تعرض آریل شارون، رئیس حزب لیکود و وزیر دفاع وقت رژیم صهیونیستی به مسجد الاقصی در 28 سپتامبر 2000 زمینه آغاز انتفاضه الاقصی را فراهم کرد. در این انتفاضه که 5 سال طول کشید، 4 هزار و 412 فلسطینی به شهادت رسیده و حدود 49 هزار نفر نیز زخمی شدند. یکهزار و 100 اسرائیلی نیز به هلاکت رسیده و صدها اسرائیلی هم زخمی شدند.
وضعیت فلسطین در زمان انتفاضه الاقصی
انتفاضه الاقصی در شرایطی شکل گرفت که رژیم صهیونیستی مجبور به خارج کردن نظامیان خود از جنوب لبنان شده بود. در واقع، رژیم اسرائیل برای جبران شکست از مقاومت لبنان، تعرض به مسجد الاقصی و سپس جنگ علیه فلسطینی‌ها را در دستور کار قرار داد. نکته دیگر اینکه؛ انتفاضه الاقصی در شرایطی شکل گرفت که تشکیلات خودگردان فلسطین، رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخته بود و مذاکرات صلح میان طرفین ادامه داشت.
توافق اسلو میان تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی در سال 1993 امضا شد که از دید «نافذ عزام»، عضو دفتر سیاسی جنبش جهاد اسلامی فلسطین، برخی این توافق را به معنای پایان مقاومت فلسطین تلقی می‌کردند. با این حال، یکی از تبعات مهم انتفاضه الاقصی، تقویت گروه‌های مقاومت فلسطین بود. در واقع، انتفاضه الاقصی ضمن اینکه بی‌نتیجه بودن رویکرد سازش را ثابت کرد، نشان داد مقاومت رویکردی پذیرفته شده نزد مردم فلسطین است. در همین راستا، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در انتخابات پارلمانی سال 2005 این کشور پیروز و موفق شد دولت فلسطین را تشکیل دهد.
وضعیت فلسطین؛ دو دهه بعد
با گذشت دو دهه از انتفاضه الاقصی، وضعیت فلسطین به گونه‌ای است که زمینه شکل‌گیری انتفاضه جدیدی وجود دارد. روزنامه القدس العربی در گزارشی در این خصوص نوشت: رژیم صهیونیستی به شهرک‌سازی و اشغال سرزمین فلسطین همچنان ادامه می‌دهد. طرح معامله قرن که توسط دولت آمریکا در 28 ژانویه رونمایی شد نیز ضلع دوم جنایت علیه فلسطین را تشکیل می‌دهد. ضلع سوم این جنایت نیز در قالب الگوی رفتاری برخی کشورهای عربی در عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونستی انجام می‌شود. علاوه بر این، «عبدالناصر فرزانه»، رئیس بخش پژوهش کمیته ویژه اسراء و آزادگان فلسطینی اعلام کرد از انتفاضه الاقصی تاکنون 120 هزار فلسطینی به بهانه‌های مختلف بازداشت شده‌اند که 18 هزار نفر از آنها را کودکان و 2 هزار نفر را نیز زنان تشکیل می‌دهند.
کشمکش فلسطین- اسرائیل؛ دو دهه پس از انتفاضه الاقصی
با گذشت دو دهه از انتفاضه الاقصی، چهره سازش‌کاران عربی بیش از هر زمانی عریان شده است. خط بطلانی بر طرح‌های صلح آمریکایی کشیده و مشخص شد واشنگتن نه حامی صلح بلکه حامی منافع رژیم صهیونیستی است. رژیم صهیونیستی حتی به طرح دو دولت در سرزمین‌های اشغالی اعتقادی ندارد و اساساً قائل به تشکیل کشور مستقل فلسطینی در خاک فلسطین نیست. نهادهای بین‌المللی به خصوص سازمان ملل متحد عملاً زیر سیطره صهیونیست‌ها و حامیان آنها قرار دارند و قادر به انجام هیچ اقدام عملی در جهت توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی نیستند. نهایتاً اینکه مقاومت به عنوان رویکرد نهایی برای مقابله با جنایت‌های رژیم صهیونیستی پذیرفته شده است. در عین حال، اگرچه حکام برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی توافق صلح امضا کردند، اما این رژیم با چالش‌های متعددی در داخل سرزمین‌های اشغالی مواجه است که برگزاری تظاهرات هفتگی در 5 ماه اخیر از نشانه‌های آشکار این چالش‌ها است.//114
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
بازداشت 120 هزار فلسطینی از انتفاضه الاقصی تا کنون
گزینه‌های پیش‌روی فلسطین در مواجهه با روند عادی‌سازی
