بحران اوکراین تقابل غرب و شرق است. غرب که تلاش بسیاری انجام داد تا روسیه را به دام جنگ بکشاند نهایتاً موفق شد و اکنون از همه ابزارهای خود علیه روسیه بهره می‌گیرد. غرب برای فشار به روسیه بر همراهی متحدان عرب خود در غرب آسیا حساب باز کرده است.
با این حال، متحدان عرب آمریکا تاکنون با این کشور در فشار علیه روسیه همراه نشده‌اند. البته این بدین معنا نیست که این کشورها از اقدام روسیه دفاع کرده‌اند، بلکه در جهت دفاع از منافع ملی خود اقدام کرده‌اند. دو رفتار در این خصوص قابل ذکر است.
امارات در شورای امنیت سازمان ملل متحد به همراه چین و هند به پیش‌نویس قطعنامه آمریکا که خواستار خروج نیروهای روسیه از اوکراین شد، رأی ممتنع داد. این کشور عضو غیر دائم شورای امنیت است و این اقدام را در قبال حمایت روسیه از ابوظبی در قطعنامه پیشنهادی ضد یمن انجام داد.
امارات اخیرا قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی جنبش انصارالله یمن را در شورای امنیت ارائه داد که روسیه نیز به این قطعنامه رای مثبت داد. اگرچه رای به تمدید تحریم تسلیحاتی انصارالله اقدامی عادلانه نبود چرا که انصارالله در قبال جنگ علیه یمن حق دفاع از خود دارد، اما امارات از منافع خود دفاع کرد.
رفتار دوم از سوی عربستان سعودی و امارات انجام شد. در حالی که به دلیل تحریم‌های اعمال شده از جانب آمریکا علیه روسیه، قیمت نفت در بازار جهانی همچنان سیر صعودی دارد، آمریکا خواستار افزایش تولید نفت عربستان شد، اما محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی طی تماس تلفنی که هفته قبل با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه داشت، تأکید کرد که کشورش به توافق اوپک پلاس با روسیه پایبند است و نفت خام را به شکل تدریجی به بازار عرضه خواهد کرد. امارات نیز از افزایش تولید خودداری کرد.
کشورهای عضو اوپک پلاس در اواسط سال 2020 میلادی بر سر کاهش بی‌سابقه تولید نفت به مقدار حدود 10 میلیون بشکه در روز یا 10 درصد تولید جهان توافق کردند. این کشورها پس از آن توافق کردند تا حجم کاهش یافته را به تدریج تا پایان دسامبر سال جاری به بازار تزریق کنند. وال استریت ژورنال نوشت عربستان و امارات از پمپاژ بیشتر نفت در راستای اجرای طرح اوپک خودداری کردند.
مخالفت ولیعهد عربستان با افزایش تولید نفت؛ به چند دلیل اقدامی عقلانی است. محمد بن سلمان طی یک سال اخیر با شدیدترین فشارها از سوی آمریکا مواجه شد و حتی جو بایدن، رئیس جمهور این کشور حاضر به گفتگوی تلفنی با ولیعهد عربستان نشد. اخیراً بن سلمان در گفتگو با نشریه آمریکایی آتلانتیک از موضع دولت جدید آمریکا در قبال خود انتقاد و آن را فشار ناعادلانه عنوان کرده است.
واقعیت این است که منطقه غرب آسیا به این نوع از رفتارهای سیاسی نیاز دارد. تبعیت بی‌چون و چرا کشورهای عربی از آمریکا نه تنها امنیت این کشورها را تأمین نمی‌کند بلکه عملاً این کشورها را به بازیگرانی تابع و وابسته تبدیل کرده است. در صورتی که الگوی رفتاری مستقل ادامه داشته باشد می‌توان انتظار داشت که ثبات و امنیت در منطقه غرب آسیا نیز افزایش یابد.
نویسنده:سید رضی عمادی
116
