در حالی که قیمومیت انگلیس بر فلسطین 31 سال طول کشید، آثار باقیمانده این میراث باعث شده که فلسطینی ها همچنان خود را در محاصره نظامیان رژیم صهیونیستی احساس کنند.

به گزارش ایران پرس، شبکه تلویزیونی «الجزیره» در پایگاه اینترنتی انگلیسی زبان خود در یادداشتی به قلم «لیناه الصافین» به عنوان «آیا قیمومیت انگلیس بر فلسطین راه را برای اشغال اسرائیلی ها هموار کرد؟» درباره نقش انگلیس در شکل گیری اسرائیل نوشت: هفتاد سال است که اشغال نظامی فلسطین ادامه دارد، اما برخی از شیوهها و تاکتیکهای سرکوب گرانه نظامیان اسرائیل لزوماً ریشه اسرائیلی نداشتند. بلکه در ابتدا فلسطینی ها این رفتار را در دوره قیمومیت و تحت الحمایگی بریتانیا و از جانب ارتش پادشاهی انگلیس تجربه کرده بودند.

«دیوید کرانین»، خبرنگار و نویسنده «سایه بالفور» می گوید «هر کسی به شیوه هایی که انگلیس در طول دهه 1930 در فلسطین اجرا کرده نگاه کند، خواهد دید که امروز همان شیوه ها با شباهت های بسیار زیادی توسط اسرائیل انجام می شود.» یکی از این شیوه ها تخریب تنبیهی خانه ها بود که به عنوان اقدامی بازدارنده انجام می شد. یکی دیگر از شیوه ها بازداشت اداری و یا حبس زندانیان برای مدتی نامحدود، بدون برگزاری دادگاه و تفهیم اتهام بود.

انگلیس این شیوه ها را به عنوان انتقام و مجازات جمعی در دوره «قیام عرب ها» انجام می داد که از سال 1936 آغاز شده بود و جنبش ملی گرای فلسطینی برای مقابله با حاکمیت انگلیس و حمایت رسمی از افزایش مهاجرت یهودیان به پا خواسته بود.

هاگانا با آموزش انگلیسی

هاگانا یا هگانا یا هه‌گَنه یک سازمان شبه‌ نظامی یهودی وفادار به ایدئولوژی صهیونیزم بود که سال ۱۹۲۰ در فلسطین تحت قیومیت انگلیس تشکیل شد. این سازمان به‌ تدریج به شاخه نظامی غیررسمی آژانس یهود تبدیل شد و علیه اعراب فلسطینی مبارزه می‌کرد. با اعلام تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی و برپایی نیروهای نظامی اسرائیل، سه جنبش زیرزمینی هگانا، اتسل و لحی منحل شدند.

ویژگی بارز سال های دهه 1930 (در تاریخ اشغال فلسطین) تبانی شدید بین ستیزه جویان یهودی و انگلیسی بود که عموما عضو گروه شبه نظامی هاگانا، بزرگترین گروه شبه نظامی صهیونیست ها در آن زمان در فلسطین بودند و بعدها هسته مرکزی ارتش رژیم صهیونیستی را تشکیل دادند.

«کرانین» می گوید که انگلیس کمک کرد تا زمینه برای پیدایش نکبت (روز نکبت نامی است که فلسطینیان و حامیان آنان برای اشاره به سالگرد بیرون راندن صدها هزار فلسطینی و تاسیس اسرائیل در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۷ استفاده کرده و در آن روز عزا می‌گیرند) ایجاد شود. با این حال این هاگانا بود که مسئولیت اجرای «نقشه دالت» (نقشه‌ای بود که توسط هاگانا در پاییز سال ۱۹۴۷ تا بهار ۱۹۴۸ در فلسطین اجرا شد.

هدف از این نقشه به اعتقاد برخی عملیاتی برای جلوگیری از دولت نو پای اسرائیل از خطر فروپاشی بود اما این نقشه همچنین به فرماندهان منطقه ای اختیار تام داد که به اشغال، اخراج یا نابودی روستاهای عرب پشت خط مقدم یهودیان بپردازند. در حالی که به عقیده گروهی دیگر از مورخان این یک نقشه برای اشغال کامل فلسطین و اخراج فلسطینی‌ها بود) و برنامه پاکسازی قومی فلسطینی ها را بر عهده داشت.

«هارون برگمن»، استاد دانشکده مطالعات جنگ دانشگاه کینگ می گوید که انگلستان در طول دوره «قیام عرب ها» به اعضاء گروه هاگانا شیوه های نظامی را آموزش می داد. به گفته او «در واقع، بهترین مغزهای نظامی آینده یهودی ها، مانند موشه دایان و ایگال آلون توسط انگلیسی برای جنگ علیه اعراب فلسطینی آموزش دیده بودند.»

