سفر الکاظمی به تهران از چند منظر اهمیت دارد:
نخست، پس از آغاز به کار دولت سیزدهم به ریاست «سیدابراهیم رئیسی»، مصطفی الکاظمی نخستین مقام ارشد خارجی است که به تهران سفر کرد. این سفر نشان می دهد که الکاظمی برای روابط با ایران اهمیت قایل است.
در همین راستا، الکاظمی پس از دیدار با رئیسی گفت: "عراق از همه تلاش های جمهوری اسلامی در توسعه روابط و گفتگوهای مختلف حمایت می کند."
دوم، عراق و ایران برای گسترش روابط منافع مشترک دارند. عراق هم به لحاظ امنیتی و هم اقتصادی خواستار گسترش روابط با ایران است. اگرچه دغدغه امنیتی عراق در مقایسه با سال های 2014 تا 2017 به شدت کاهش یافته، اما عراق همچنان به حمایت امنیتی ایران نیاز دارد.
به لحاظ اقتصادی نیز علاوه بر سرمایه گذاری زیرساختی ایران در عراق این کشور به صادرات گاز و برق ایران نیاز دارد. اخیرا نیز صادرات گاز ایران به عراق به علت بدهی های این کشور کاهش یافته است.
گفته می شود این موضوع از محورهای گفت وگوی الکاظمی با ایران بود. در عین حال جمهوری اسلامی ایران نیز به توسعه روابط اقتصادی با عراق نگاه مثبتی دارد و حتی تلاش می کند حجم تجاری دو کشور را از 13 میلیارد دلار در سال به 20 میلیارد دلار برساند.
ایران و عراق برای گسترش روابط اقتصادی بر اتصال ریلی تمرکز دارند و علاوه بر مسایل مربوط به انرژی، موضوع راه آهن شلمچه به بصره و اتصال شبکه ریلی ایران به عراق در سفر اخیر مورد تاکید قرار گرفت.
علاوه بر این موضوعات، ایران و عراق در همکاری مذهبی با هم نیز دارند. در همین راستا، موضوع اربعین و شمار زائران ایرانی نیز از محورهای گفتگوی مقامات ایران و عراق در سفر الکاظمی بود.
سوم، عراق اخیرا میزبان نشست موسوم به حمایت از عراق در بغداد با حضور 9 کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران بود. عراق بر کاستن از اختلافات و تنش های منطقه ای تاکید دارد و سعی می کند به عنوان میانجی منطقه ای در این راستا فعالیت کند.
بر این اساس «احمد دستمالچیان» سفیر پیشین ایران در اردن معتقد است: "سفر نخست وزیر عراق به تهران در راستای نشست بغداد قابل ارزیابی است. نخست وزیر عراق در اندیشه کاستن از اختلاف های کشورهای منطقه است و ایران هم از این موضوع استقبال می کند."
بنابراین به نظر می رسد، الکاظمی در سفر به تهران احتمالا حامل پیامی از جانب عربستان نیز باشد. اخیرا وزیر کشور عربستان به عراق سفر و با مقامات این کشور دیدار و گفت وگو کرد.
عراق تاکنون میزبان چند دور مذاکره میان ایران و عربستان سعودی بود. در همین راستا، یک منبع نزدیک به الکاظمی پیش از انجام این سفر گفت: "در سفر الکاظمی به تهران که اولین دیدار ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران با نخست وزیر عراق است پرونده روابط میان ایران و عربستان مورد بررسی قرار خواهد گرفت."
چهارم، موضوع آمریکا نیز در روابط ایران و عراق موثر است و همواره یکی از محورهای گفت وگو میان مقامات دو کشور است. از یک سو موضوع خروج نظامیان آمریکایی از عراق حائز اهمیت است و به نظر می رسد الکاظمی نیز در سفر به تهران گزارشی از خروج نظامیان آمریکایی از عراق که قرار است تا پایان سال جاری میلادی انجام شود به مقامات ایران داده است.
از سوی دیگر الکاظمی همواره تلاش کرد میان ایران و آمریکا میانجی گری کند که احتمالا این نیز از محورهای گفت وگوی الکاظمی با مقامات ایران بود. به همین دلیل برخی از تحلیلگران معتقد هستند الکاظمی حامل پیامی از سوی آمریکا برای ایران نیز است.
نکته پایانی اینکه سفر الکاظمی به تهران که دومین سفر وی در یک سال اخیر است نشان داد تلاش مخالفان برای تاثیرگذاری بر روابط بغداد و تهران تاثیر نداشته و نه تنها روابط دو کشور تضعیف نشد بلکه طرفین بر گسترش روابط دو جانبه تاکید دارند.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
رئیس جمهور خبر داد: لغو روادید بین ایران و عراق/ موافقت الکاظمی با افزایش شمار زائران ایرانی اربعین
