"آماندا مارس" (Amanda Mars) در روزنامه اسپانیایی ال‌پائیس نوشت: پس از گذشت چیزی بیش از 13 ماه مذاکره که به سبب تنش‌های موجود در روابط بین آمریکا و مکزیک، سخت شده بود، بالاخره این دو کشور به مفاد اولیه قرارداد نفتا (پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی: متشکل از آمریکا، مکزیک و کانادا) دست یافتند.
در واقع از ابتدا قرار بر آن بود، تا این قرارداد به روزرسانی شود و برخی از مواردی که ترامپ آن‌ها را نارسایی در قرارداد و به ضرر آمریکا می‌خواند، اصلاح شود.
نکته مهم قرار داد جدید آن است که کانادا، کشوری که مدت 24 سال در پیمان نفتا حضوری مستمر داشته، کنار رفته است. به همین سبب اکنون فشارها بر دولت این کشور زیاد شده است، چرا که باید درمورد ادامه و نوع همکاری‌اش با دو کشور دیگر تصمیم‌گیری کند.
البته در وضعیت فعلی و با توجه خصومتی که بین «دونالد ترامپ» و «جاستین ترودو» (Justin Trudeau) نخست وزیر کانادا وجود دارد، واشنگتن هم بعید می‌داند پیمان نفتای جدید بار دیگر با سه کشور یاد شده به اجرا درآید.
این در حالی است که مکزیک بارها نشان داده است که از حضور کانادا در مذاکرات استقبال می‌کند.
به عنوان مثال؛ 27 اوت "انریکه پنیا نیتو" ( Enrique Peña Nieto )، رییس جمهوری فعلی مکزیک، با انتشار پیامی در توییترش اعلام کرد: «با جاستین ترودو نخست وزیر کانادا، از وضعیت فعلی مذاکرات مکزیک و آمریکا سخن گفتم. ضمن آنکه، اهمیت حضور دوباره این کشور در ادامه مذاکرات و به دنبال آن همکاری سه جانبه در قالب نفتا را توضیح دادم».
اما ترامپ روز یکشنبه در کاخ‌سفید گفت: «دیگر این نام (نفتا) را تکرار نمی‌کنیم. قرارداد جدید، توافق‌نامه تجاری آمریکا و مکزیک نام دارد.»
در حالی که همه منتظر یک مراسم رسمی برای اعلام نتایج مذاکره بودند، این اتفاق رخ نداد و تنها دوربین رسانه‌ها، دفتر بیضی کاخ سفید را نشان دادند تا ترامپ چهره‌ای پیروز مقابل پنیا نیتو به خود بگیرد.
البته مدت زمان زیادی است که کسی به رییس جمهوری کنونی مکزیک، نه در داخل و نه در خارج از کشورش گوش نمی‌دهد و توجهی نیز نمی‌کند.
معاهده نفتا منطقه‌ای را در بر می‌گیرد که در آن 450 میلیون نفر زندگی می‌کنند و بیش از یک تریلیون دلار در سال، در آن مبادله تجاری صورت می‌گیرد.
با این حال؛ ترامپ در بدو ورودش به کاخ سفید این پیمان را «بدترین قرارداد تاریخ» خواند و اعلام کرد، باید شرایط موجود در این قرارداد تغییر کند. وی معتقد بود با این قرارداد، کارخانه‌های آمریکایی به سبب ارزانی اجناس طرف‌های دیگر قرارداد، بسته شده‌اند؛ در واقع کسری تجاری که بین آمریکا و دو کشور دیگر ایجاد شده بود، بهانه اصلی ترامپ در به چالش کشیدن پیمان نفتا بود.
مذاکرات نفتا در حالی در اوت سال 2017 آغاز شد که ترامپ تهدید کرده بود، کشورش از ادامه حضور در این پیمان سر باز می‌زند. ضمن آنکه به سبب بحران مهاجرت در مرزهای آمریکا و مکزیک، بدترین حملات لفظی را نسبت به همسایه جنوبی‌اش، روانه کرد.
از سویی دیگر؛ شرکت‌های آمریکایی که در حال حاضر به سبب جنگ تجاری با چین بسیار تحت فشار هستند، مذاکره نفتا را با نگرانی و به دقت زیادی پیگیری و بر لزوم اجرای دوباره آن تاکید می‌کنند. به علاوه آنکه، در نوامبر سال جاری انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا برگزار خواهد شد و ترامپ می‌خواهد پیروز این میدان باشد.