«موشه دایان» چشم خود را در جنگ مشترک با انگلیس علیه فرانسوی ها در لبنان در سال 1941 از دست داد. «موشه دایان» و «ایگال آلون» بعدها مناصب کلیدی در ارتش و دولت رژیم صهیونیستی به دست آوردند و در چندین وزارتخانه وزیر بودند.

عملیات ضد شورش به شیوه انگلیسی

«اورد وینگیت»، یک از افسران بدنام انگلیسی کسی بود که واحد های نظامی یهودی را در سرکوب وحشیانه فلسطینی ها در منطقه الجلیل (شمال فلسطین) در دوره «شورش عرب ها» آموزش داده و هدایت می کرد.

«احمد سمیح خالدی» سردبیر نشریه مطالعات فلسطین، این افسر انگلیسی را «به نوعی حیوان صهیونیست مسیحی» خطاب کرده که اصول اولیه عملیات ضدشورش را به واحدهای نظامی یهودی آموزش می داد و اینکه چگونه به شیوه ای وحشیانه فلسطینی های بومی را سرکوب کنند.

خالدی در ادامه می گوید که ستیزه جویان یهودی نه تنها شیوه های رزم نظامی را فرا می گرفتند بلکه اصول نظری پایه برای سرکوبگری از جمله مجازات جمعی را نیز یاد می گرفتند. «این تاثیر بسیار مهم و اثرگذاری داشت، چرا که برای اولین بار بود چنین وضعیتی به وجود می آمد و گروهای مسلح یهودی در فلسطین از حالت تدافعی به حالت تهاجمی روی آوردند.»

جوخه های ویژه شب

اورد وینگیت به مدت پنج ماه از ژوئن تا اکتبر 1938 ریاست یکی از شاخه های فرماندهان هاگانا را بر عهده داشت (که موشه دایان هم جزو آنها بود). او آنها را در تاریکی شب آموزش می داد به همین دلیل آنها به جوخه های ویژه شب مشهور شدند.

جوخه های ویژه شب به سرعت به دلیل اقدامات بی رحمانه شان معروف شدند. شکنجه و بازداشت های غیرقانونی جزو اقدامات پیش پا افتاده آنها بود. روستاهایی که گمان می رفت اطلاعاتی از شورشیان داشته باشند، یا آنها را پناه داده باشند و یا از نزدیکی آنها حملاتی انجام گرفته باشد از شر آنها در امان نبودند.

«دیوید کرانین» می گوید: «وینگیت اکنون نیز اغلب در میان ارتش اسرائیل، احتمالا به دلیل اینکه فرد بی رحمی بود مورد احترام قرار می گیرد. نیروهای او افرادی را که در نزدیکی یک خط لوله بین عراق و فلسطین زندگی می کردند مجبور کردند که خود را لخت کنند و به صورت وحشیانه ای آنها را شلاق می زدند.

جوخه های ویژه شب سلسله مراتب فرماندهی مشخصی نداشتند به همین دلیل اقدامات آنها بر ضد جمعیت محلی فلسطینی ها در مناطق شمالی وحشیانه و خارج از کنترل بود. یکی از شیوه های وحشیانه آنها که پروفسور «ماتیو هاگز» آنها را گردآوری کرده، به زور وارد کردن خاک به دهان روستاییان بود تا جایی که استفراغ می کردند.

«هاگز» نوشته است که «وحشیگری جوخه های ویژه شب انگلیسی موجب شد که سربازان یهودی نیز برانگیخته شوند و یاد گرفتند که چگونه با قیام و قیام کنندگان مقابله کنند. رفتار آنها چارچوبی قانونی را برای مجازات جمعی و اقدامات تنبیهی به وجود آورد که رفتارهای وحشیانه را عادی می کرد»

تمرین های نظامی و قوانین فوری

شبه نظامیان یهودی از جانب اعضایی پشتیبانی می شدند که تجارب نظامی را در جریان حضور خود آنها به عنوان سرباز یا فرمانده در جنگ جهانی اول به دست آورده بودند. «برگمن» می گوید بسیاری از یهودیان در خلال جنگ جهانی دوم بر علیه انگلیس جنگیدند و در آن زمان خود را متمایز ساختند.

خالدی می گوید که جابجایی اجباری صدها هزار تن از فلسطینی ها در سال 1948 به نوعی جنگ برای استقلال بود. «یهودیان صهیونیست تشکیلات نظامی منظم، با سربازان آموزش دیده و کارآزموده داشتند؛ در حالی که فلسطینی ها از چنین ساختاری بی بهره بودند. دلیل این موضوع آن بود که بسیاری از فلسطینی ها در جنگ جهانی دوم به اردوی انگلیسی ها و یا طرف دیگر جنگ ملحق نشدند.»

