لبنان 4 اوت 2020 شاهد انفجار مهیب در بندر بیروت بود، انفجاری که حدود 200 کشته داشت. پیامد مهم این انفجار، استعفای «حسان دیاب» از نخست وزیری لبنان بود، موضوعی که طی هفت ماه از زمان شروع به کار دولت دیاب بارها از سوی مخالفان پیگیری شد، اما نتیجه نداشت و انفجار 4 اوت بیروت نهایتاً مخالفان را به هدف‌شان رساند.
از اوت گذشته تاکنون لبنان شاهد حضور دولت پیشبرد امور به ریاست حسان دیاب است. در حالی که «مصطفی ادیب» با گذشت یک ماه اعلام کرد توان تشکیل کابینه را ندارد، «سعد الحریری» از اکتبر 2020 تاکنون نه توان تشکیل کابینه دارد و نه اینکه از تشکیل کابینه جدید لبنان انصراف می‌دهد.
نکته عجیبی که درباره لبنان در این روزها دیده می‌شود، سفرهای خارجی دیاب و الحریری است. دیاب اکنون در لبنان مسئولیت رسمی دارد و با وجود موقت بودن، رئیس دولت است، اما الحریری مکلف به تشکیل کابینه است، دولتی ندارد و مقام رسمی هم محسوب نمی‌شود.
حسان دیاب اخیرا به قطر سفر و با مقامات این کشور دیدار و گفت وگو کرد. به گفته نزدیکان دولت دیاب هدف این سفر به دست آوردن کمک‌های مالی قطر برای کاستن از مشکلات مالی لبنان بود. سعد الحریری در ماه‌های اخیر به امارات، ترکیه و اکنون به ایتالیا سفر کرد.
سعد الحریری دراین سفرهای خارجی چند هدف سیاسی دارد:
هدف اول این است که سعد الحریری تلاش دارد این پیام را به گروه‌های سیاسی لبنان منتقل کند که از تشکیل کابینه نه تنها انصراف نمی‌دهد بلکه همچنان بازیگری مهم در صحنه سیاسی لبنان محسوب می‌شود و در سطح خارجی نیز شخصی پذیرفته شده است.
هدف دوم الحریری از این سفرهای خارجی، انتقال این پیام به جامعه لبنان است که مانع شکل‌گیری کابینه، «میشل عون» رئیس جمهور لبنان است. در همین راستا، الحریری در سفر به ایتالیا ضمن حمله به میشل عون اعلام کرد: "سفرهای من به خارج از لبنان برای کار و بررسی نحوه کمک به این کشور است و ممکن است کسانی در داخل کاخ ریاست جمهوری در این سفرها به سیاحت بپردازند."
این اظهارات سعد الحریری گویای شدت اختلاف‌های وی با میشل عون و همچنین بیانگر این است که چشم‌انداز روشنی برای تشکیل کابینه جدید لبنان به ریاست سعد الحریری وجود ندارد.
هدف سوم الحریری نیز این است که بازیگران خارجی را به بحران داخلی مربوط به تشکیل کابینه در لبنان وارد کند. در واقع، الحریری با سفرهای خارجی و در جریان گذاشتن مقامات خارجی درباره مشکلات داخلی لبنان، سعی دارد حمایت آنها را به دست آورد و از سویی میشل عون را تحت فشار خارجی قرار دهد.
با این حال، روند تحولات شش ماه اخیر لبنان نشان می‌دهد که این رویکرد الحریری نتیجه نخواهد داشت چرا که میشل عون بر مواضع خود پافشاری می‌کند و تحت فشار خارجی قرار نمی‌گیرد.
نکته پایانی اینکه؛ هیچ یک از دو نخست وزیر کنونی لبنان (نخست وزیر پیشبرد امور و نخست وزیر مکلف به تشکیل کابینه) جایگاه محکمی ندارند. این موضوع درباره سعد الحریری حتی بیشتر صدق می‌کند زیرا وی حتی حامیان خارجی‌اش نیز جایگاه سابق را ندارد.
در همین راستا، برخی منابع اعلام کردند محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی اخیراً به یک مسئول ارشد عربی گفت: "عربستان به سعد الحریری برای نخست وزیری لبنان اعتمادی ندارد و نواف سلام مورد اطمینان ریاض است."
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
زورآزمایی قدرت و ورود لبنان به مرحله خطرناک تنش سیاسی
ادامه بن بست تشکیل کابینه در لبنان
