این موضع نشان دهنده اختلافات غرب درباره وضعیت اوکراین پس از جنگ است.
آمریکا خواهان حمایت نظامی و مالی و ارائه کمک‌های بشردوستانه به اوکراین است تا بتواند روسیه را عقب براند.
واشنگتن معتقد است که این مساله باید در اولویت اجلاس سران ناتو در «ویلنیوس» لیتوانی قرار گیرد و صحبت از عضویت اوکراین در ناتو موجب دور شدن تمرکز کشورها از هدف مقابله با روسیه می‌شود.
واشنگتن همچنین نگران است که تعمیق روابط با اوکراین باعث دامن زدن به روایت «ولادیمیر پوتین» درباره تقابل روسیه و ناتو شده و تنش‌ها با مسکو از جمله در زمینه تسلیحات هسته ای را شدت بخشد.
این در حالی است که برخی اعضای ناتو مانند لهستان و کشورهای حوزه بالتیک که موضع تندی نسبت به روسیه دارند، خواهان تعمیق روابط با کی‌یف و اظهارات روشن‌تر درباره عضویت آتی اوکراین در ناتو هستند، اما آمریکا، آلمان و مجارستان با این تلاش‌ها مخالفند.
این در حالی است که «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین هشدار داده است که تنها در صورتی در اجلاس ماه ژوئیه سران ناتو شرکت خواهد کرد که راهکارهای ملموسی درباره عضویت کی‌یف در ناتو ارائه شود.
دولت غربگرای اوکراین پس از آغاز جنگ اوکراین خواستار تسریع در عضویت این کشور در ناتو و اتحادیه اروپا شده است.
اختلاف غربی‌ها در این باره در نشست هفته جاری وزرای خارجه ناتو در بروکسل نمایان شد.
وعده های پوچ غرب به اوکراین
امتناع کشورهای اصلی ناتو به ویژه آمریکا و آلمان از مطرح کردن موضوع الحاق اوکراین به این سازمان نظامی غربی در نشست آتی سران ناتو بر خلاف وعده های متعددی است که به دولت کی یف در این زمینه داده شده است.
مساله عضویت اوکراین در ناتو ازسوی سران اروپایی و آمریکایی عضو ناتو از سال 2008 مطرح شده و بدین ترتیب انگیزه دو چندانی به سران اوکراین برای پیگیری آن ایجاد کرده بود.
سران کشورهای عضو ناتو در اجلاس بخارست در سال 2008 در راستای سیاست گسترش ناتو به شرق تصمیم خود برای عضویت اوکراین و گرجستان - دو کشور در حوزه خارج نزدیک روسیه - را اعلام کردند.
از آن زمان به بعد این امر به ویژه عضویت اوکراین در ناتو به یکی از مسائل مورد اختلاف و تنش زای بین روسیه و ناتو تبدیل شد.
از دیدگاه سران غربگرای اوکراین، تحقق عضویت اوکراین در ناتو به معنای گامی مهم در راستای همگرایی اوکراین در بلوک غرب و نیز ایجاد تضمین امنیت کلیدی در مقابل تهدیدات خارجی به ویژه از جانب روسیه بود.
به رغم وعده های متعدد غربی ها به اوکراین درباره عضویت در ناتو و حتی تحریک آن در سال های اخیر برای برداشتن گام های عملی در این زمینه مانند تصریح به لزوم عضویت اوکراین در متمم قانون اساسی این کشور، اما عملا وحدت نظر و اجماعی در این باره بین اعضای ناتو وجود ندارد.
از سوی دیگر مساله عضویت اوکراین در ناتو، از دلایل مهم و در واقع زمینه ساز جنگ روسیه و اوکراین بوده است. روسیه این اقدام را که همواره غربی ها مشوق آن بوده اند را تهدیدی جدی علیه امنیت ملی خود تلقی می کند.
«الکساندر وندیکتوف» معاون دبیر شورای امنیت ملی روسیه می گوید: "به طور یقین کی‌یف می‌داند که این امر یعنی عضویت اوکراین در ناتو به جنگ جهانی سوم می‌انجامد."
کشورهای عضو ناتو نیز اذعان دارند که این اقدام به نوعی خودکشی به حساب می‌آید.
اساسا یکی از دلایل عمده بروز جنگ اوکراین ، اصرار دولت غرب گرای کی یف برای عضویت در ناتو بوده است.
در حالی که روسیه بارها این امر را به منزله تهدیدی جدی علیه امنیت ملی خود اعلام کرده و حتی در دسامبر 2021 با ارائه پیشنهاداتی به ناتو و آمریکا خواهان توقف این روند و نیز بازگشت نیروهای ناتو به مرزهای سال 1997 یعنی قبل از عضویت کشورهای اروپای شرقی و مرکزی در این سازمان نظامی شده بود.
این در واقع آخرین اولتیماتوم مسکو به غرب بود و با بی اعتنایی و حتی موضع تهاجمی ناتو و آمریکا، زمینه برای حمله روسیه به اوکراین برای جلوگیری از تحقق سناریوهای مد نظر غرب در 24 فوریه 2022 فراهم شد.
اکنون در چهاردهمین ماه جنگ اوکراین و وارد آمدن خسارات جدی انسانی و مادی به اوکراین و امتناع ناتو از قرار دادن خواسته کی یف یعنی عضویت در ناتو در دستور کار نشست سران ناتو در لیتوانی، مشخص شده که اتکای به وعده های آمریکا و ناتو و تقابل با روسیه تا چه حد اشتباه بوده است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