میراث مستقیم دوره قیمومیت انگلیس در فلسطین که نظامیان صهیونیستی نیز آن را دنبال کرده است، قوانین فوری انگلیس است که در سال 1945 وضع شد و برگمن می گوید که «تاکنون نیز از جانب اسرائیل برای توجیه اشغالگری استفاده می شود.»

این قوانین در ابتدا برای مقابله با شبه نظامیان یهودی ایرگون و باند استرن طراحی شده بود که علیه بریتانیا شورش می کردند. خالدی می گوید «در سال 1967 زمانی که اسرائیل باقیمانده سرزمین های فلسطینی را اشغال کرد، آنها بسیاری از قوانین فوری انگلیسی که مجازات دسته جمعی را توجیه می کرد، همچون ویران کردن خانه ها را دوباره اجرا کردند.»

تخریب خانه ها

در بحبوحه انتفاضه دوم در سال 2002، ارتش اسرائیل 252 خانه فلسطینی ها را در سرزمین های اشغالی تخریب کرد که در نتیجه آن بیش از 1400 فلسطینی بی خانمان شدند. واقعیت دیگری که کمتر مورد توجه قرار گرفته این است که در سال های 1936 تا 1939 مقامات انگلیسی نزدیک به 5000 خانه فلسطینی را تخریب کرد. تنها در ژوئن 1936، حدود 240 خانه توسط انگلیس در شهر تاریخی یافا ویران شد که در اثر آن حدود 6000 فلسطینی بی خانمان شدند.

«کرانین» می گوید که توجیه انگلیسی ها برای اینکار «بازسازی شهری» عنوان شده بود اما دلیل اصلی این بود که «ساکنان این خانه ها کاملا مطیع سرکوبگران نبودند به همین دلیل می بایست بی خانمان شوند.»

«ماتیو هاگز» نوشته است که چگونه ارتش انگلیس مسیری وسیع را منفجر کرد تا «نیروهای نظامی بتوانند به یک منطقه شورشی دسترسی داشته و آنجا را به کنترل خود درآورند، در حالی که پیش از این فلسطینی های آنجا مانع کنترل ارتش بر این منطقه شده بودند.»

همین شیوه به شکلی کاملا مشابه توسط ارتش اسرائیل در خلال اشغال اردوگاه پناهجویان جنین و شهر تاریخی نابلس در انتفاضه دوم تکرار شد و تانک های اسرائیلی گذرگاه های شهری باریک، خانه ها و دیگر ساختمان ها را با خاک یکسان کردند.

همکاری های نظامی کنونی

در حالی که امروزه آمریکا کشور شماره یک در همکاری نظامی با اسرائیل به شمار می آید و کمک های مالی، و تامین تسلیحاتی اسرائیل را برعهده داشته و مانورهای مشترک نظامی با آن برگزار می کند، روابط اسرائیل و انگلیس که تا حدودی به تبادل اطلاعات محدود شده بود، اکنون به سطوح جدید گسترش یافته است.

«کرانین» می گوید که اِلبیت سیستم، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سلاح اسرائیلی، پنج شعبه در انگلیس دارد و به تازگی اعلام کرده است که می خواهد در انگلیس همچون «بازار خانگی واقعی» فعالیت خود را گسترش دهد. در ماه سپتامبر، البیت سیستم و یک شرکت کانادایی با فناوری پیشرفته توافقنامه ای را با وزارت دفاع انگلیس برای فرصت های آموزشی مشترک امضاء کردند.

«کرانین» همچنین اضافه کرده است که ارتش انگلیس عضو بزرگترین برنامه هواپیماهای بدون سرنشین اروپا است که بر اساس تسلیحات طرح اسرائیلی بنا نهاده شده است. «خالدی» می گوید، اسرائیل اولین فروشنده هواپیماهای بدون سرنشین، در دهه 1970 به تولید این گونه پرداخت و اولین جایی بود که از آنها در سال 1982 بر علیه سازمان آزادی بخش فلسطین در بیروت استفاده کرد.

این به معنی آن است که انگلیس در جنگ بعدی خود به احتمال زیاد از تسلیحات ساخت رژیم صهیونیستی استفاده خواهد کرد که بدون شک در ابتدا بر علیه فلسطینی ها آزمایش و استفاده شده است. موردی که در آن، شاگرد از استاد هم پیشی گرفته است.118/111

مترجم: محمود مجدی

بیشتر بخوانید:

اعتراض انگلیس های حامی فلسطین به قرارداد بالفور

مردم فلسطین: انگلیس بابت اعلامیه بالفور عذرخواهی کند

تظاهرات فلسطینیان در محکومیت دعوت انگلیس از نتانیاهو برای حضور در جشن اعلامیه بالفور