در حقیقت، از سال 2018 میلادی، تمامی اختیارات رئیس جمهوری بخشی از اختیارات مجلس ملی و قوای مهم حاکمیتی نظیر امور نظامی به شخص نخست وزیر ارمنستان منتقل شده است. در عین حال، سمت ریاست جمهوری ارمنستان به سمتی تشریفاتی تبدیل شده است و حتی طرف مشورت شخص نخست وزیر نیز قرار ندارد.
در چند سال گذشته، برخی رویدادها در ارمنستان موجب شد که این کشور با بحران های سیاسی و اجتماعی در داخل مواجه شود. به عنوان مثال، زمانی که توافقنامه صلح قره باغ یا میانجیگری روسیه در نیمه شب نهم نوامبر امضا شد، جامعه ارمنستان با شوک عجیبی مواجه گردید.
به طوریکه مردم این کشور حوزه قفقاز جنوبی ضمن حمایت از احزاب مخالف، چند هفته متوالی به برگزاری تظاهرات علیه دولت ایروان اقدام کردند و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام مجلس ملی شدند. در همین ارتباط، "آرمن سرکیسیان" (Armen Sarkissian) رئیس جمهوری ارمنستان اعلام کرده بود:
خبر امضای توافقنامه صلح ارمنستان با جمهوری آذربایجان و خبر تسلیم در برابر این کشور را از رسانه های عمومی و رادیو شنیده و تعجب کرده است.
امضای این سند نشان داد که سمت ریاست جمهوری از سمت های ناکارآمد در دولت ارمنستان تبدیل شده است. آرمن سرکیسیان در طول دوسال گذشته تلاش کرد تا نقش مهمی در دولت ایروان ایفا کند. اما قوانین مصوب در مجلس ملی ارمنستان مانع از تحرکات شخص رئیس جمهوری این کشور شده است. به همین دلیل، آرمن سرکیسیان رئیس جمهوری ارمنستان از سمت خود استعفا کرد. وی در متن استعفا نامه خود در روز یکشنبه (23 ژانویه) نوشته است:
"شخص رئیس جمهوری در ارمنستان به منظور تأثیرگذاری بر تصمیمات سیاسی این کشور از ابزارهای کافی برخوردار نیست و به همین دلیل ترجیح می دهد از این سمت، استعفا بدهد".
رئیس جمهوری ارمنستان در پیامی تلویزیونی، ضمن اعلام استعفایش، تصریح کرد: "این تصمیم مطلقاً احساسی نیست و منطق خاصی در آن نهفته است".
آرمن سرکیسیان با کسب ۹۰ درصد ازمجموع آرای نمایندگان مجلس ملی ارمنستان مقام ریاست جمهوری دراین کشور را درسال ۲۰۱۸ میلادی به دست آورده بود. دوران ریاست جمهوری ارمنستان 7 ساله است. اما سرکیسیان تقریباً ۴ سال پس از تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهوری ارمنستان ، از سمت خود کناره‌گیری کرده است.
این در حالی است که ۳ سال از دوران ریاست جمهوری این سیاستمدار ارمنی باقی مانده است. بدیهی است که با توجه به ترکیب مجلس ملی ارمنستان، با ادامه روند استعفای آرمن سرکیسیان، انتظار می رود فردی که مورد تائید و وثوق شخص نخست وزیر ارمنستان است، بر کرسی ریاست جمهوری ارمنستان تکیه بزند.
به هر حال، با استعفای شخص رئیس جمهوری، رئیس مجلس ملی ارمنستان، هدایت کشور را در دست خواهد گرفت. "آلن سیمونیان" رئیس مجلس ملی ارمنستان که به جای رئیس جمهوری مستعفی زمام امور را به عهده خواهد گرفت، در ارتباط با استعفای آرمن آرمن سرکیسیان گفت:"طبق قانون سرکیسیان برای پس گرفتن استعفای خود ، یک هفته فرصت دارد".
طبق قانون اساسی ارمنستان، اگر رئیس جمهوری در مدت یک هفته، استعفای خود را پس نگیرد، روند برگزاری انتخابات زودهنگام آغاز می شود و رئیس مجلس ملی تا انتخاب رئیس جمهوری جدید، به طور موقت وظایف وی را به عهده خواهد گرفت. انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری نیز می بایست بین 25 تا 35 روز پس از استعفای رئیس جمهوری برگزار شود.قوه مقننه ارمنستان تک مجلسی است. یعنی حلقه سنا ندارد. دوره نمایندگی مجلس ملی ارمنستان ۵ ساله است.
بر اساس قانون اساسی جدید ارمنستان که در سال 2018 میلادی به همه پرسی گذاشته شد و ارای اکثریت مردم را نیز کسب کرد، تعداد نمایندگان مجلس از 131 نماینده به 107 نماینده کاهش یافته است. چهار نماینده نیز از اقلیت های قومی مقیم ارمنستان به مجلس راه می یابند.
در جریان انتخابات زودهنگام مجلس ملی ارمنستان، تعداد کرسی های مجلس جدید با اکثریت اعضای حزب حاکم بسته شده است. به این ترتیب، در آخرین انتخابات مجلس ملی ارمنستان که در ماه ژوئیه سال 2021 میلادی برگزار شد، حزب حاکم “قرارداد مدنی” متعلق به نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان توانست 71 کرسی را در انحصار خود بگیرد.
ائتلاف “ارمنستان”، 29 کرسی، ائتلاف “افتخار دارم”، 7 کرسی به دست آورده اند. در حقیقت، می توان گفت: 36 کرسی مجلس ملی ارمنستان به ائتلاف احزاب مخالف دولت پاشینیان اختصاص یافته است.
در یک جمعبندی کلی، باید گفت: کناره گیری آرمن سرکیسیان از سمت ریاست جمهوری ارمنستان ضربه سنگینی بر پیکره ائتلاف احزاب مخالف در مجلس ملی ارمنستان وارد خواهد کرد. به ویژه که با اعتراض های شخص رئیس جمهوری، هرازگاهی مردم ارمنستان ازبرخی رویدادهای پشت پرده با خبر می شدند. اما با استعفای آرمن سرکیسیان، بعید است رئیس جمهوری بعدی علیه دولت نیکول پاشینیان موضعگیری کند.
نویسنده:محمد علی طالبی خاکیانی
116
