در نشست دو روزه تاشکند، نخست وزیران سازمان همکاری شانگهای، "اسحاق جهانگیری" ضمن تشریح مواضع تهران درارتباط با مسائل منطقه و جهان، درحاشیه این نشست با برخی ازمقام های شرکت کننده دیدار و گفتگو خواهد کرد. بررسی بیش از 10 سند در دستورکار این نشست قرار دارد.
در حال حاضر، جمهوری اسلامی ایران، افغانستان، مغولستان و بلاروس اعضای ناظر و ترکیه، سریلانکا، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، نپال و کامبوج شریک گفتگو با این سازمان محسوب می شوند.
سازمان همکاری‌های شانگهای (Shanghai Cooperation Organisation - SCO) یک سازمان بین المللی بین دولتی است که در روز 15ماه ژوئن سال 2001 میلادی درشانگهای چین تاسیس شد. روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان اعضای اصلی این سازمان محسوب می شوند. درماه ژوئن سال 2017 میلادی، هند و پاکستان نیز به این سازمان پیوسته اند. سازمان همکاری شانگهای یک سازمان سیاسی - امنیتی تعریف شده است.
بازار تولید و مصرف مناسب، وسعت و جمعیت کافی و فعال شدن راه های استراتژیک تاریخی نظیر جاده ابریشم را باید از جمله مزیت های سازمان همکاری دربعد اقتصادی قلمداد کرد.
اعضای سازمان همکاری شانگهای با داشتن مساحتی بیش از 30 میلیون کیلومتر مربع وسعت در واقع، بخش اعظم آسیا و اروپا را دراختیار دارند. بدیهی است، با اعضای جدید به سازمان همکاری شانگهای، نزدیک به نیمی ازجمعیت جهان با این سازمان همکاری خواهند داشت.
این جمعیت می تواند به عنوان بزرگترین بازار تولید و مصرف درمناطق مهمی ازجهان فعالیت داشته باشد. با وجود این برخی واقعیت ها را نباید نادیده گرفت.
با پیوستن اعضای جدید، برخی مشکلات بر روابط اعضای این سازمان سایه خواهد افکند. به عنوان مثال، اختلاف های تاریخی هند و پاکستان و همچنین اختلاف های جمهوری آذربایجان و ارمنستان می تواند برتمامی مناسبات این سازمان بین دولتی تاثیر منفی داشته باشد.
ضمن آنکه درافغانستان تروریسم و افراط گرایی همچنان فعال است و این کشور و جمهوری آذربایجان به منظور پیوستن به اتحادیه اروپا تلاش می کنند.
این درحالی است که از هم اکنون می توان پیش بینی کرد، برخی اهداف سازمان همکاری شانگهای با سازمان های غربی درتناقض خواهد بود. این سازمان بین المللی که نزدیک به دودهه پیش تاسیس شده، درابتدا به عنوان مرجعی برای حل مشکلات واختلاف های مرزی و مبارزه با تروریسم شکل گرفته است.
در پی تهاجم نظامی آمریکا به افغانستان، سازمان همکاری شانگهای، مقابله با نفوذ آمریکا درآسیای مرکزی را نیز در دستورکار دارد.
درهمین ارتباط ، "حسین اسوبعلی اف" (Hossein Osobaliev) کارشناس سیاسی قرقیز دریادداشتی با اشاره به اهداف آمریکا دربرهم زدن نظم منطقه، نوشت: "طی سه دهه اخیر، یکی ازموانع مهم بر سر راه گسترش همکاری‌های کشورهای آسیای مرکزی، فقدان اعتماد میان این کشورها بوده است. اعضای جدید بویژه کشورهای آسیای مرکزی برای حل مشکلات پیش رو، باید در رویکردهای سیاست خارجی خود اقدام به بازنگری کنند و تعاملات منطقه‌ای را دراولویت قرار دهند".
درمجموع باید گفت: نشست شورای نخست وزیران سازمان همکاری شانگهای فرصت دیگری در اختیار اعضای جدید این سازمان قرار داده است تا ضمن کاستن ازمشکلات جاری، به همگرایی هر چه بیشتر در چارچوب این سازمان بین المللی ترغیب شوند.
139/118
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
بیشنر بخوانید:
ضرورت تقویت همکاری کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای / تحلیل
آغاز اجلاس کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در ازبکستان
گزارش: حضور جهانگیری در اجلاس سازمان شانگهای
مخالفت سازمان همکاری شانگهای با دخالت بیگانگان در اعتراضات هنگ کنگ/ تحلیل
