ۲ الگو گرفته شده است. در این صورت منطقی خواهد بود اگر حدود برد پروازی حدود ۱۰۰ کیلومتر و ارتفاع پروازی بین ۳ تا ۵ کیلومتر را برای آن در نظر گرفت.
