اذعان "آنتونی بلینکن" وزیر خارجه آمریکا به انزوای واشنگتن پس از خروج از برجام در واقع اعتراف به واقعیتی است که دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق این کشور همواره آن را انکار می کرد.
ترامپ همواره برجام را بدترین توافق ممکن برای واشنگتن قلمداد کرده و سرانجام در 8 مه 2018 با اعلام خروج آمریکا از این توافق هسته ای، عمل به تعهدات ذیل برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل را با وجود مخالفت های گسترده جهانی، کنار گذاشت.
دولت ترامپ برای واداشتن ایران به قبول خواسته های غیر قانونی خود بی سابقه ترین تحریم ها را در چارچوب کارزار فشار حداکثری علیه تهران به اجرا گذاشت و با هر گونه طرحی برای حفظ برجام مخالفت ورزید. هدف ترامپ تسلیم ایران به شروط 12 گانه مد نظر امریکا از جمله توقف برنامه هسته ای صلح آمیز ایران و اعمال محدویت های شدید در زمینه توانمندی موشکی و سیاست های منطقه ای این کشور بود.
به رغم تداوم تحریم های یکجانبه و غیر قانونی دولت ترامپ در طول سه سال گذشته، هیچ توفیقی در زمینه رسیدن به اهداف مد نظر دولت ترامپ، برای آمریکا حاصل نشد. ایران با اتخاذ سیاست مقاومت حداکثری ضمن ارتقای توانمندی های داخلی با هدف مقابله با تحریم های گسترده، شیوه های مختلفی را برای دور زدن این تحریم ها در پیش گرفت. ضمن این که خروج آمریکا از برجام با انتقاد دیگر اعضای گروه 1+5 که پس از این اقدام غیرقانونی واشنگتن تبدیل به گروه 1+4 شد، مواجه گشت. حتی متحدان اروپایی واشنگتن نیز از همراهی با آمریکا در زمینه برجام و ایران خودداری کردند و در نهایت واشنگتن با انزوای فزاینده ای در سطح جهان در زمینه برخورد با ایران مواجه شد.
به هر حال، به رغم ادعاها و گزافه گویی ها واشنگتن، ترامپ در پایان دوره زمامداری اش به هیچ یک از اهداف خود درباره ایران نرسید و همین مساله یکی از بزرگترین ناکامی ها در تاریخ سیاست خارجی امریکا در دوره پسا جنگ سرد را رقم زد.
"توماس فریدمن" (Thomas Friedman) ستون نویس نیویورک تایمز در یادداشتی در این روزنامه، با اشاره به تصمیم ترامپ در پاره کردن برجام در سال 2018 که با ترغیب مایک پمپئو وزیر خارجه اش و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی انجام شد، نوشت: این اقدام از احمقانه ترین، بی فکرترین و زیانبخش ترین تصمیمات امنیت ملی امریکا در دوران پس از جنگ سرد بوده است.
مساله مهم این است که به رغم اینکه مقامات دولت بایدن بارها به ناکامی و شکست سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ تاکید کرده اند، اما هم چنان برای واداشتن تهران به منظور قبول خواسته ها و شرایط واشنگتن درباره برجام، این سیاست شکست خورده را ادامه می دهند.
دولت جو بایدن رئیس جمهوری امریکا بدون اشاره به اینکه کدام دولت در قبال برجام خلف وعده کرده و از آن خارج شده، بازگشت واشنگتن به برجام را مشروط به اقدام تهران دانسته است. مقام‌های آمریکایی از جمله بلینکن در جریان برگزاری هفتمین دور مذاکرات وین بین ایران و گروه 1+4 و پس از آن با شانه خالی کردن از بار مسئولیت واشنگتن در قبال تعهداتی که باید برای بازگشت به برجام ایفا کند، توپ را به زمین ایران انداخته اند و مدام از گزینه های جایگزین برای روزی که مذاکرات وین شکست بخورد، صحبت به میان می‌آورند.
با این حال خواسته به حق و منطقی ایران لغو تحریم های اعمالی از سوی آمریکا پس از خروج از برجام، راستایی آزمایی این امر و در نهایت بازگشت ایران به اجرای دوباره تعهدات برجامی خود است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
115