همه این موارد در کنار هم قرار می‌گیرند تا راه برای رسیدن به یک قرارداد مناسب هموارتر شود.
خط مشی اصلی توافق
دفتر نمایندگی تجاری ایالات متحده قصد دارد تا قبل از پایان هفته جاری نامه‌ای را درمورد موضوعات توافق با مکزیک در کنگره ارائه کند. پس از این مرحله، مطابق با قانون اساسی آمریکا، باید 90 روز بگذرد تا دولت بتواند این قرارداد را امضا کند و سپس کنگره نیز باید آن را تصویب کند. در آن زمان ممکن است کانادا نیز به پیمان نفتا ملحق شود.
خط مشی اصلی این توافق‌نامه بیش از هر چیز بر بخش اتومبیل متمرکز شده است. واشنگتن در این بخش تقریبا به هر آنچه از ابتدا مطالبه می کرده، رسیده است.
آمریکایی ها بر این عقیده اند که باید 75 درصد تولیدات در همین منطقه آمریکای شمالی صورت گیرد که محصول نهایی را بتوان محصول بومی نامید. لازم به ذکر است، در حال حاضر 62 درصد محصولات در منطقه تولید می شود.
از سویی دیگر، مطابق با توافق جدید بین 40 تا 45 درصد تولید محصولات باید توسط کارگرانی تولید شود که حداقل دستمزد را دارند. با این روش از نیروی کار در آمریکا حمایت به عمل می آید.
کاخ سفید اعلام کرده است، با مذاکره با مکزیک توانسته این توافق را زنده نگه دارد. براساس توافقات صورت گرفته، مدت اعتبار توافق جدید نفتا 16 سال است و هر شش سال یک بار نیز بررسی و به روزرسانی می شود. پس از اتمام این دوره 16 ساله نیز بار دیگر برای عقد قراردادی جدید مذاکرات آغاز می شود.
با وجود کنار آمدن مکزیک با آمریکا، ترودو، دو انتخاب بیشتر پیش روی ندارد: توافق جدید را با همه مواردی که می تواند برایش به وجود آورد، بپذیرد، یا از نفتا خارج شود.
فاصله میان دو متحد تاریخی (آمریکا و کانادا) زمانی به اوج خود رسید که در ماه ژوئن گذشته و در جریان اجلاس گروه- هفت، ترامپ نخست وزیر کانادا را فردی «ضعیف» و «ناصادق» خطاب کرد.
از پنیا نیتو تا لوپز اوبرادور
یکی از سخنگوهای دولتی کانادا به توافق رسیدن مکزیک و آمریکا را مثبت ارزیابی کرده و پیشرفت در آن را یکی از لازمه‌های داشتن معاهده سه جانبه خوب برشمرده است. با این حال وی تاکید کرد نفتا زمانی توسط دولت کانادا امضاء می‌شود که این کشور و به ویژه طبقه پایین دست جامعه، نفعی ببرند.
با اینکه مقامات کانادایی بسیار محتاطانه درمورد این موضوع صحبت می‌کنند، اما نوعی نارضایتی عمومی نیز از دولت این کشور، در داخل شکل گرفته است، زیرا کانادا در مدت این پنج هفته، به دور از مذاکرات آمریکا و مکزیک قرار گرفته است.
اکنون همه فشارها بر روی اتاوا وارد می‌شود: یا باید قراردادی را قبول کند که خود در مذاکره آن حضور نداشته است، یا باید از تجارت آزاد در منطقه آمریکای شمالی دور باشد.
توافق صورت گرفته بین آمریکا و مکزیک این فرصت را نیز برای ترامپ فراهم ساخت تا بار دیگر بر اصلی ترین مساله بین آمریکا و همسایه جنوبی‌اش، مکزیک، اشاره داشته باشد: ساخت دیوار مرزی.
با توجه به فرصت به دست آمده، رییس جمهور آمریکا اذعان داشت که قرارداد تجاری شکل گرفته، یک نمونه از تعاملات و همکاری‌های دو کشور بوده، از این‌رو؛ آن‌ها می‌توانند در مسائل مهم دو جانبه، همچون وضعیت مرزهای آمریکا با مکزیک نیز به توافق برسند.
مترجم: محمد استادولی
بیشتر بخوانید:
تلاش امریکا برای بازنگری در پیمان نفتا+ ویدئو
تله سور: آیا پیمان «نفتا» رو به پایان است؟
