سید روح الله لطیفی سخنگوی گمرک در این زمینه اعلام کرد که در سال 1400 هجری شمسی تجارت با اعضای سازمان همکاری شانگهای به 55 میلیون تن، به ارزش 37.2 میلیارد دلار رسید که نشان دهنده رشد 33 درصدی در واردات و صادرات با این کشورها است. سید روح الله لطیفی اظهار داشت: تجارت ایران با اعضای سازمان همکاری شانگهای به 54 میلیون و 856 هزار تن کالا، به ارزش 37 میلیارد و 168 میلیون دلار رسید که نسبت به سال 1399 رشد 33 درصدی داشته است. سهم صادرات به اعضای این سازمان 45 میلیون و 349 هزار تن به ارزش 20 میلیارد و 596 میلیون دلار بود که با رشد 41 درصدی نسبت به مدت مشابه همراه بوده است.
سخنگوی گمرک در خصوص میزان صادرات ایران به 11 کشور عضو و ناظر شانگهای تصریح کرد: چین با خرید بیش از 14 میلیارد و 323 میلیون دلار و رشد 58 درصدی، افغانستان با یک میلیارد و 839 میلیون دلار و کاهش 20 درصدی و هند با یک میلیارد و 817 میلیون دلار و رشد 42 درصدی سه مقصد اول کالاهای ایرانی در بین اعضای سازمان همکاری شانگهای بودند.
افزایش قابل توجه تعاملات تجاری ایران با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در پرتو توجه بیشتر به ابعاد اقتصادی و تجاری در سیاست خارجی ایران صورت گرفته است. تشکیل معاونت دیپلماسی اقتصادی در وزارتخارجه جمهوری اسلامی ایران گام مهمی در این عرصه محسوب شده و موجب افزایش تعاملات دیپلماتیک با کشورهای همسایه ، آسیایی و اورآسیایی در راستای گسترش روابط اقتصادی و تجاری و نیز افزایش صادرات ایران به این کشورها شده است. برجسته شدن نقش دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی با توجه به رویکرد جدید نسبت به همسایگان و کشورهای فرا منطقه که مبتنی بر اولویت برقراری روابط و مناسبات اقتصادی و تجاری است صورت گرفته است. سیاست همسایگی و رویکرد متوازن در سیاست خارجی ایران یکی از رئوس اعلامی رویکرد سیاست خارجی سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران برای دولت سیزدهم بوده که می توان آن را بخشی مهم از سیاست کلان تعامل هوشمند با جهان دانست. در این راستا تأکید بر سیاست همسایگی و نیز گسترش روابط با کشورهای آسیایی و اروآسیایی مبتنی بر تقویت دیپلماسی اقتصادی و افزایش تعاملات با این کشورها و استفاده از ظرفیت آنها در سایه تقویت مناسبات اقتصادی و تجاری از برنامه های جدی جمهوری اسلامی ایران بشمار می رود.
سازمان همکاری شانگهای سازمانی میان دولتی است که برای همکاری های چند جانبه امنیتی، اقتصادی و سیاسی در سال 1996 تشکیل شده است. نقش اصلی و تعیین کننده را، در این سازمان، دو کشور چین و روسیه تشکیل می دهند. علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال 2004 و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال 2005 و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان ملحق شدند. در حال حاضر اعضای کامل آن شامل چین، روسیه، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، هند و پاکستان هستند. در دسامبر 2021 با سفر سید ابراهیم رئیسی به دوشنبه پایتخت تاجیکستان وشرکت در اجلاس سران شانگهای، این سازمان با عضویت کامل ایران موافقت نمود.
فائزه مرادی حقیقی کارشناس اقتصادی می گوید: در 17 سپتامبر 2021 ایران با رای تمام اعضا به عضویت اصلی این سازمان درآمد. عضویت فعلی ایران در سازمان همکاری شانگهای بدون حق رای بوده و تحقق عضویت دائم منوط به شرایطی است که طی یک یا دو سال آینده باید از سوی ایران تامین شود.
بیژن تفضلی کارشناس روابط بین الملل می گوید:
عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای پیروزی عمده برای سیاست خارجی دولت ایران به حساب می آید. این امر نشانه شکست تلاش آمریکا برای انزوای بین المللی ایران در قالب بهبود روابط با روسیه، چین و کشورهای آسیای مرکزی بوده است.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
115
